Äîáðå äîøëè â ðóáðèêàòà „Ñëóøàéòå Âåé" â åìèñèÿòà íà Ðàäèî Êèòàé çà ÷óæáèíà. Äíåñ ùå ïðîäúëæà äà âè çàïîçíàâàì ñ êèòàéñêèòå èäèîìè. 23-òèÿò èäèîì, êîéòî ùå âè ïðåäñòàâÿ äíåñ å „Õó Äçÿ Õó Óåé".
Èäèîìúò „Õó Äçÿ Õó Óåé" îïèñâà õîðàòà, êîèòî èçïîëçâàò àâòîðèòåòà íà äðóãè èëè âëàñòòà èì, çà ñâîè öåëè .  èäèîìà, ïúðâàòà è òðåòàòà äóìà ñà èìåíàòà íà äâà âèäà æèâîòíè, ïúðâàòà Õó ñ âòîðè òîí å „ëèñèöà", , à òðåòàòà Õó ñ òðåòè òîí å „òèãúð". Äóìàòà Äçÿ ìîæå äà å ïðèëàãàòåëíî èìå èëè ãëàãîë, òóê ñå èçïîëçâà çíà÷åíèåòî é êàòî ãëàãîë „èçïîëçâàì". Ïîñëåäíàòà äóìà Óåé å ñúùåñòâèòåëíî èìå, êîåòî îçíà÷àâà „âëàñò èëè ìîãúùåñòâî". Çàòîâà áóêâàëíîòî çíà÷åíèå íà èäèîìà „Õó Äçÿ Õó Óåé" å ëèñèöàòà èçïîëçâà âíóøèòåëíîñòòà íà òèãúðà.
Ïîÿâàòà íà èäèîìà å ñâúðçàíà ñ ïåðèîäà „Âîþâàùè öàðñòâà" (îò 403ã. äî 221ã. ïð.í.å.). Èìïåðàòîðúò íà öàðñòâîòî ×ó ìíîãî ñå ÷óäè, çàùî ñúñåäíèòå öàðñòâà îò Ñåâåð òîëêîâà ñå ñòðàõóâàò îò íåãîâèÿ ãëàâåí ãåíåðàë Äæàî Øèøþå. Çà äà îòãîâîðè íà âúïðîñà íà èìïåðàòîðà, åäèí îò ïîëêîâíèöèòå ìó ðàçêàçâà åäíà èñòîðèÿ:
Åäèí òèãúð èçëèçà îò ïåùåðàòà ñè, çàùîòî å ìíîãî ãëàäåí. Êîãàòî òúðñè õðàíà èç ãîðàòà, âèæäà åäíà ëèñèöà. Òèãúðúò âåäíàãà ðåøàâà, ÷å òÿ å ïðåêðàñíà çàêóñêà. Òîé õâàùà ëèñèöàòà ìíîãî ëåñíî, ïîñòàâÿ ÿ íà çåìÿòà, îòâàðÿ ñè óñòàòà è ñå ïðèãîòâÿ äà ÿ èçÿäå. Îáà÷å, ëèñèöàòà âäèãà ãëàâàòà è êàçâà ñïîêîéíî íà òèãúðà: "Íå ìîæå äà ìå èçÿäåø, çàùîòî ñúì èçïðàòåíà ñïåöèàëíî îò íåáåòî, çà äà ðúêîâîäÿ âñè÷êèòå æèâîòíè." Òèãúðúò ñè çàòâàðÿ óñòàòà è ìíîãî ñå ó÷óäâà - íàëè òîé å êðàëÿò íà æèâîòíèòå, êîãà å ñòàíàëà òàçè ïðîìÿíà? Âèæäàéêè, ÷å òèãúðúò ñå óñúìíÿâà â äóìèòå é, ëèñèöàòà âåäíàãà ïðîäúëæàâà:„Íå ìè ëè âÿðâàø? Òîãàâà åëà ñ ìåí äà âèäèø, äàëè ñëåä êàòî ìå âèäÿò, æèâîòíèòå ñå ñêðèÿò âåäíàãà." Ñúìíÿâàùèÿò ñå òèãúð å íàïúëíî èçìàìåí îò õèòðàòà ëèñèöà è ñå ñúãëàñÿâà äà òðúãíå ñ íåÿ, çà äà ïðîâåðè äàëè æèâîòíèòå ñå ñòðàõóâàò îò ëèñèöàòà.
Ëèñèöàòà ñå íàñî÷âà êúì ñðåäàòà íà ãîðàòà, à òèãúðúò ÿ ñëåäâà âíèìàòåëíî. Íÿêîëêî åëåíà ãè âèæäàò è ñå ðàçáÿãâàò íà ñåêóíäàòà, à äðóãèòå ìàëêè æèâîòíè îùå ïî-áúðçî èç÷åçâàò, ïðåäè äà ñå ïðèáëèæàò ëèñèöàòà è òèãúðúò. Äîâîëíàòà ëèñèöà îáðúùà ãëàâà è ïîãëåæäà òèãúðà, êîéòî å ñúâñåì èçíåíàäàí îò âñè÷êî òîâà. „Íàèñòèíà âå÷å íå ñúì êðàëÿò íà æèâîòíèòå, à ëèñèöàòà!" ñè ïîìèñëÿ òîé.
Ñëåä êàòî ðàçêàçàë èñòîðèÿòà, ïîëêîâíèêúò îáÿñíèë íà èìïåðàòîðà íà öàðñòâîòî ×ó, ÷å âñúùíîñò æèâîòíèòå ñå ñòðàõóâàò îò ñàìèÿ òèãúð, à íå îò ëèñèöàòà. Êàêòî æèâîòíèòå, ñåâåðíèòå öàðñòâà ñå ñòðàõóâàò íå òîëêîâà îò ãëàâíèÿ ãåíåðàë Äæàî Øèøþå, êîéòî êîìàíäâà öÿëàòà àðìèÿ, à àðìèÿòà å Âàøà, êîëêîòî îò Âàøåòî ìîãúùåñòâî è âëàñò.
Ìîæå äà èçïîëçâàìå èäèîìà „Õó Äçÿ Õó Óåé" äà ãè îïèøåì õîðàòà, êîèòî èçïîëçâàò àâòîðèòåòà íà äðóãè õîðà èëè àâòîðèòåòà èì, çà ñâîè ëè÷íè öåëè.
|