Âñè÷êè çíàåì çà ïðåäèìñòâàòà è äîáðèÿ ëå÷åáåí ðåçóëòàò íà êèòàéñêàòà ìåäèöèíà. Íî íà òåðèòîðèÿòà íà Êèòàé ñå ñðåùàò è íÿêîëêî äðóãè âèäà íàöèîíàëíà ìåäèöèíà, êîèòî ñúùî ñà îáîñîáåíè â öÿëîñòíà ñèñòåìà.
Åäíà îò òÿõ å òèáåòñêàòà ìåäèöèíà, êîÿòî èçïîëçâà ñàìî ïðèðîäíè ñðåäñòâà ñúñ ñèëíè ëåêàðñòâåíè ñâîéñòâà è ÿâåí ðåçóëòàò. Ïî îòíîøåíèå íà çàáîëÿâàíèÿòà íà õðàíîñìèëàòåëíèÿ òðàêò, êðúâîíîñíèòå ñúäîâå, äâèãàòåëíàòà ñèñòåìà è äðóãè òèáåòñêàòà ìåäèöèíà ïðîäúëæàâà äà ó÷óäâà ïðåäñòàâèòåëèòå íà çàïàäíàòà ìåäèöèíà.
 òàçè ñòàòèÿ, àç, Òåÿ, ùå âè ðàçêàæà íàêðàòêî çà îñíîâíèòå îñîáåíîñòè íà òèáåòñêàòà ìåäèöèíà.
Òèáåòñêàòà ìåäèöèíà ñúùåñòâóâà îò îêîëî 4000 ãîäèíè, êàòî íåïðåêúñíàòî ñå ðàçâèâà è îáîãàòÿâà äî îôîðìÿíåòî è êàòî ñâîä íà çíàíèÿ çà ÷îâåêà è íåãîâèÿ îðãàíèçúì, çà çäðàâåòî, áîëåñòèòå è ëå÷åíèåòî èì. Ïî äóìèòå íà åäèí îò âèäíèòå ëåêàðè ïî òèáåòñêà ìåäèöèíà, òÿ ïðåäñòàâëÿâà âúëøåáíà êóòèÿ, íàïúëíåíà ñúñ ñêúïîöåííè çíàíèÿ çà òîâà, êàê äà ñúõðàíèì ìëàäîñòòà, êðàñîòàòà íà òÿëîòî è íà äóõà.
Òèáåòñêàòà ìåäèöèíà ñå çàðàæäà îêîëî V²² â.ïð.í.å. â Öåíòðàëíà Àçèÿ, êàòî íåéíîòî ðàçâèòèå å ïîâëèÿíî ñèëíî îò ìåäèöèíñêèòå ñèñòåìè íà ñúñåäíèòå íà Òèáåò ñòðàíè – Êèòàé, Èíäèÿ è Èðàí. Âðåìåòî íà ñúçäàâàíåòî è îïðåäåëÿ èçïîëçâàíåòî íà ïðèðîäíè ìàòåðèàëè çà ëå÷åíèå – áèëêè, ñúùî ìåòàëè, ìèíåðàëè, æèâîòèíñêè òúêàíè è ñåêðåòè. Ëåêàðñòâåíèòå ïðåïàðàòè êàòî öÿëî ñà ñúñòàâåíè îò ìíîãî åëåìåíòè.
Êëþ÷îâèòå ïîíÿòèÿ íà òèáåòñêàòà ìåäèöèíñêà ñèñòåìà ñà òðóäíî ðàçáèðàåìè çà çàïàäíèòå õîðà, òúé êàòî ñå îñíîâàâàò íà äðåâíè ìåòàôèçè÷íè ïîíÿòèÿ. Ñïîðåä Áóäèçìà, âñè÷êî â ñâåòà, ìàòåðèàëíî è íåìàòåðèëíî, ñå êðåïè íà âçàèìîäåéñòâèåòî íà ïåòòå êîñìè÷åñêè ñòèõèè – çåìÿ, îãúí, âîäà, âúçäóõ è ïðîñòðàíñòâî.
Îò äðóãà ñòðàíà, â ÷îâåøêèÿ îðãàíèçúì äåéñòâàò òðè æèçíåíè ñèëè – âÿòúð, æëú÷êà è ñëóç, ÷èÿòî áàëàíñèðàíà è õàðìîíè÷íà ðàáîòà å ãàðàíò çà äîáðîòî çäðàâå íà ÷îâåêà. Ïðè íàðóøàâàíå íà áàëàíñà èì ñå ïîëó÷àâàò ðàçëè÷íè çàáîëÿâàíèÿ. Ðàçëè÷íèÿò âèä ïðîáëåìè ñ òåçè òðè ñèëè ñå ëåêóâàò ïî íóæíèÿ íà÷èí – ïðè îòñëàáâàíåòî èì ñå òðÿáâà äà áúäàò ïîääúðæàíè è çàñèëåíè, ïðè çàñèëâàíåòî èì – äà áúäàò óñïîêîåíè è áàëàíñèðàíè, à èçêëþ÷èòåëíî çàñèëåíîòî ðàçñòðîéâàíå íà áàëàíñà ïîìåæäó èì òðÿáâà äà áúäå ñìåê÷åíî è íàìàëåíî.
Ïðè îïðåäåëÿíåòî íà åñòåñòâîòî íà áîëåñòòà è íàçíà÷àâàíåòî íà ëå÷åíèåòî ñå èìàò ïðåäâèä íå ñàìî ñúñòîÿíèåòî íà òåçè ñèëè, íî è êëèìàòè÷åñêèòå îñîáåíîñòè íà ðàéîíà, êúäåòî æèâåå ïàöèåíòà, ãîäèøíèÿ ñåçîí, âðåìåòî íà äåíîíîùèåòî, íà÷èíà íà æèâîò è õðàíèòåëíèÿ ðåæèì.
Åñòåñòâåíî, íå âñåêè ìîæå äà ñòàíå ëåêàð ïî òèáåòñêà ìåäèöèíà.â Òèáåò òîâà ñå îïðåäåëÿ îùå îò íàé-ðàííà âúçðàñò, êàòî îòáîðúò å äîñòà ñóðîâ. Òåçè ó÷èëèùà ñà îáèêíîâåíî êúì ìàíàñòèðè è ïîäáîðúò ñå èçâúðøâà â öÿë Òèáåò, êàòî ñàìî íàé-íàäàðåíèòå äåöà ìîãàò äà ïîëó÷àò òàçè ïðèâèëåãèÿ. Ñúùî òàêà, íå å çàäúëæèòåëíî âñåêè îò òÿõ äà ñòàíå ìîíàõ. Îñâåí òîâà, îáèêíîâåíî âñåêè ëåêàð èìà ñâîè ó÷åíèöè, êîèòî ìîæå äà ñà êàêòî îáèêíîâåíè õîðà, òàêà è ìîíàñè.
Åäíî îò íàé-âàæíèòå óñëîâèÿ çà ïîäáîðà íà äåöà çà áúäåùè ëåêàðè å äà èìàò äîáðà ïàìåò, òúé êàòî òðÿáâà äà ñå íàèçóñòÿò ãîëÿìî êîëè÷åñòâî ìåäèöèíñêè òåêñòîâå, âêëþ÷èòåëíî îñíîâíèÿ òåîðåòè÷åí ñâîä íà òèáåòñêàòà ìåäèöèíà "×åòèðèòå òàíòðè".
Îáó÷åíèåòî ñå ðàçäåëÿ íà îáùè è ñïåöèàëíè êóðñîâå. Îáùèòå ñå îòíàñÿò äî ôîðìèðàíåòî íà âèñîêîíðàâñòâåíà ëè÷íîñò, à ñïåöèàëíèòå – äî îâëàäÿâàíåòî íà ìåäèöèíñêèòå ïîçíàíèÿ è èçêóñòâî. Îáùèòå êóðñîâå ñå îñíîâàâàò íà áóäèñòêîòî ó÷åíèå è ñà ïðåìèíàâàò îò âñåêè åäèí, èçó÷àâàù íÿêàêâî íàïðàâëåíèå îò òðàäèöèîííàòà íàóêà.
Îáùèÿò öèêúë íà îáó÷åíèå ïî òèáåòñêà ìåäèöèíà ïðåìèíàâà ðàçëè÷íè åòàïè, êàòî ñàìî íàé-ñïîñîáíèòå è íðàâñòâåíè ó÷åíèöè ïðåìèíàâàò ïðåç âñè÷êèòå è ñëåä îêîëî 15-20 ãîäèíè òå ïðèäîáèâàò ñïîñîáíîñòòà çà çàïî÷âàíå íà ñàìîñòîÿòåëíà ìåäèöèíñêà ïðàêòèêà.
Íàé-ðàçïðîñòðàíåíèòå è åôåêòèâíè ìåòîäè çà äèàãíîñòèöèðàíå â òèáåòñêàòà ìåäèöèíà ñà äèàãíîñòèêàòà íà ïóëñà è àíàëèç íà óðèíàòà, êàêòî è ïî âíèìàòåëíî ðàçãëåæäàíå íà âúíøíèÿ âèä íà ïàöèåíòà, ïîëó÷àâàéêè ìíîãî èíôîðìàöèÿ ñàìî îò îáùèÿ òîíóñ, ñúñòîÿíèåòî íà êîæàòà, î÷èòå è äðóãè ïðèçíàöè.
Ñïîðåä òèáåòñêàòà ìåäèöèíà íå ñúùåñòâóâà òàêîâà ïîíÿòèå êàòî çàáîëÿâàíå ñàìî íà åäèí îðãàí. Âñè÷êè ïðîöåñè â ÷îâåøêèÿ îðãàíèçúì ñà âçàèìîñâúðçàíè è âñÿêà åäíà áîëåñò âîäè äî äèñáàëàíñ â öÿëîòî òÿëî. Ïîðàäè êîåòî ëå÷åíèåòî ñå ñâåæäà äî öåëèÿ îðãàíèçúì êàòî åäèí êîìïëåêñ.
Ñàìîòî ëå÷åíèå ïðåäñòàâëÿâà ïðåäïèñâàíå íà ëåêàðñòâåíè ïðåïàðàòè, ðàçãîâîð è ñúâåòè çà ïðàâèëåí íà÷èí íà æèâîò è áèò. Îñâåí òîâà, ìîæå äà ñå ïðèëîæàò è íåìåäèêàìåíòîçíè íà÷èíè íà ëå÷åíèå êàòî ïóñêàíå íà êðúâ, ãîðåíå, êîìïðåñè, âàíè è ìàñàæè, êàêòî è âòðèâàíå íà ðàçëè÷åí âèä ìàçíèíà. Íå å çà ïîäöåíÿâàíå è îñòàíàëèòå íà÷èíè çà öÿëîñòíî ëå÷åíèå êàòî ôèçè÷åñêè è ïñèõè÷åñêè òðåíèðîâêè, ìåäèòàöèÿ è éîãà.
Çà äà íàïðàâÿò òèáåòñêàòà ìåäèöèíà äîñòîÿíèå íà ïîâå÷å õîðà, â Òèáåò å ðàçãúðíàòà øèðîêà ïðîãðàìà çà îòãëåæäàíå íà ëåêàðñòâåíè ðàñòåíèÿ è ïðîèçâîäñòâîòî íà ëå÷åáíè ïðåïàðàòè. Ïðè òîâà ñå ïîëàãàò óñèëèÿ çà ïðåäïàçâàíåòî îò èç÷åçâàíå íà ïîëåçíèòå ðàñòåíèÿ çà äà ìîæå è â áúäåùå äà ñå ïðîèçâåæäàò ëåêàðñòâà çà òðóäíîèçëå÷èìèòå áîëåñòè.
Ñúùî òàêà, â ìîìåíòà ïî öÿë ñâÿò ñå ïðîâåæäàò êóðñîâå ïî òèáåòñêà ìåäèöèíà, íà êîèòî õîðàòà ìîãàò äà íàó÷àò ïîëåçíè çíàíèÿ çà îáè÷àéíèòå íåðàçïîëîæåíèÿ, êîèòî äà ïðèëàãàò íà ñåáå ñè èëè íà áëèçêèòå è ïðèÿòåëèòå ñè.
|