Çåìåòðåñåíèåòî îò 8.0 ñòåïåí ïî ñêàëàòà íà ðèõòåð îò 12-òè ìàé â Óúí÷àí, ïðîâèíöèÿ Ñú÷óàí, ïðè÷èíè ãîëÿì áðîé æåðòâè è ãîëåìè èêîíîìè÷åñêè ùåòè. Õîðàòà ñìÿòàò, ÷å àêî èìàøå ïðåäâàðèòåëíà ïðîãíîçà çà çåìåòðåñåíèåòî, æåðòâèòå è ùåòèòå ùÿõà äà áúäàò ìíîãî ïî-ìàëêî. Íî äî òîçè ìîìåíò ïðîãíîçàòà íà çåìåòðåñåíèÿ å òðóäíà çàäà÷à çà öåëèÿ ñâÿò. Óâàæàåìè ñëóøàòåëè, â äíåøíàòà ðóáðèêà „Íàóêà, òðàäèöèÿ, çäðàâå" ùå îáñúäèì òîçè âúïðîñ.
Çåìåòðåñåíèåòî îò 12-òè ìàé â îêîëèÿ Óúí÷óàí, ïðîâèíöèÿó Ñú÷óàí, çàñåãíà 10 ïðîâèíöèè â Êèòàé Âúâ Âèåòíàì è Òàéëàíä õîðàòà ïî÷óâñòâàõà òðóñà.
Ñóí Øúõóí å ñåèçìîëîã îò Êèòàéñêèÿ ñåèçìîëîãè÷åñêè öåíòúð. Òîé ðàáîòè â òàçè ñôåðà âå÷å 10 ãîäèíè. Ñïîðåä íåãî, ïðåäè çåìåòðåñåíèåòî â Óúí÷óàí íÿìàëî ÿâíè ïîêàçàòåëè çà çåìåòðåñåíèå è â åïèöåíòúðà, è â îêîëíîñòèòå ìó, êàêòî è äðóãè èçâúíðåäíè ÿâëåíèÿ, çàòîâà áåäñòâèåòî íå áèëî ïðîãíîçèðàíî óñïåøíî.
„Çà ïðîãíîçàòà íà ãîëÿìî çåìåòðåñåíèå êàòî òîâà â Óúí÷óàí, ñà íåîáõîäèìè ñëåäíèòå äâå óñëîâèÿ: íåíîðìàëíèòå äåéñòâèÿ íà æèâîòíèòå è ìàëêè çåìåòðåñåíèÿ ïðåäè îñíîâíîòî, ñèëíî çåìåòðåñåíèå. Çà ñúæàëåíèå âñè÷êè òåçè ïðîÿâè íå ñà áèëè íàëèöå ïðåäè íàñòîÿùîòî çåìåòðåñåíèå."
Ôàêòè÷åñêè, ïðîãíîçàòà íà çåìåòðåñåíèÿ å òðóäíà çàäà÷à íå ñàìî çà Êèòàé, íî è çà äðóãèòå ñòðàíè ïî ñâåòà. Ïîíàñòîÿùåì ìíîãî ñòðàíè òúðñÿò íà÷èíè çà ïðîãíîçèðàíå íà çåìåòðåñåíèÿ è îùå íå ñà íàìåðèëè íàó÷íè íà÷èíè. Äàííèòå íà ÞÍÅÑÊÎ ïîêàçâàò, ÷å åäèíñòâåíàòà óñïåøíà ïðîãíîçà â èñòîðèÿòà å çà çåìåòðåñåíèåòî ïðåç 1975 ãîäèíà â ãðàä Õàé÷úí, Êèòàé. Ïðåäè òîâà çåìåòðåñåíèå å èìàëî ãîëÿì áðîé ìàëêè çåìåòðåñåíèÿ, êîèòî ñà äàëè âúçìîæíîñò çà ïðîãíîçèðàíåòî ìó.
À çàùîòî å òîëêîâî òðóäíî äà ñå ïðîãíîçèðà çåìåòðåñåíèå ? Äèðåêòîðúò íà Ñåèçìîëîãè÷íîòî óïðàâëåíèå íà Êèòàé, ãîñïîäèí ×úí Äçèåíìèí êàçà, ÷å çåìåòðåñåíèåòî ÷åñòî çàïî÷âà îò çåìíàòà êîðà, íà 15 êèëîìåòðà îò ïîâðúõíîñòòà íà çåìÿòà. Áëàãîäàðåíèå íà ðàçâèòèåòî íà ñúâðåìåííèòå òåõíîëîãèè, õîðàòà âå÷å ìîãàò äà âèæäàò íåáåñíè òåëà íà íÿêîëêî ñòîòèí ñâåòëèííè ãîäèíè îò íàøàòà ïëàíåòà, íî è ñ íàé-äîáðèòå òåõíîëîãèè îùå íå ïîçíàâàò çåìíàòà êîðà è èçòî÷íèöèòå íà çåìåòðåñåíèÿòà. ×úí Äçèåíìèí êàçà:
„Çåìåòðåñåíèåòî çàïî÷âà äúëáîêî â çåìíàòà êîðà. Çà ïðîãíîçèðàíåòî íà çåìåòðåñåíèå òðÿáâà äà ñå íàáëþäàâà âúòðåøíîñòòà íà Çåìÿòà. Íî òåõíîëîãèèòå â òîâà îòíîøåíèå ñå ðàçâèâàò ìíîãî áàâíî.  Êèòàé å ñúçäàäåí äúëáîê êëàäåíåö çà íàáëþäàâàíå, íî òîé å äúëáîê ñàìî 5 êèëîìåòðà."
Ïðè òîâà ïîëîæåíèå, ìíîãî ñòðàíè èçïîëçâàò ñëåäíèÿ ìåòîä: ñúçäàâàíå íà äèãèòàëíà ñèñòåìà çà ñúáèðàíå íà íåîáõîäèìèòå äàííè îò âúòðåøíîñòòà íà Çåìÿòà è àíàëèç íà òåçè äàííè, èëè ïðîãðîçèðàíå âúç îñíîâà íà íàòðóïàíèÿ îïèò è ðåçóëòàòèòå îò ìíîãîãîäèøíî íàáëþäàâàíå.
Èçñëåäîâàòåëÿò îò Ñåèçìîëîãè÷åñêèÿ öåíòúð ãîñïîäèí Ñóí Øúõóí êàçà, ÷å ãåîëîæêèòå êîíñòðóêöèè íà ðàçëè÷íèòå ðàéîíè íå ñà åäíàêâè, êîåòî ñúçäàâà ãîëåìè çàòðóäíåíèÿ çà ïðîãíîçàòà íà çåìåòðåñåíèÿòà.
„Íàïðèìåð, çåìåòðåñåíèå 5 ñòåïåí ïî ñêàëàòà íà ðèõòåð ùå èìà ðàçëè÷íè ïðîÿâè â ñåâåðåí è þæåí Êèòàé."
Ðåàëèçèðàíåòî íà óñïåøíà ïðîãíîçà çà çåìåòðåñåíèÿ å îáùà çàäà÷à íà ñåèçìîëîçèòå â öåëèÿ ñâÿò. Êèòàé, êàòî ñòðàíà ñ íàé-ìíîãî çåìåòðåñåíèÿ â ñâåòà, ñúùî ïîëàãà ãîëåìè óñèëèÿ â òàçè ñôåðà. Íàøèÿò ðåïîðòåð íàó÷è, ÷å â Êèòàé âå÷å å ñúçäàäåíà ñåèçìîëîãè÷íà íàáëþäàòåëíà ìðåæà îò 1200 ñòàíöèè è áëèçî äåñåò õèëÿäè íåïðîôåñèîíàëíè íàáëþäàòåëíè ïóíêòà.
×úí Äçèåíìèí êàçà, ÷å 7000 åêñïåðòè, âêëþ÷èòåëíî 12 àêàäåìèêà, â Êèòàéñêîòî ñåèçìîëîãè÷íî óïðàâëåíèå, ðàáîòÿò çà ïðîãíîçàòà íà çåìåòðåñåíèÿ. Òå ñà óâåðåíè, ÷å íÿêîé äåí ÷îâå÷åñòâîòî ùå ìîæå äà ïðîãíîçèðà òî÷íî çåìåòðåñåíèÿòà. /Õú-Ä/
|