Äíåñ âè ïðåäëàãàì ïàê äà èçëåçåì îò êúùè è äà èäåì â íÿêîé êèòàéñêè ïàðê, áåç çíà÷åíèå ïðåç êîå âðåìå íà äåíÿ. Òàì ùå âèäèòå åäèí îò íàé-óäèâèòåëíèòå âèäîâå óïðàæíåíèÿ, íàðå÷åíî ïîðàäè ëèïñà íà ïî-òî÷íè òåðìèíè, "çåìíà" êàëèãðàôèÿ.
Íåêà ïúðâî äà íàïðàâÿ åäíà ñêîáà è äà ïðèïîìíÿ, êàêâî ïðåäñòàâëÿâà êàëèãðàôèÿòà. À òåçè, êîèòî èñêàò äà íàó÷àò ïîâå÷å, ìîæå äà ïððåãëåäàò ñòàòèÿòà ìè ïî òåìàòà â ðèáðèêàòà "Òðàäèöèîíåí Êèòàé".
Êàëèãðàôèÿòà å èçêóñòâî íà ñúòâîðÿâàíå íà êðàñèâè èëè åëåãàíòíè ïèñìåíè çíàöè. Ñàìàòà äóìà áóêâàëíî çíà÷è 'êðàñèâî ïèñàíå' è äîïðåäè èçîáðåòÿâàíåòî íà êíèãîïå÷àòàíåòî, êîåòî å åäíî îò âàæíèòå êèòàéñêè èçîáðåòåíèÿ, òî å áèëî çàäúëæèòåëíî ïðè íàïèñâàíåòî íà êíèãè. Òîâà èçêóñòâî ñå çàðàæäà â Êèòàé îò íàé-äðåâíè âðåìåíà è å øèðîêî ðàçïðîñòðàíåíî â ñòðàíàòà è â íàøè äíè, êàòî ñå ñìÿòà çà åäíà îò íàé-âúðõîâèòå ôîðìè íà êèòàéñêîòî èçêóñòâî. Âúïðåêè ÷å òî ñå îñíîâàâà íà êèòàéñêèòå éåðîãëèôè, äàæå è íåçàïîçíàòè ñ êèòàéñêèÿ åçèê õîðà ìîãàò äà îöåíÿò êðàñîòàòà ìó, òúé êàòî òîâà å àáñòðàêòíî èçêóñòâî.
Çà êèòàéñêèÿ êàëèãðàô òîâà èçêóñòâî å óïðàæíåíèå çà óìà, êîåòî êàðà óìúò è òÿëîòî äà ñå êîîðäèíèðàò çà äà áúäå èçáðàí íàé-äîáðèÿ ñòèë çà èçðàçÿâàíå íà ñúäúðæàíèåòî íà òåêñòà. Òîâà å íàé-îòïî÷èâàùîòî è â ñúùîòî âðåìå èçèñêâàùî íàé-âèñîêà äèñöèïëèíà óïðàæíåíèå çà ÷îâåøêîòî ôèçè÷åñêî è äóõîâíî ðàâíîâåñèå. Èñòîðèÿòà äîêàçâà, ÷å ìíîãî êàëèãðàôè ñå ðàäâàò íà äúëãîëåòèå.
Çàòîâà, ñúâñåì íå å ó÷óäâàùî, ÷å êàëèãðàôèÿòà èçëèçà èçâúí ðàìêèòå íà êàáèíåòà è äîìà è ñå ïðàêòèêóâà íà îòêðèòî. Âñúùíîñò, àêî ñå ïðàêòèêóâà âêúùè, òîâà èçèñêâà ìíîãî ñïåöèàëíè ìàòåðèàëè è óðåäè êàòî êèòàéñêà òóø, ñïåöèàëíà ìàñòèëíèöà, ðàçëè÷íè ïî ãîëåìèíà è ñúñòàâ ÷åòêè, îïðåäåëåí âèä õàðòèÿ, óäîáíà ãîëÿìà ìàñà è äð. Êîãàòî ñå çàâúðøè ãîòîâàòà òâîðáà, ñå íàâèâà íà ðóëî è îáèêíîâåíî ñå ñúõðàíÿâà íÿêúäå. Ìîæåòå äà ïðåäïîëîæèòå, êîëêî ìíîãî ðóëà ñå ñúáèðàò âêúùè ñ âðåìåòî è êàêâè ïðîáëåìè ïî ñúõðàíÿâàíåòî è ïî÷èñòâàíåòî èì òîâà ìîæå äà ñúçäàäå.
Òàêà ñå ïîÿâÿâà åäíà ìíîãî èíòåðåñíà ôîðìà íà êàëèãðàôèÿ, êîÿòî ñå ïðàêòèêóâà íàâñÿêúäå íàâúí, ñòèãà äà èìà õóáàâ ïëî÷íèê èëè àñôàëò. Êúäåòî è äà áèëî â Êèòàé ìîæå äà âèäèòå õîðà, êîèòî äúðæàò îãðîìíà ÷åòêà, íàé-÷åñòî íàïðàâåíà îò îáèêíîâåíà äîìàêèíñêà ãúáà è çàîñòðåíà, êîèòî äà ðåäÿò êðàñèâè éåðîãëèôè ïî àñôàëòà. À çà ìàñòèëî èì ñëóæè íàé-îáèêíîâåíà âîäà. ×åñòî âîäàòà å ñëîæåíà â êîôè÷êà, íî ñúì ñðåùàëà è ïî-"ìîäåðíè" ÷åòêè, ïðè êîèòî áóòèëêà ñ âîäà å óìåëî ïðèñïîñîáåíà âúðõó ñàìàòà ÷åòêà, òàêà ÷å ïðè íàòèñêàíå èëè àâòîìàòè÷íî äà ïóñêà âîäà êúì ãúáàòà.
Óâåðÿâàì âè, ÷å ìîæåòå ñ ìèíóòè äà íàáëþäàâàòå, êàê èçïîä ÷åòêàòà íà òåçè õîðà íà àñôàëòà ñå ïîÿâÿâàò èçÿùíè éåðîãëèôè è ÷åðòè, êîèòî ñàìî ñëåä íÿêîëêî ìèãà èç÷åçâàò ñ èçïàðÿâàíåòî íà âîäàòà. Òå ìîæå äà ñà ïðîñòî óïðàæíåíèå íà îòäåëíè éåðîãëèôè èëè ÷àñòè îò òÿõ, êàêòî è ìîæå äà ñà ñâúðçàí òåêñò – íàé-÷åñòî êëàñè÷åñêè ïîåìè èëè êàíîíè.
Òîçè âèä çàíèìàíèå å ðàçïðîñòðàíåíî èç öÿëàòà ñòðàíà è äàæå ñå ïðàâÿò ñúñòåçàíèÿ ïî ïèñàíå. Ïðîäàâàò ñå è ïî-"ïðîôåñèîíàëíî" íàïðàâåíè ÷åòêè.
Òîçè âèä çàíèìàíèå å ïîëåçíî êàêòî çà ïðàêòèêóâàùèòå, òàêà è çà ãëåäàùèòå. Çà òåçè, êîèòî òâîðÿò êðàñèâèòå éåðîãëèôè, å íà÷èí äà óïðàæíÿò ïàìåòòà ñè, âúîáðúæåíèåòî ñè, äà ïîñòèãíàò âúòðåøíà õàðìîíèÿ, êîÿòî å çàëîã çà äîáðî çäðàâå. Çà ãëåäàùèòå ïúê, òîâà å åñòåòè÷åñêà íàñëàäà, ñïîäåëÿíå íà êðàñîòàòà ñ äðóãè õîðà, ïðèïîìíÿíå íà éåðîãëèôè è äðåâíè òâîðáè. Ðàçáèðà ñå, òîâà å õóáàâ íà÷èí è çà çàïîçíàâàíå ñ õîðà.
À çà âñè÷êè òîâà å íàïîìíÿíå, ÷å âñè÷êî â æèâîòà å âðåìåííî è òðÿáâà äà ñå íàñëàäèì íà ìèãà, äà íàïðàâèì íàøàòà ðàäîñò äîñòîÿíèå è íà äðóãèòå. Çàùîòî òåçè õîðà íè ïîêàçâàò, êàê ñàìî ñ ïîìîùòà íà ÷åòêà, âîäà è ñóõ ïàâàæ ìîæå äà ñå ñúçäàäå ëèòåðàòóðà, ïðåäíàçíà÷åíà íå äà îñòàíå â êíèãèòå, à â ïàìåòòà íà õîðàòà, êîèòî ïðèñúñòâàò íà íàïèñâàíåòî è. Òîâà å èñòèíñêîòî çíà÷åíèå íà äóìàòà "ñëó÷âàíå", íà ïðèñúñòâèå íà ïðîöåñà íà òâîðåíå íà èçêóñòâî. (Òåÿ)
|