Çäðàâåéòå, ñêúïè ñëóøàòåëè! Îòíîâî ñìå çàåäíî â ìèíóòèòå íà ðóáðèêàòà „Êàëåéäîñêîï" Äíåñ ùå âè ïðåäëîæà îùå åäèí îòêúñ îò êîìåíòàðèòå íà Þ Äàí âúðõó „Áåñåäèòå" íà Êîíôóöèé.
È òàêà:
„Êàçâàìå, ÷å Êîíôóöèé å ìúäðåö. Ìúäðåöúò å ÷îâåêúò, ñúóìÿâàù íàé-äîáðå îò âñè÷êè äà äåéñòâà â ñîáñòâåíèÿ ñè ñâÿò, ÷îâåêúò, ïðèâëè÷àù îêîëíèòå ñ ëè÷íèòå ñè äîñòîéíñòâà....
Êàòî ÷åòåì „Áåñåäèòå" ìîæåì äà çàáåëåæèì, ÷å êîãàòî íàñòàâëÿâà ó÷åíèöèòå ñè, Êîíôóöèé ìíîãî ðÿäêî å ñòðîã è íàçèäàòåëåí. Òîíúò ìó îáèêíîâåíî å ñãîâîð÷èâ è èçïúëíåí ñ òîïëîòà. Òúêìî òîâà å íà÷èíúò, ïî êîéòî Êîíôóöèé âúçäåéñòâà. Òúêìî òîâà å è íà÷èíúò, ïî êîéòî êîíôóöèàíñòâîòî âúçäåéñòâà.
Âèæäàëè ñìå êàê ñå äúðæàò íÿêîè ó÷èòåëè è êàê ñ íàçèäàòåëåí òîí îáÿñíÿâàò íà ó÷åíèöèòå ñè êàêâî íå áèâà äà ïðàâÿò. Òàêúâ ó÷èòåë íå å äîáúð ó÷èòåë, èñòèíñêè äîáðèÿò ó÷èòåë ñúùî êàòî Êîíôóöèé â êðîòêà è ñïîêîéíà áåñåäà ñ ó÷åíèöèòå ñè, èì ðàçÿñíÿâà âðúçêèòå ìåæäó Íåáåòî, Çåìÿòà è ×îâåêà.
Òîâà ñïîêîéñòâèå è áëàãîñò, òîâà ñìèðåíèå è êðîòîñò ñà èñòèíñêèÿò èäåàë íà êèòàéöèòå çà ÷îâåøêèÿ íðàâ.
Çà ðàçëèêà îò Çàïàäà, â Êèòàé ôèëîñîôèÿòà èçäèãà êàòî âèñøà öåííîñò äîñòîëåïíàòà, ðàçóìíàòà è âåëèêîäóøíà êðàñîòà. Îáðàçúò íà Êîíôóöèé îò „Áåñåäèòå" å âúïëúùåíèå òúêìî íà òîçè åñòåòè÷åñêè èäåàë.
 îáðàçà íà Êîíôóöèé å êîíöåíòðèðàíà ñèëà, èäâàùà îò ïúëíîòàòà íà äóøàòà. Òàçè ñèëà å îíîâà, êîåòî ïî-êúñíî Ìúíäçú íàðè÷à „ äóõîâíà âåëè÷àâîñò". Ñàìî êîãàòî åñåíöèÿòà íà Íåáåòî è íà Çåìÿòà ñå ñúáåðàò â äóøàòà íà ÷îâåê, òîé ñå ïðåèçïúëâà ñ ïîäîáíà ñèëà.
Èäåéíîòî ÿäðî íà „Áåñåäèòå" íà Êîíôóöèé å â òîâà áåçáðåæíîñòòà íà Íåáåòî è âñåîáåìàùàòà ñèëà íà Çåìÿòà äà ñå ñëåÿò â åäíî â ÷îâåøêîòî ñúðöå, òàêà ÷å Íåáåòî, Çåìÿòà è ×îâåêúò äà ñòàíàò åäíî ñúâúðøåíî öÿëî, à ñ òîâà è ÷îâåøêàòà ñèëà äà ñòàíå íåèçìåðèìà.
È â íàøè äíè ÷åñòî ñå êàçâà, ÷å ïîäõîäÿùèÿò ìîìåíò, áëàãîïðèÿòíîòî ìÿñòî è äîáðîíàìåðåíàòà ñðåäà ñà îñíîâàòà çà óñïåõà íà âñÿêî íà÷èíàíèå. Òî÷íî òîâà å ðàçêîâíè÷åòî, îñòàâåíî íè îò äðåâíèòå ìúäðåöè.
Íèêîãà íå áèâà äà çàáðàâÿìå ñèëàòà, äàäåíà íè îò Íåáåòî è Çåìÿòà. Êàêâî îçíà÷àâà „åäèíåíèåòî íà Íåáåòî è ×îâåêà"? Ñòàâà äóìà òúêìî çà õàðìîíèÿòà ìåæäó ÷îâåê è ïðèðîäàòà. /2.40
Ñòðåìèì ñå êúì õàðìîíè÷íî îáùåñòâî, íî çíàåì ëè êàêâî å âñúùíîñò èñòèíñêàòà õàðìîíèÿ? Òÿ ñúâñåì íå å ñàìî ðàçáèðàòåëñòâîòî ìåæäó ñúñåäèòå â êâàðòàëà, íèòî ïúê å ñàìî õàðìîíèÿòà ìåæäó õîðàòà, à âêëþ÷âà è õàðìîíè÷íîòî ñúâìåñòíî ñúùåñòâóâàíå íà „äåñåòòå õèëÿäè" íåùà â ñâåòà. Òàçè õàðìîíèÿ ïðåäïîëàãà ×îâåêúò äà ñå îòíàñÿ êúì âñè÷êî â ïðèðîäàòà ñ óâàæåíèå è òîëåðàíòíîñò...
Òîâà å âèä ñèëà è àêî ñå íàó÷èì äà ÿ êóëòèâèðàìå â ñåáå ñè, òî ùå ñå ñäîáèåì è ñ äóøåâíà íàãëàñà êàòî íà Êîíôóöèé.
Ìîæåì äà âèäèì, ÷å Êîíôóöèé å èçêëþ÷èòåëíî áëàã è ñãîâîð÷èâ, íî çàåäíî ñ òîâà òîé ïðèòåæàâà èçêëþ÷èòåëíî âúòðåøíî äîñòîëåïèå. Òàêà å, ïîíåæå òîé ïðèòåæàâà îãðîìíà ñèëà, ñèëàòà íà âÿðàòà. Êîíôóöèé å ÷îâåê çà êîéòî âÿðàòà å îò îãðîìíî çíà÷åíèå.
Åäèí îò ó÷åíèöèòå ìó, Äçúãóí, ãî ïîïèòàë: „Êàêâî å íóæíî, çà äà áúäå äúðæàâàòà ìèðíà, à óïðàâëåíèåòî ñòàáèëíî?" .....
Îòãîâîðúò íà Êîíôóöèé å ñúâñåì ïðîñò. „Íóæíè ñà ñàìî òðè íåùà: äîñòàòú÷íî âîéñêà, äîñòàòú÷íî ïðîäîâîëñòâèå è âÿðàòà íà íàðîäà." ...
Ó÷åíèêúò îáà÷å ïðîäúëæèë ñ âúïðîñà ñè. „Òðè íåùà ñà òâúðäå ìíîãî. Àêî òðÿáâà äà ñå îòêàæåì îò åäíî, êîå ùå áúäå òî?" 'Êîíôóöèé êàçàë: „Ùå ñå îòêàæåì îò âîéñêàòà." Òîåñò, íÿìà äà ðàç÷èòàìå íà âîåííàòà ñèëà. Äçúãóí ïàê ïîïèòàë „Àêî òðÿáâà äà ñå îòêàæåì è îò îùå íåùî, êîå ùå áúäå òî?" Êîíôóöèé íàïúëíî ñåðèîçíî ìó îòâúðíàë: „Ùå ñå îòêàæåì îò ïðîäîâîëñòâèåòî." Òîåñò, àêî ñå íàëîæè ùå ãëàäóâàìå. Ñëåä êîåòî äîáàâèë " Âèíàãè å èìàëî ñìúðò, íî àêî ÿ íÿìà âÿðàòà íà íàðîäà, íå ñòàâà."
Ìèñúëòà ìó å ñëåäíàòà: àêî íÿìà õðàíà, ñúñ ñèãóðíîñò íàñòúïâà ñìúðò, íî îò äðåâíîñòòà äî äíåñ êîé íå å óìðÿë (ïî åäèí èëè äðóã íà÷èí)? Çàòîâà ñìúðòòà íå å íàé-ñòðàøíîòî. Íàé-ñòðàøíîòî çà åäíà äúðæàâà å íàðîäúò é äà çàãóáè âÿðàòà è ïî÷èòàíèåòî ñè êúì óïðàâíèöèòå, çàùîòî òîãàâà íàñòúïâà ðàçðóõà è ïðîâàë." /4.46
...Åòî òîâà å êîíöåïöèÿòà çà óïðàâëåíèå íà Êîíôóöèé. Òîé ñìÿòà, ÷å âÿðàòà å ñèëà, äîñòàòú÷íà äà ñúçäàäå åäíà öÿëà äúðæàâà.
Ñêúïè ñëóøàòåëè, âîäåùàòà Åâåëèíà Õàéí ñå ðàçäåëÿ ñ âàñ è âè æåëàå ïðèÿòíè ìèíóòè â êîìïàíèÿòà íà Ðàäèî Êèòàé çà ÷óæáèíà. Äî÷óâàíå!
|