Êèòàé å ñòðàíà ñ íàé-ãîëÿìî íàñåëåíèå â ñâåòà. Çà îñúùåñòâÿâàíå íà õàðìîíèÿòà ìåæäó íàñåëåíèåòî, èêîíîìèêàòà è îáùåñòâîòî, êèòàéñêîòî ïðàâèòåëñòâî ïðåäïðèåìà ðåäèöà ìåðêè. Çà îïðåäåëÿíå íà öÿëîñòíà ñòðàòåãèÿ â òîâà îòíîøåíèå, êèòàéñêîòî ïðàâèòåëñòâî ÷åñòî ñúáèðà ïðåäëîæåíèÿ íà ñïåöèàëèñòèòå. Íà ïðîâåäåíèÿ íåîòäàâíà ñèìïîçèóì çà äåìîãðàôèÿ è ðàçâèòèå, äåñåòêè ñïåöèàëèñòè îò Àêàäåìèÿòà íà ñîöèàëíèòå íàóêè è äðóãè èçñëåäîâàòåëñêè öåíòðîâå ðàçìåíèõà ìíåíèÿ ïî âúïðîñà çà äåìîãðàôèÿòà è ðàçâèòèåòî.
Ïðåç 70-òå ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê â Êèòàé çàïî÷íà ïîëèòèêàòà çà ïëàíîâà ðàæäàåìîñò, âñëåäñòâèå íà êîåòî ðàæäàåìîñòòà â ñòðàíà íàìàëÿâà íåïðåêúñíàòî ïðåç ïîñëåäíèòå 30 ãîäèíè. Àêî íå áåøå òàçè ïîëèòèêà, íàñåëåíèåòî ùåøå äà ñå óâåëè÷è ñ 400 ìèëèîíà. Åêñïåðòèòå ñ÷èòàò, ÷å òîçè ðåçóëòàò å ïîñòèãíàò òðóäíî è ñåãà òðÿáâà äà ñå ïîääúðæà íèñêîòî íèâî íà ðàæäàåìîñòòà. Èçñëåäîâàòåëÿò îò Àêàäåìèÿòà íà ñîöèàëíèòå íàóêè ãîñïîäèí Òèåí Øþåþàí êàçà:
„Çàùî òðÿáâà äà ñå ïðèäàäå èçêëþ÷èòåëíî ãîëÿìî çíà÷åíèå íà êîíòðîëèðàíå ÷èñëåíîñòòà íà íàñåëåíèåòî ? Çàùîòî ãîëÿìîòî íàñåëåíèå óïðàæíÿâà íàòèñê íàä ïðîèçâîäèòåëíèòå ñèëè, à èìåííî, ðàáîòíàòà ðúêà â ñòðàíà å ïðåêàëåíî ìíîãî."
 ìíîãî ðàçâèòè ñòðàíè ñúùåñòâóâà ïðîáëåìà ñ íåäîñòèãà íà ðàáîòíà ðúêà, äîêàòî â Êèòàé ïîëîæåíèåòî å ñúâñåì ðàçëè÷íî. Áúðçîòî óâåëè÷åíèå íà íàñåëåíèåòî å ãîëÿìî ïðåäèçâèêàòåëñòâî çà ðàçâèòèåòî íà ñòðàíàòà êàòî öÿëî.
 ìîìåíòà ðàæäàåìîñòòà â Êèòàé å íà îòíîñèòåëíî íèñêî íèâî. Òàçè òåíäåíöÿ òðÿáâà äà ñå ïîääúðæà, íî òîâà íå îçíà÷àâà àâòîìàòè÷íî ïî-íèñêà ðàæäàåìîñòòà å ïî-äîáðå, çàùîòî ïðåêàëåíî íèñêàòà ðàæäàåìîñò âîäè äî çàñòàðÿâàíå íà íàñåëåíèåòî, êîåòî ùå îêàæå îòðèöàòåëíî âëèÿíèå âúðõó ñîöèàëíî-èêîíîìè÷åñêîòî ðàçâèòèå.
Ñïåöèàëèñòèòå èçëîæèõà ìíåíèÿòà ñè ïî ñúùåñòâóâàùèòå äåìîãðàôñêè ïðîáëåìè. Ñïèðàéêè ñå íà âúïðîñà çà çàñòðàðÿâàíåòî íà íàñåëåíèåòî, ïðîôåñîðúò îò Èçñëåäîâàòåëñêèÿ öåíòúð çà äåìîãðàôèÿ è ðàçâèòèå Ó Öàíïèí êàçà, ÷å ïðåç 2020 ãîäèíà 11.2% îò êèòàéñêîòî íàñåëåíèå ùå áúäå íàä 60-ãîäèøíà âúçðàñò, ò. å. îêîëî 164 ìèëèîíà äóøè. Òîé ïðîãíîçèðà, ÷å ïðåç 40-òå ãîäèíè íà âåêà íà âñåêè 4 ÷îâåêà åäèí ùå å âúçðàñòåí. Òîâà ùå îêàæå ãîëÿì íàòèñê íà ñèñòåìàòà íà ñîöèàëíîòî îñèãóðÿâàíå, à â ñåëàòà ïîëîæåíèåòî ùå áúäå îùå ïî-ñåðèîçíî, çàùîòî ìëàäèòå çàìèíàâàò çà ãðàäîâåòå è ñèñòåìàòà íà ñîöèàëíîòî îñèãóðÿâàíå â ñåëàòà íå å ñúâúðøåíà.
Ïðîôåñîð Ó ïðåäëîæè êèòàéñêîòî ïðàâèòåëñòâî íåçàáàâíî äà óñúâúðøåíñòâà ñèñòåìàòà íà ñîöèàëíîòî îñèãóðÿâàíå è íà óñëóãèòå íà âúçðàñòíèòå, êàêòî è äà ïîäîáðè çàêîíîäàòåëñòâîòî è äà çàñèëè ôóíêöèèòå íà æèëèùíèòå ðàéîíè çà ïðåäñòàâÿíå óñëóãè íà âúçðàñòíèòå.
Ïðåäñåäàòåëÿò íà Èçñëåäîâàòåëñêèÿ öåíòúð çà ðàçâèòèå è äåìîãðàôèÿ ãîñïîæà Ìà Ëè îáðúùà ãîëÿìî âíèìàíèå íà âúïðîñà çà ïîëîâàòà äèñïðîïîðöèÿ â êèòàéñêîòî íàñåëåíèå. Ïî áèîëîãè÷íà çàêîíîìåðíîñò, ïîëîâàòà ïðîïîðöèÿ ñðåä íîâîðîäåíèòå äåöà å 107 íà 103. Íî ïðåç 80-òå ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê â Êèòàé çàïî÷íà äèñïðîïîðöèÿ è ïðåç 2005 ãîäèíà ñðåäíàòà ïîëîâà ïðîïîðöèÿ å 118 íà 100, â íÿêîè ïðîâèíöèè äàæå 130 íà 100. Ìà ëè êàçà:
„Ïîëîâàòà äèñïðîïîðöèÿ ñðåä íîâîðîäåíèòå â Êèòàé ïðîäúëæàâà ìíîãî ãîäèíè è çàñÿãà ïî÷òè öÿëàòà ñòðàíà. Àêî òîâà ïîëîæåíèå ïðîäúëæè, ùå âúçíèêíàò ìíîãî ñîöèàëíè ïðîáëåìè â ñòðàíàòà."
Ïðåäñåäàòåëÿò íà Äúðæàâíèÿ êîìèòåò çà äåìîãðàôèÿ è ïëàíîâàòà ðàæäàåìîñò ãîñïîäèí Äæàí Óåé÷èí êàçà, ÷å çà íàìàëÿâàíå íà âèñîêàòà ðàæäàåìîñò â Êèòàé ñà íåîáõîäèìè êîìïëåêò ìåðêè, êîèòî âêëþ÷âàò ïîâèøàâàíå íà æèçíåíèÿ ñòàíäàðò íà íàðîäà, óñúâúðøåíñòâàíå íà ñèñòåìàòà íà ñîöèàëíîòî îñèãóðÿâàíå, ïîäîáðÿâàíå íà ñîöèàëíîòî è èêîíîìè÷åñêîòî ïîëîæåíèå íà æåíèòå è äåöàòà, ñòðîãà çàáðàíà çà îïðåäåëÿíå íà ïîëà íà çàðîäèøà è àáîðò ñ íåìåäèöèíñêè öåëè. Êèòàé ïëàíèðà äà îñúùåñòâè ïîëîâàòà ïðîïîðöèÿ ñðåä íîâîðîäåíèòå ñëåä 10-15 ãîäèíè.
Äæàí ñúùî çàÿâè, ÷å êèòàéñêîòî ïðàâèòåëñòâî ïðèäàâà ãîëÿìî çíà÷åíèå íà âúïðîñà çà çàñòàðÿâàíåòî íà íàñåëåíèåòî è ùå ïðåäïðèåìå íåîáõîäèìèòå ìåðêè çà ðàçðåøàâàíåòî ìó.
|