Çäðàâåéòå, ñêúïè ñëóøàòåëè. Äíåñ â ðóáðèêàòà „Êàëåéäîñêîï" àç, Åâåëèíà Õàéí ùå ðàçãîâàðÿì ñ êîëåãàòà ñè Øúí ×àî, êîãîòî âèå ïîçíàâàòå ïîä áúëãàðñêèÿ ìó ïñåâäîíèì Êàëîÿí. Ïîâîä çà íàøèÿ ðàçãîâîð å ïîñåùåíèåòî â Êèòàé íà áúëãàðñêèÿ ìèíèñòúð íà îáðàçîâàíèåòî Äàíèåë Âúë÷åâ. Ìîÿò êîëåãà èìàøå âúçìîæíîñò äà ñå ñðåùíå ñ ìèíèñòúðà è äà ðàçãîâàðÿ ñ íåãî.
Å: È òàêà, Êàëîÿí, êîëêî âðåìå òè îòäåëè íàøèÿ ìèíèñòúð?
Ê: Ñàìî 15 ìèíóòè, îáà÷å íàó÷èõ ìíîãî è èíòåðåñíè íåùà.
Å: Òàêà ëè? Àç íå ñúì âèæäàëà íà æèâî òîçè ìèíèñòúð, íî çíàì ÷å òîé ñå çàíèìàâàë ñ èçòî÷íè áîéíè èçêóñòâà è çàòîâà å òîëêîâà ìëàä è õóáàâ. Âÿðíî ëè å òîâà?
Ê: Äà, òî÷íî òàêà. Èñêàø ëè äà ÷óåø êàêâî ìè êàçà ìèíèñòúðà çà ïîëçàòà îò èçòî÷íèòå áîéíè èçêóñòâà?
Å: Äà, ðàçáèðà ñå, íåêà äà ÷óåì.
"Àç âñúùíîñò ñå çàíèìàâàì ñ êàðàòå êèîêóøèíêàé, êîéòî å ïî-ñêîðî ÿïîíñêè ñòèë, âñè÷êè èçòî÷íè áîéíè èçêóñòâà èñòîðè÷åñêè ïðîèçëèçàò îò Êèòàé. Èíà÷å Òîâà å ìíîãî äîáúð âúïðîñ, çàùîòî ïðè òåçè áîéíè èçêóñòâà, îñâåí ñïîðòà, èìà è ìíîãî ïîâå÷å îò òîâà, à èìåííî âúçïèòàâàíå íà äóõà, âúçïèòàâàíå íà âîëÿòà, áèõ êàçàë äîðè îïðåäåëåíà ôèëîñîôèÿ. Òîâà å íåùî, êîåòî àç ëè÷íî ìíîãî öåíÿ è àç îùå îò ãèìíàçèÿòà îò äåñåòè êëàñ âúâ Âàðíà, êîãàòî áÿõ ó÷åíèê çàïî÷íàõ äà ñå çàíèìàâàì ñ êàðàòå êèîêóøèíêàé, è íàèñòèíà ìèñëÿ, ÷å ìíîãî ìè å ïîìîãíàëî ãëàâíî çà äèñöèïëèíàòà íà ïîâåäåíèåòî, äèñöèïëèíà íà ìèñëåíåòî, äèñöèïëèíà íà åìîöèèòå, ñäúðæàíîñò, è ò.í íåùà, êîèòî ñà ìíîãî âàæíè è êîèòî èñòîðè÷åñêè èäâàò òúêìî îò êèòàéñêàòà ôèëîñîôèÿ."
Å: Êàëîÿí, êàêâî âñúùíîñò ïðàâè áúëãàðñêèÿò ìèíèñòúð íà îáðàçîâàíèåòî â Êèòàé?
Ê: Ìèíèñòúð Âúë÷åâ áåøå â Êèòàé íà ðàáîòíî ïîñåùåíèå, êîåòî çàâúðøè ìíîãî óñïåøíî. Òîé ìè êàçà, ÷å íà 6 íîåìâðè çàåäíî ñ êîëåãàòà ñè – ìèíèñòúðà íà êèòàéñêîòî îáðàçîâàòåëíî ìèíèñòåðñòâî – ñà ïîäïèñàëè íîâàòà ñïîãîäáà çà îáìåí ìåæäó Á-ÿ è Êèòàé â ñôåðàòà íà îáðàçîâàíèåòî è íàóêàòà. Ðàäîñòíàòà íîâèíà å, ÷å çà ïåðèîäà 2008-2011 ãîäèíà áðîéêàòà íà ñòóäåíòè è ïðåïîäàâàòåëè, êîèòî ùå ïîëó÷àò ñòèïåíäèÿ çà ïðåñòîé â äðóãàòà ñòðàíà å óâåëè÷åíà îò 25 íà 35 ÷îâåêà.
Å: Äîêîëêîòî çíàì, â Ïåêèí èìà áúëãàðñêî ó÷èëèùå, êîåòî å ïîåëî ìèñèÿòà äà ó÷è áúëãàðñêèòå äåöà, æèâååùè òóê, íà áúëãàðñêè åçèê, èñòîðèÿ è êóëòóðà.
Ê: Òî÷íî â òàçè âðúçêà áåøå è åäèí îò âúïðîñèòå ìè êúì ìèíèñòúð Âúë÷åâ, à èìåííî äàëè áúëãàðñêàòà äúðæàâà ïîäêðåïÿ òàêèâà èíèöèàòèâè â ÷óæáèíà. Íåêà ÷óåì îòãîâîðà ìó.
"Ñåãà òóê òðÿáâà äà íàïðàâÿ åäíî óòî÷íåíèå, ÷å äåéñòâèòåëíî ïðåäè íÿêîëêî ãîäèíè íèå çàïî÷íàõìå åäíà ïðîãðàìà, ñïîðåä êîÿòî áúëãàðñêèòå äåöà èìàõà â íà÷àëîòî ïðàâî íà áåçïëàòíè ó÷åáíèöè çà ïúðâèòå ÷åòèðè ãîäèíè, à îò òàçè ãîäèíà âå÷å èìà äî 7-ìè êëàñ. Òîåñò ïúðâèòå ñåäìè ãîäèíè, áåçïëàòíè ó÷åáíèöè êàòî ñå íàäÿâàìå äà ðàçøèðÿâàìå.
Ñåãà âúïðîñúò ñ òåçè áúëãàðè, êîèòî ñà â ÷óæáèíà å ìàëêî ïî-ñëîæåí, çàùîòî îò ôîðìàëíà ãëåäíà òî÷êà òîâà íå ñà ó÷èëèùà, à ñà ïî-ñêîðî êóðñîâå, êîèòî ôóíêöèîíèðàò êúì ïîñîëñòâàòà, îáèêíîâåíî äåöàòà ó÷àò â Êèòàé, â êèòàéñêè ó÷èëèùà èëè â äðóãè ó÷èëèùà, à â ñúáîòà è íåäåëÿ èìàò çàíÿòèÿ ïî áúëãàðñêè åçèê, ïî áúëãàðñêà èñòîðèÿ, ïî áúëãàðñêà ãåîãðàôèÿ. Òðóäíîñòòà èäâà îò òîâà, ÷å âñúùíîñò íà ìíîãî ìåñòà áúëãàðèòå â ÷óæáèíà ñà îðãàíèçèðàëè ñàìèòå òå òàêèâà êóðñîâå, è íèå íÿìàìå òî÷íà ñòàòèñòèêà çà áðîÿ íà äåöàòà, êîèòî èìàò íóæäà. Èíà÷å èìàìå ãîòîâíîñò, òîâà íå å íÿêàêúâ ãîëÿì ôèíàíñîâ ðàçõîä.
Íî òîâà, êîåòî å ïî-èíòåðåñíî, è êîåòî ñìå íàïðàâèëè å, îò 1 ÿíóàðè, 2009 ã. íèå îòêðèâàìå åäíà ïðîãðàìà, ñïîðåä êîÿòî âñÿêà áúëãàðñêà îáùíîñò, êîÿòî æèâåå â ÷óæáèíà è êîÿòî ñå å ñàìîîðãàíèçèðàëà, èìà æåëàíèå äà ïðîâåæäà ñúáîòíî, èëè ñúáîòíî-íåäåëíî ó÷èëèùå, èëè íÿêàêúâ äðóã êóðñ, áúëãàðñêàòà äúðæàâà å ãîòîâà äà ïîåìå àíãàæèìåíòà äà èçïðàòè èëè äà íàåìå ìåñòíî ëèöå, ó÷èòåë ïî áúëãàðñêè åçèê è ëèòåðàòóðà, ïî èñòîðèÿ íà Áúëãàðèÿ è ïî ãåîãðàôèÿ íà Áúëãàðèÿ."
|