Äðàãè ñëóøàòåëè ïàê ñìå â ðóáðèêàòà „Ñèíîâå è äúùåðè íà âåëèê Êèòàé". Ïðåä ìèêðîôîíà å Èâà.
Ñêúïè ïðèÿòåëè, íà 11-è þëè òàçè ãîäèíà èçâåñòíèÿò êèòàéñêè ó÷åí, ñèíîëîã è ïðåñòèæåí ïðîôåñîð íà Ïåêèíñêèÿ óíèâåðñèòåò ã-í Äçè Ñÿíëèí ïî÷èíàë â Ïåêèí íà 98 ãîäèøíà âúçðàñò. Ïðåç æèâîòà ñè ã-í Äçèí óñâîÿâà 12 åçèêà è ñå ïðåâðúùà â ïèîíåð íà îðèåíòàëèçìà êàòî ó÷åíèå â Êèòàé. Òîé å åäèí îò ìàëêîòî ó÷åíè â ñâåòà, êîèòî ðàçáèðàò ñàíñêðèò è òîõàðñêè /èíäîåâðîïåéñêè åçèê/. Çà êîí÷èíàòà ìó, ðàçëè÷íèòå îáùåñòâåíè êðúãîâå èçðàçèõà ãîëÿìî ñúæàëåíèå.  äíåøíàòà ðóáðèêà ùå âè ðàçêàæà çà ã-í Äçè Ñÿíëèí.
Ïðåç ëÿòîòî íà 1946ã, ã-í Äçè Ñÿíëèí ñå çàâúðíàë îò Ãåðìàíèÿ â ðîäèíàòà. Òîãàâà å íà 35 ãîäèíè, è ñòúïâàéêè íà ðîäíà çåìÿ, òîé ïàäíàë íà êîëåíå è âçåë äà ÿ öåëóâà, êàçâàéêè „ìîÿ ðîäèíà, àç ñå çàâúðíàõ."
Ñëåä çàâðúùàíåòî â ðîäèíàòà, ã-í Äçè Ñÿíëèí áèë íàåò êàòî ïðîôåñîð è äåêàí âúâ ôàêóëòåòà ïî èçòî÷íè åçèöè è ëèòåðàòóðà íà Ïåêèíñêèÿ óíèâåðñèòåò, êîéòî áèë ñúçäàäåí íåîòäàâíà. Âïîñëåäñòâèå, òîé ïîåë äëúæíîñòòà çàìåñòíèê-äèðåêòîð íà óíèâåðñèòåòà è ðàáîòèë 42 ãîäèíè òàì. Ïðåç 2001ã, ïðåäè 90-òèÿ ñè ðîæäåí äåí, ã-í Äçè Ñÿíëèí äàë ñúáðàíèòå îò íåãî õèëÿäè ðúêîïèñè, êíèãè, ïèñìà è äðóãè ìàòåðèàëè íà áèáëèîòåêàòà íà Ïåêèíñêèÿ óíèâåðñèòåò. Òîãàâà òîé äàäå èíòåðâþ ïðåä æóðíàëèñò:
„Îò âðúùàíåòî ìè â Êèòàé äîñåãà èçìèíàõà ïîâå÷å îò 50 ãîäèíè. ìîãà äà îáîáùÿ, ÷å äà ñå âúðíà â ðîäèíàòà áå ïðàâèëíî ðåøåíèå. Íå ìîøåõ äà íàïóñíà ðîäèíàòà çàðàäè ñîáñòâåíèòå ñè èçñëåäâàíèÿ.  ÷óæáèíà ìîæå óñëîâèÿòà ñà ïî-ñïîêîéíè, íî ñàìî íà ðîäíà çåìÿ ìîæåõ äà èçÿâÿ ñïîñîáíîñòèòå ñè è äà ñå ðàçâèâà, òîâà íÿìà êàê äà ñå ñëó÷è â ÷óæáèíà. "
Ïðåç 1911ã ã-í Äçè Ñÿíëèí å ðîäåí â èçòî÷åí Êèòàé, ïðîâèíèöÿ Øàíäóí. Íà 19 ãîäèíè ïîñòúïâà â èçâåñòíèÿ êèòàéñêè óíèâåðñèòåò – Öèíõóà è ñëåäâà íåìñêè åçèê. Ïðåç 1935ã çàìèíàâà äà ó÷è â ãåðìàíñêèÿ óíèâåðñèòåò Ãîòèíãåí. Îáó÷åíèåòî ìó â ÷óæáèíà ïðîäúëæàâà ïîâå÷å îò 10 ãîäèíè.  Óíèâåðñèòåòà Ãîòèíãåí òîé ãëàâíî ñëåäâàë èíäîëîãèÿ, ñúùåâðåìåííî ó÷èë è ñàíñêèðò, ðóñêè åçèê, þæíîñëàâÿíñêè åçèöè, àðàáñêè åçèê è äðóãè. Òúé êàòî òîçè ïåðèîä ñúâïàäíàë ñ âòîðàòà ñâåòîâíà âîéíà, òîé çàãóáèë âñÿêàêâè êîíòàêòè ñ ðîäèíàòà è ñåìåéñòâîòî. Âúïðåêè òåæêèòå óñëîâèÿ, òîé íå ñå îòêàçàë îò îáó÷åíèåòî ñè. ×àê äî 1941ã , êîãàòî ïîëó÷èë ñòåïåí äîêòîð íà íàóêèòå è îñòàíàë êàòî ïðåïîäàâàòåë â óíèâåðñèòåòà. Ïðåç 1946ã òîé ñå çàâúðíàë â ðîäèíàòà.
Ïðåç öåëèÿ æèâîò, ã-í Äçè Ñÿíëèí íåïðåêúñíàòî ïèøå êíèãè è èìà ìíîãî ïðîèçâåäåíèÿ â ðàçëè÷íè îáëàñòè, âêëþ÷èòåëíî èíäîëîãèÿòà, äðåâíà ïèñìåíîñò íà öåíòðàëíà Àçèÿ, áóäèçúì, èñòîðèÿ íà òðàíñïîðòà íà Êèòàé è Çàïàä è äðóãè.  ïðîäúëæåíèå íà 24 ãîäèíè îò 67 äî 91 ãîäèíà òîé å íà âúðõà íà ñâîÿòà àêàäåìè÷íà òâîð÷åñêà äåéíîñò. Íàé-âàæíèòå äâå ïðîèçâåäåíèÿ „Èñòîðèÿ íà çàõàðòà" è „òúëêóâàíå è ïðåâîä íà òîõàðñêèÿ åçèê" áèëè çàâúðøåíè, êîãàòî ã-í Äçè áèë íà 80 ãîäèíè. Ïðåç 2001ã â èíòåðâþ ïðåä æóðíàëèñò òîé ñïîäåëÿ:
„ òâîð÷åñêè àñïåêò, íàé-íàòîâàðåíèÿò ïåðèîä áå ñëåä 80-ãîäèøíàòà ìè. Íàé-âàæíèòå ìè ïðîèçâåäåíèÿ ñå ñâúðçâàò ñ òîçè ïåðèîä. Òîãàâà èìàõ ïîâå÷å ñâîáîäíî âðåìå è òðÿáâàøå äà âúðøà ïîâå÷å ðàáîòà. Íàïðèìåð „Èñòîðèÿ íà çàõàð"òà, îáùî 800 õèëÿäè éåðîãëèôà, âñåêè äåí õîäåõ äî áèáëèîòåêà. Çàòîâà ñïîðåä ìåí çà ìëàäåæèòå, íàé-âàæíîòî å äà ñà òðóäîëþáèâè. Òàëàíòúò èãðàå ñàìî èçâåñòíà ðîëÿ"
Ã-í Äçè Ñÿíëèí å ñïåöèàëèñò è âîäåù ó÷åí â îáëàñòòà íà îðèåíòàëèçìà è èçòî÷íèòå åçèöè â Êèòàé. Çà êîí÷èíàòà íà ã-í Äçè Ñÿíëèí, ñòóäåíòè è ðàçëè÷íè îáùåñòâåíè êðúãîâå èçðàçèõà äúëáîêîòî ñè ñúæàëåíèå. Çàìåñòíèê-íà÷àëíèêúò íà öåíòúðà ïî èíäîëîãèÿ ïðè Ïåêèíñêèÿ óíèâåðñèòåò ïðîôåñîð Äçÿí Äçèíêóåé äàäå èíòåðâþ ïðåä æóðíàëèñò:
„ îáëàñòèòå íà ñðàâíèòåëíàòà ëèòåðàòóðà, îðèåíòàëèçìà, îñîáåíî èíäîëîãèÿòà â Êèòàé è ñâåòà, íåîöåíèìèÿ ïðèíîñ íà ã-í Äçè Ñÿíëèí å ïðèçíàò îò öåëèÿ ñâÿò. êîí÷èíàòà ìó å òåæêà çàãóáà çà ñâåòà. Êàòî íåãîâèòå ñòóäåíòè, ÷óâñòâàìå ìíîãî òúæíè. Íî ùå âúðâèì ïî íåãîâèÿ ïúò. Òîâà å íàé-äîáðèÿò íà÷èí äà ñè ñïîìíÿìå çà íåãî."
Èâà
|