Äîáðå äîøëè â ðóáðèêàòà „Ñëóøàéòå Âåé" â ñåðèÿòà „Èñòîðèè çà èçîáðåòåíèÿ". Äíåñ è ñëåäâàùèÿ ïúò ùå âè ðàçêàæà çà òîâà êàê å îòêðèò ÷àäúðà. Ñúùåñòâóâà ãîëÿì ñïîð êîÿ ñòðàíà å ðîäèíà ÷àäúðà. Ñïîðåä íÿêîè åãèïòÿíèòå ñà ïúðâèòå èçïîëçâàëè ÷àäúðà - îùå ïðåç 1200 ã. ïð.í.åð. êîãàòî Åãèïåòñêèòå áëàãîðîäíèöè èçëèçàëè íàâúí, ðîáèòå èì òðÿáâàëî äà âúðâÿò ñ òÿõ è äà íîñÿò ñëúí÷îáðàíèòå èì. Ðèìëÿíèòå ñúùî èçïîëçâàëè ñëúí÷îáðàíè çà äà ñå ïðåäïàçâàò îò ñëúíöåòî â Ñðåäíèçåìíî ìîðå.
Âñúùíîñò, Êèòàé ïðúâ å îòêðèë ÷àäúðà, èñòîðèÿòà íà ÷àäúðà â ñòðàíàòà å íàä 3500 ãîäèíè. Ïî âðåìå íà äèíàñòèÿ Âåé (220ã.-265ã.), ÷àäúðúò ñå å èçïîëçâàë êàòî ñèìâîë íà îáùåñòâåíî ïîëîæåíèå. ×àäúðúò íà èìïåðàòîðà å áèë ãîëÿì è æúëò è ñèìâîëèçèðàë ïîêðîâèòåëñòâîòî íàä íàðîäà, à ïîðàäè ñúùåñòâóâàíåòî íà ðàçëè÷íè äëúæíîñòè â èìïåðèÿòà, ÷àäúðèòå íà ÷èíîâíèöèòå ñå ðàçëè÷àâàëè ïî öâÿò è ðàçìåð.
 Êèòàé èìà äâå èçâåñòíè è èíòåðåñíè èñòîðèè çàòîâà êàê å îòêðèò ÷àäúðà, ñåãà ùå âè ðàçêàæà ïúðâàòà. Êàçâàò, ÷å ïðåäè îêîëî 4000 ãîäèíè, åäíî ìîì÷å âúðâÿëî ïî âðåìå íà ñèëåí äúæä, çà äà ñå ïðåäïàçè îò äúæäà, òî ñëîæèëî ãîëÿìî ëîòîñîâî ëèñòî âúðõó ãëàâàòà ñè. Äúæäîâíàòà âîäà íå ñå çàäúðæàëà âúðõó ëèñòîòî, ïàäàëà íà çåìÿòà è ìîì÷åòî îñòàíàëî ñóõî. Ïîâëèÿíè îò òàçè ñëó÷êà, õîðàòà íàïðàâèëè ïúðâèÿ ÷àäúð, êîéòî ìíîãî ïðèëè÷àë íà ãîëÿì ëîòîñîâ ëèñò.
Âòîðàòà èñòîðèÿ å îùå ïî-ïîïóëÿðíà, çà íåÿ ñúùåñòâóâàò è ïèñìåíè äîêàçàòåëñòâà. Ñúïðóãàòà íà íàé-èçâåñòíèÿ â Êèòàé ìàéñòîð-äúðâîäåëåö Ëó Áàí, Þí, áèëà ìíîãî óìíà è ñúùî êàòî ñúïðóãà ñè äîáðå ïîçíàâàëà äúðâîäåëñêàòà ðàáîòà. Êîãàòî Ëó Áàí ðàáîòåë èçâúí äîìà, òÿ âèíàãè ïðèãîòâÿëà îáÿä è ãî çàíàñÿëà íà ñúïðóãà ñè. Îáà÷å êîãàòî íàñòúïåë ïåðèîäà íà äúæäîâå, Þí âèíàãè ïðèñòèãàëà ìîêðà. Òàêà ÷å äúðâîäåëåöúò Ëó Áàí ïîñòðîèë íÿêîëêî ïàâèëèîíè ïîêðàé íàé-ãîëåìèòå ïúòèùà, ñ öåë õîðàòà äà ñå êðèÿò â òÿõ, êîãàòî âàëè äúæä. Íî âúïðåêè òîâà, ïðîáëåìúò íå áèë ðàçðåøåí. Åäèí äåí, êîãàòî äâàìàòà ñå ïðèáðàëè â êúùè, Þí êàçàëà íà Ëó Áàí: „Êîëêî ùå áúäå õóáàâî, àêî èìàì åäèí ïàâèëèîí, êîéòî ìîãà äà íîñÿ ñúñ ñåáå ñè." Äóìèòå é âäúõíîâèëè Ëó Áàí, òîé âåäíàãà èçðÿçàë ïàð÷å ïëàò ñ ôîðìàòà è ðàçìåðèòå íà ïîêðèâà íà ïàâèëèîí, ìîíòèðàë ìó äúðâåíà äðúæêà è ìåõàíèçúì, êîéòî ïîçâîëÿâà íà ïëàòà äà ñå ñãúâà è ðàçãúâà, òàêà áèë îòêðèò ïúðâèÿò ÷àäúð â èñòîðèÿòà íà Êèòàé. Äðåâíèòå êèòàéöè íàðè÷àò ÷àäúðà „ïîäâèæíà êúùè÷êà".
Ñêúïè ïðèÿòåëè, ñëåäâàùàòà ñåäìèöà ùå ïðîäúëæà äà âè çàïîçíàâàì ñ ðàçâèòèåòî è ðàçïðîñòðàíåíèåòî íà ÷àäúðà. Ñúðäå÷íî ñå íàäÿâàì, ÷å òåìàòà âè õàðåñâà è âèå ùå ìå ÷àêàòå ïðåä ðàäèîòî ïî ñúùîòî âðåìå ñëåäâàùàòà ñúáîòà.
|