Çäðàâåéòå, äðàãè ñëóøàòåëè! Àç ñúì Òåÿ è âè ïîñðåùàì ñ äîáðå äîøëè "Ó äîìà"!
Àêî ñåãà âè ïîìîëÿ äà ñëîæåòå íÿêàêâî ñúùåñòâèòåëíî ñëåä ïðèëàãàòåëíîòî "êèòàéñêè", êàêâî âè èäâà íà óìà? Ñòàâà äóìà çà íåùî èçêëþ÷èòåëíî òèïè÷íî, êàòî ÷àÿ è ïîðöåëàíà; íåùî ñ òîëêîâà äúëãà èñòîðèÿ, ÷å âñúùíîñò ìîæå äà ñå ïðèåìå êàòî îðãàíè÷íî âãðàäåíà â êèòàéñêàòà öèâèëèçàöèÿ è îáðàç ÷àñò. Íåêà äà âè äàì îùå åäèí êëþ÷ – ñòàâà äóìà çà åäíî ìèòè÷íî æèâîòíî. Äîñåòèõòå ñå âå÷å, íàëè? Äà, ñòàâà äóìà çà êèòàéñêèÿ äðàêîí.
Ïðåäïîëàãàì, ÷å ìíîãî îò âàñ ìîãàò âåäíàãà äà ñè ïðåäñòàâÿò îáðàçà íà òîâà ìèòè÷íî æèâîòíî, íåíàïðàçíî íàðè÷àíî ñèìâîëà íà êèòàéñêàòà íàöèÿ. Òîé ñå ðàçëè÷àâà ìíîãî îò ïîçíàòèòå îò åâðîïåéñêèòå ìèòîëîãèè äðàêîíè, ëàìè è çìåéîâå è äàëå÷ íå íîñè îòðèöàòåëíèÿ ñìèñúë, êîéòî òå îáèêíîâåíî âúïëúùàâàò. Òîé å êðàñèâ, ïðèÿòåëñêè íàñòðîåí è ìúäúð; õîðàòà ãî îáè÷àò è ìó ñå ïðåêëàíÿò.
Íåáåñíèÿò äðàêîí ('òèåíëóí' íà êèòàéñêè) äî òàêàâà ñòåïåí å ïðèåò êàòî ñèìâîë íà êèòàéñêàòà íàöèÿ, ÷å êèòàéöèòå ïî öÿë ñâÿò ñå íàðè÷àò ãîðäî "íàñëåäíèöè íà äðàêîíà". Çà òÿõ äðàêîíúò å ïðåäøåñòâåíèê, êàêòî è áîæåñòâåíî ñúçäàíèå, íîñåùî èçêëþ÷èòåëíî èçîáèëèå, ðàçöâåò è áîãàòñòâî.
Êàòî åìáëåìà íà èìïåðàòîðà è íåãîâàòà âëàñò, ìèòúò çà êèòàéñêèÿ äðàêîí ñå âïëèòà îðãàíè÷íî â äðåâíàòà êèòàéñêà öèâèëèçàöèÿ è âëèÿíèåòî ìó ñå óñåùà ÷àê äî íàøè äíè. Ïî ïðèðîäà òîé å ñíèçõîäèòåëåí êúì õîðàòà è ñ òîâà ïîêàçâà âåëè÷èåòî, äîáðîòàòà è áëàãîñëîâèÿòà ñè êúì òÿõ. Âñè÷êî, ñâúðçàíî ñ íåãî, íîñè ñàìî ïîëîæèòåëíè íåùà.
Ñïîðåä êèòàéñêàòà ìèòîëîãèÿ, äðàêîíúò å ñèìâîë íà áîæåñòâåíàòà çàùèòà è íà ñìåëîñòòà. Òîé ñå ñìÿòà çà íàé-âúðõîâíîòî ñúùåñòâî èçìåæäó âñè÷êè îñòàíàëè. Òîé ìîæå äà æèâåå â ìîðåòàòà, äà ëåòè â íåáåñàòà è äà ñå ñâèå íà êúëáî íà Çåìÿòà ïîä ôîðìàòà íà ïëàíèíà. Êàòî áîæåñòâåíî æèâîòíî, òîé ìîæå äà ïðåäïàçè îò áðîäåùèòå çëè äóõîâå, äà çàùèòàâà íåâèííèòå è äà äàðÿâà ñúñ ñïîêîéñòâèå âñåêè, êîéòî íîñè íåùî ñ íåãîâîòî èçîáðàæåíèå. Òîé å íàé-ãëàâíèÿò ñèìâîë íà áîãàòñòâî è êúñìåò.
Äðàêîíúò ñèìâîëèçèðà ñèëà è íàäìîùèå, ñìåëîñò è áåçñòðàøèå, ãåðîèçúì è ïðåóñïÿâàíå, áëàãîðîäíîñò è áîæåñòâåíîñò. Òîé ïðåîäîëÿâà ïðåïÿòñòâèÿòà, äîêàòî íå ïîñòèãíå óñïåõ. Òîé å åíåðãè÷åí, ðåøèòåëåí, îïòèìèñòè÷åí, óìåí è àìáèöèîçåí.
Òîâà ìèòè÷íî æèâîòíî íîñè â ñåáå ñè ñúùíîñòòà íà æèâîòà ïîä ôîðìàòà íà áîæåñòâåíî äèõàíèå, ïîçíàòî êàòî 'øúíöè'. Òîé ïîðàæäà æèâîòà è ïðîÿâÿâà ñèëàòà ñè ïîä ôîðìàòà íà ãîäèøíèòå ñåçîíè, íîñåéêè âîäà îò äúæäà, òîïëèíà îò ñëúí÷åâàòà ñâåòëèíà, âÿòúð îò ìîðåòàòà è ïðúñò îò çåìÿòà. Òàêà, òîé å íàé-âúðõîâíîòî ïðåâúïëúùåíèå íà ñèëèòå íà ìàéêàòà ïðèðîäà, íàé-ãîëÿìàòà áîæåñòâåíà ñèëà íà Çåìÿòà.
Ñúùåñòâóâàò 9 âèäà äðàêîíè - äðàêîíà ñ ðîãà, ëåòÿùèÿ äðàêîí, íåáåñíèÿ äðàêîí (êîéòî ïîääúðæà è ïàçè Íåáåñíèòå ïàëàòè, êúäåòî îáèòàâàò áîæåñòâàòà), äóõîâíèÿ äðàêîí (êîéòî ïðàâè âÿòúðà è äúæäà çà áëàãîòî íà ÷îâå÷åñòâîòî), äðàêîíà íà ñêðèòèòå ñúêðîâèùà (êîéòî ïàçè îìàãüîñàíè áîãàòñòâà), ñâèòèÿ íà êúëáî äðàêîí (æèâåå âúâ âîäàòà) , æúëòèÿ äðàêîí, áåçäîìíèÿ äðàêîí (êîéòî æèâåå â îêåàíèòå) è ëþñïåñòèÿ äðàêîí (æèâåå â áëàòàòà è ïàçè ïåùåðè â ïëàíèíèòå).
Æúëòèÿò äðàêîí ñå ñìÿòà çà öàð íà äðàêîíèòå è ñå ÿâÿâà êàòî åäèííî ïðåâúïëúùåíèå íà 4 äðàêîíà, êîèòî óïðàâëÿâàò ïî 1 ìîðå - èçòî÷íî, þæíî, çàïàäíî è ñåâåðíî. Òîé âåäíúæ ñå ÿâèë íà èìïåðàòîð Ôó Ñè îò âîäàòà è ìó ïðåäàë òàéíàòà íà ïèñìåíîñòòà.
Íàé-÷åñòî ñå èçîáðàçÿâà äðàêîíà ñ ðîãà 'ëóí'. Ñúùî òàêà, âñè÷êèòå äåâåò äðàêîíà ìîãàò äà áúäàò ñúáðàíè íà åäíî ìÿñòî, êàòî âñåêè ñå èçîáðàçÿâà ïî îïðåäåëåí íà÷èí. Îêðàñêàòà èì ìîæå äà å îò çåëåíèêàâà äî çëàòíà. Íàé-èçâåñòíèÿò âèä 'ëóí' èìà ãëàâà íà êàìèëà, ðîãà íà åëåí, î÷è íà çàåê, óøè íà áèê, âðàò íà ãóùåð, êîðåì íà æàáà, ëþñïè íà øàðàí, ëàïè íà òèãúð è íîêòè íà îðåë. Îñâåí òîâà, òîé èìà è äâà äúëãè òúíêè ìóñòàêà.
Èçîáðàæåíèÿ íà äåâåòòå äðàêîíà ìîæåì äà âèäèì ïî ñòåíè â ïî-áîãàòè äîìîâå îò ôåîäàëåí Êèòàé, êàêòî è ïî êàìáàíè, çàùîòî ñå ñìÿòà, ÷å òàêà ñå óñèëâà çâúíòåíåòî èì ïðè îïàñíîñò. Äðàêîíèòå îáè÷àò è ìóçèêà, çàòîâà èçîáðàæåíèÿòà èì ìîæåì äà ñðåùíåì è ïî êëþ÷îâåòå íà ñòðóííèòå ìóçèêàëíè èíñòðóìåíòè. Ìîæåì äà ãè îòêðèåì è âúðõó êàìåííè ñòåëè, çàðàäè ëþáîâòà èì êúì ëèòåðàòóðàòà; âúðõó îñíîâàòà íà êàìåííè ïàìåòíèöè, çàðàäè ñèëàòà èì äà íîñÿò òåæêêî; âúðõó êðàéíèòå êåðåìèäè íà õðàìîâåòå, çàðàäè âå÷íàòà èì áäèòåëíîñò; ïî ìîñòîâå, çàðàäè âðúçêàòà èì ñ âîäàòà; íà òðîíà íà Áóäà, çàðàäè ñêëîíîñòòà èì êúì ïî÷èâàíå. Èìïåðàòîðèòå ñà áèëè ïðîâúçãëàñÿâàíè çà ïðåêè íàñëåäíèöè íà äðàêîíà, çàòîâà ìíîãî âåùè îò îáêðúæåíèåòî èì íîñÿò ïå÷àòà íà òîâà æèâîòíî. Òÿõíàòà äðåõà å èçáðîäèðàíà ñ äðàêîíè, òå ñå âúçâèøàâàò íà äðàêîíîâ òðîí è ñïÿò â äðàêîíîâî ëåãëî.
Òîâà óâàæåíèå è ïðåêëîíåíèå ïðåä äðàêîíà îïðåäåëÿ è ãîëÿìîòî çíà÷åíèå íà ãîäèíàòà íà äðàêîíà çà êèòàéöèòå. Ñìÿòà ñå, ÷å òÿ å áëàãîïðèÿòíà âúâ âñÿêî îòíîøåíèå, à äåöàòà, ðîäåíè â íåÿ, ùå ñå ðàäâàò íà çäðàâå, áîãàòñòâî è äúëãîëåòèå.
Ìåæäóâïðî÷åì, òîâà ïðåêëîíåíèå ïðåä äðàêîíà å ðàçïðîñòðàíåíî ñðåä ìíîãî ñòðàíè îò Èçòî÷íà Àçèÿ.
 êèòàéñêàòà êóëòóðà íÿìà ñôåðà, â êîÿòî äà íÿìà íåùî äà íå å ñâúðçàíî ñ äðàêîíè. Íàïðèìåð, íà ïðàçíèêà Äóàíóäçèå ñå ïðîâåæäàò ñúñòåçàíèÿ ñ äðàêîíîâè ëîäêè; íà ðàçëè÷íè ïðàçíèöè è òúðæåñòâà ïúê ñå ïðåäñòàâÿò òàíöè íà äðàêîíè. Òîé ïðèñúñòâà êàòî éåðîãëèô â èìåíàòà íà õîðàòà, âêëþ÷èòåëíî è â ïîçíàòèòå íà âñè÷êè ìàéñòîðè-çâåçäè íà áîéíè ôèëìè Áðóñ Ëè è Äæåêè ×àí.
Òîâà áå çà äíåñ, à ñëåäâàùèÿò ïúò ùå âè ðàçêàæà åäíà èçâåñòíà ëåãåíäà çà äðàêîíèòå. Îò ìåí, Òåÿ, âñè÷êî íàé-äîáðî!
|