Àêî òðúãíåòå äà ñå ðàçõîæäàòå èç íåçàâèñèìî êîé êèòàéñêè ãðàä èëè ñåëî, ïî óëèöà èëè ñðåä åòàæèòå íà æèëèùåí áëîê, íàâñÿêúäå ùå âèäèòå íà âðàòèòå èçîáðàæåíèåòî íà åäèí éåðîãëèô èçïèñàí êðàñèâî íà ÷åðâåí êâàäðàò, êàòî ìíîãî ÷åñòî òîçè éåðîãëèô å ïîñòàâåí íàîïàêè. Òîâà å éåðîãëèôúò 'ôó' "ùàñòèå".
Ñåãà àç, Òåÿ, ùå âè ðàçêàæà êàê êèòàéöèòå ïðèåìàò è èçðàçÿâàò ïîíÿòèåòî çà ùàñòèå.
Íÿìà íàðîä ïî ñâåòà, êîéòî äà íå ñå ñòðåìè êúì ùàñòèå è äà íå ñå îïèòâà ïî íÿêàêúâ íà÷èí äà ãî ïðèâëå÷å è èçðàçè. Âúâ âñè÷êè ôîëêëîðíè òðàäèöèè èìà óñòàíîâåíè ïðàâèëà çà òîâà, êàêâî äà ñå ïðàâè çà äà ñå îñèãóðè áëàãîïîëó÷èå.
 Êèòàé îáèêíîâåíî êúì êèòàéñêàòà Íîâà ãîäèíà èëè íÿêàêâî äðóãî âàæíî ñúáèòèå – ñâàòáà, íîâîäîìñòâî è äð., âõîäíèòå âðàòè, ñòåíèòå, ïðîçîðöèòå è äð. ñå óêðàñÿâàò ñ êðàñèâî èçðàáîòåíè êíèæíè òâîðáè â ÷åðâåíî, íà êîèòî å èçïèñàí éåðîãëèôà 'ôó' "ùàñòèå". Ìíîãî ÷åñòî òîçè éåðîãëèô ñå ïîñòàâÿ íàîïàêè, çàùîòî ïðîèçíîøåíèåòî íà ñú÷åòàíèåòî 'ôó äàî ëå', ò.å. "ùàñòèåòî ñå å îáúðíàëî" çâó÷è îìîôîííî ñ "ùàñòèåòî å äîøëî".
Î÷åâèäíî, òîçè éåðîãëèô èìà ìíîãî âàæíî çíà÷åíèå çà êèòàéöèòå. Òîé îçíà÷àâà äîáúð êúñìåò, êîåòî å ñâúðçàíî êàòî öÿëî ñ ùàñòèå. Òîé ïðîèçëèçà îò ïèêòîãðàìàòà, êîÿòî âèæäàòå ïî-äîëó, èçîáðàçÿâàùà êîëåíè÷èëà ÷îâåøêà ôèãóðà, ìîëåùà ñå çà áëàãîïîëó÷èå ïðåä àëòàð, íà êîéòî å ïîñòàâåí ñúä ñ äàðîâå è îò êîéòî âúâ âúçäóõà ñå èçâèñÿâà äèì íà áëàãîóõàíèÿ.
/ñíèìêè íà éåðîãëèôè – ñàìî òðèòå, áåç ÷åòâúðòèÿ îò
Ïîñòåïåííî òîçè éåðîãëèô ñå ðàçâèâà äî äíåøíàòà îïðîñòåíà ôîðìà – ïîñëåäíèÿ éåðîãëèô â ãîðíàòà ïîðåäèöà.  ñåãàøíàòà ñè ôîðìà òîé å ïðåäñòàâåí îò àëòàð â ëÿâàòà ÷àñò è îò êóòèÿ çà ñêúïîöåííîñòè â äÿñíàòà. Öÿëîñòíèÿò éåîðãëèô ïðåäñòàâëÿâà ñòðåìåæà êúì äóõîâíî è ìàòåðèàëíî áëàãîäåíñòâèå. Ñïîðåä ðàçïðîñòðàíåíîòî âÿðâàíå, ñàìî äîêàòî ÷îâåê èëè ñåìåéñòâî óñïÿâà äà çàäúðæè ôó, äîòîãàâà òåõíèÿò æèâîò ùå áúäå ùàñòëèâ è æåëàíèÿòà èçïúëíåíè.
Òàêà, êàêòî õîðàòà ñå ñòðåìÿò äà èçðàçÿò ùàñòèåòî, òå ñå îïèòâàò äà èçáåãíàò íåùàñòèåòî, äàæå êàòî óïîìåíàâàíå. Òîé ïàê ñå ñúñòîè îò àëòàð îò ëÿâàòà ñòðàíà, íî îò äÿñíî ñå íàìèðà èçîáðàæåíèå íà èçêðèâåíà óñòà, êîåòî å èçðàæåíèå íà ëîø êúñìåò, çàãóáà èëè áîëêà. Êèòàéöèòå èçïîëçâàò òîçè éåðîãëèô 'õóî' êàòî îñíîâåí éåðîãëèô çà äóìè, ñâúðçàíè ñ âñè÷êî îòðèöàòåëíî èëè ðàçðóøàâàùî, âêëþ÷èòåëíî ÷îâåê ñ òàêîâà íàèìåíîâàíèå íå å ïðîñòî ëîø ÷îâåê, à çëîäåé, íîñåù ëîøè íåùà íà ìíîãî õîðà.
 Êèòàé â åæåäíåâíèÿ áèò è ðàçãîâîðè õîðàòà ñå ñòðåìÿò äà èçïîëçâàò ìàêñèìàëíî 'ôó', à äà èçáåãíàò ñ âñè÷êè ñèëè 'õóî'. Ïðè ðàçãîâîð, 'ôó' ñå ïîâòàðÿ è ïîòðåòÿ è íåïðåêúñíàòî íàáëÿãà, äîêàòî 'õóî' ñå ñïîìåíàâà ñàìî è åäèíñòâåíî àêî íÿìà äðóã èçõîä è áåç äà ñå ðàçâèâà ïîâå÷å òåìàòà. Çà îáèêíîâåíèòå êèòàéöè, ïî-÷åñòîòíà óïîòðåáà íà äóìàòà 'õóî' ìîæå äà ãè íàêàðà äà ñå ÷óâñòâàò íåðâíè èëè óÿçâèìè, äàæå è îáèäåíè.
Âúïðåêè âñè÷êî òîâà, êèòàéöèòå ñà íàÿñíî çà âçàèìîäåéñòâèåòî ìåæäó òåçè äâå ïîíÿòèÿ íà îñíîâàòà íà ñèëèòå Èí è ßí, ò.å. âñè÷êî â ïðèðîäàòà å â ðàâíîâåñèå è åäíîòî ïîðàæäà äðóãîòî. ßñíî å, ÷å æèâîòúò íå ìîæå äà íîñè îòïå÷àòúêà ñàìî íà åäíîòî îò òÿõ. Òîâà ìîæå äà ñå âèäè îò âñåêèäíåâíèòå êèòàéñêè ïîãîâîðêè êàòî 'ëú äçè øúí áåé' "ïðåêàëåíàòà ðàäîñò âîäè äî ñòðàäàíèÿ" ("ìíîãî õóáàâî íå å íà õóáàâî"); 'êó äçèí ãàí ëàé' "ãîð÷èâèòå ìîìåíòè ñå îáðúùàò â ñëàäêà ðàäîñò" ('âñÿêî çëî çà äîáðî') è äð. Ïîäîáíè ïîãîâîðêè ñëóæàò çà ïðåäóïðåæäåíèå è çà ìîòèâèðàíå è ïðåäïàçâàò õîðàòà îò ñòèãàíå äî êðàéíîñòè, íåçàâèñèìî â êîÿ ïîñîêà.
Íå ìàëêî çàïàäíè ó÷åíè è ôèëîñîôè îòáåëÿçâàò òàçè îñîáåíîñò íà êèòàéñêàòà ïñèõîëîãèÿ, à èìåííî îòêðèâàíå íà õóáàâàòà ñòðàíà äàæå è â íàé-ëîøàòà ñèòóàöèÿ, áèëî òî áåäíîñò, ëèøåíèå èëè íåùàñòèå. Êèòàéöèòå, à è äðóãèòå îêîëíè àçèàòñêè íàðîäè ñà ñúóìÿëè äà çàïàçÿò òîçè äóõ è äî íàøè äíè.
Êèòàéöèòå ïðèëàãàò òàçè ïðîòèïîñòàâåíîñò ùàñòèå/íåùàñòèå è çà ðåàëíèÿ è çà äóõîâíèÿ æèâîò.  äóìèòå íà Ëàîäçú, îñíîâàòåëÿ íà Äàîèçìà, ïî òîçè ñëó÷àé ñå êàçâà ñëåäíîòî:
"Ëîøèÿò êúñìåò å òîâà, çàä êîåòî ëåæè äîáðèÿò êúñìåò.
Äîáðèÿò êúñìåò å òîâà, ïîä êîåòî ñå êðèå ëîøèÿ êúñìåò."
Òàçè äðåâíà ìúäðîñò å â îñíîâàòà íà ñëåäíàòà ïðèò÷à:
Ïðåäè ìíîãî-ìíîãî âðåìå, íà ãðàíèöàòà æèâÿë ñòàð ÷îâåê. Åäèí äåí, êîíÿò ìó ñå çàãóáèë íåéäå è âñè÷êè ñúñåäè äîøëè äà ìó ñú÷óâñòâàò çà çàãóáàòà. "Âñúùíîñò òîâà ìîæå äà ñå îáúðíå íà äîáðî", êàçàë ñòàðèÿ ÷îâåê. Ñëåä íÿêîëêî ìåñåöà, êîíÿò ñå âúðíàë çàåäíî ñ êîáèëà. Êàòî âèäÿëè òîâà, âñè÷êè ñúñåäè äîøëè äà ïîçäðàâÿò ñòàðèÿ ÷îâåê. "Âñúùíîñò òîâà ìîæå äà ñå îáúðíå íà ëîøî", áèëè äóìèòå íà ñòàðåöà ïî òîçè ïîâîä.
Êîáèëàòà ðîäèëà ìíîãî õóáàâè êîí÷åòà è ñòàðåöúò çàáîãàòÿë, äîêàòî åäèí äåíñèíúò ìó íå ñå êà÷èë íà åäèí îò íîâèòå êîíå è íå ñè ñ÷óïèë ëîøî êðàêà. Âñè÷êè ñúñåäè ñå ñúáðàëè è ïàê èçðàçèëè ñú÷óâñòâèåòî ñè êúì ñåìåéñòâîòî. Íî ñòàðèÿò ÷îâåê îòíîâî êàçàë áåç íèêàêâà ìúêà:"Òîâà ìîæå äà ñå îáúðíå íà äîáðî." Åäíà ãîäèíà ïî-êúñíî, ñåâðíèòå ïëåìåíà íàõëóëè â ðàéîíà è âñè÷êè ñïîñîáíè ìúæå áèëè èçïðàòåíè íà âîéíà. Ñàìî ñèíúò íà ñòàðåöà áèë ïîùàäåí îò òîâà çàðàäè êðàêà ñè è áèë åäèíñòâåíèÿ îñòàíàë æèâ îò ìúæåòå â ñåëîòî.
Òàçè ïðèò÷à å èçâåñòíà íà âñè÷êè êèòàéöè è äàæå çàãëàâèåòî è "ñòàðåöúò ñè çàãóáèë êîíÿ" ñå å ïðåâúðíàëî â ïîãîâîðêà.  íåÿ ïàê ñå ñúâåòâà õîðàòà äà ãëåäàò çàä òîâà, êîåòî èçãëåæäà ïîëîæèòåëíî è äà ïàçÿò áäèòåëíîñò, äà íå äåéñòâàò èìïóëñèâíî, à äà êîíòðîëèðàò ÷óâñòâàòà è ðåàêöèèòå ñè. Ñàìî òàêà, èìà ïî-ãîëÿìà âúçìîæíîñò ùàñòëèâîòî ñúáèòèå äà íå ñå ïðåâúðíå â ëîøî.
|