Íå âåäíúæ ñ âàñ ñìå ãîâîðèëè çà ðàçëè÷íèòå íà÷èíè, êîèòî êèòàéöèòå ïðèëàãàò çà ïîääúðæàíå íà äîáðî çäðàâå. Åäíî îñíîâíî íàïðàâëåíèå ñà ò.íàð. ãèìíàñòèêè, êîèòî ñà ñ èçêëþ÷èòåëåí åôåêò âúðõó ÷îâåøêèÿ îðãàíèçúì. Âñåêè ÷îâåê ìîæå äà èçáåðå ñòèëà, êîéòî íàé-ìíîãî ìó äîïàäà, çà äà ìîæå äà ïîñòèãíå îïðåäåëåíèÿ ïîëîæèòåëåí åôåêò âúðõó òÿëîòî è äóõà ñè. Ñðåä òåçè ïðàêòèêè âëèçà è íå áåçèâåñòíèÿ òàéäçè÷þàí.
Ðàíî ñóòðèí â ïàðêîâåòå è îòêðèòè ïðîñòðàíñòâà â Êèòàé ñúâñåì íå å ðÿäêîñò ãðóïà õîðà, êîèòî ñúâñåì ñïîêîéíî, áåç íèêàêâî áúðçàíå, ñÿêàø íÿìàò íèùî îáùî ñúñ çàáúðçàíèÿ íè æèâîò, èçïúëíÿâàò ïëàâíè íåïðåêúñíàòè äâèæåíèÿ ñ ðúöå è êðàêà, ñëåäâàéêè ñëîæíà è íåðàçáðàíà íà ïðúâ ïîãëåä õîðåîãðàôèÿ íà äâèæåíèåòî. Èìåííî òàêà èçãëåæäà íà ïðúâ ïîãëåä òàéäçè÷þàíà.
Ñåãà ùå ñå ïîñòàðàÿ äà âè ðàçêàæà ïîâå÷å çà íåãî, çà äà ìîæåòå äà ðàçáåðåòå, êàêâî ãî ïðàâè òîëêîâà ïðåäïî÷èòàí ñïîðò â àçèàòñêèòå ñòðàíè, ïúê è ïî öåëèÿ ñâÿò.
Öåëòà íà òàéäçè÷þàí å äîñòèãàíå íà çäðàâå è äúëãîëåòèå, çàñèëâàíå íà ôèçè÷åñêàòà ñèëà è îâëàäÿâàíå íà áîéíè ïðàêòèêè, ïîñòèãàíå íà ñòðîéíà ôèãóðà è èçÿùíè äâèæåíèÿ, êàêòî è ïëàâíà ðå÷, è íàé-íàêðàÿ äîñòèãàíå íà ïðîñâåòëåíèå. Ìåæäóâïðî÷åì, ìíîãî àðòèñòè, íå ñàìî îò ôèëìèòå çà áîéíè èçêóñòâà, êàêòî â ìèíàëîòî, òàêà è ñåãà, òðåíèðàò òàéäçè÷þàí çà ïîñòèãàíå íà ïî-äîáðî èçïúëíåíèå.
Ìàêàð äà âîäè íà÷àëîòî ñè îò ìíîãî äðåâíè èäåè çà ìèðîçäàíèåòî è âðúçêàòà ÷îâåê-Êîñìîñ, òàéäçè÷þàí ñå îôîðìÿ êàòî ñèñòåìà îò óïðàæíåíèÿ ïðåäè îêîëî íå ïîâå÷å îò 600 ã., êàòî èìà íÿêîëêî îñíîâíè ñòèëà. Òîé íå å ïðîñòî êîìïëåêñ îò ôèçè÷åñêè óïðàæíåíèÿ, à àêöåíòèðà è âúðõó êóëòóðíîòî è èíòåëåêòóàëíî èçâèñÿâàíå íà ïðàêòèêóâàùèÿ.
Òîé ñå îñíîâàâà íà ïðèíöèïèòå, çàëîæåíè â „Èäçèí" ('Êíèãà íà ïðîìåíèòå') è íà îñíîâíèÿ òðàêòàò íà Äàîèçìà "Äàîäúäçèí". Òåçè äâà òðàêòàòà ìîæåì ñïîêîéíî äà ãè îïðåäåëèì êàòî äâà îñíîâíè ñòúëáà, íà êîèòî ñå êðåïè ñèñòåìàòà íà òðàäöèîííèòå êèòàéñêè âÿðâàíèÿ. Êàêòî êàçâà Ëàîäçú â ñâîÿ òðàêòàò, „òîçè, êîéòî ìîæå äà ñòîè çäðàâî, íå ìîæå äà áúäå ïîâàëåí; òîçè, êîéòî çíàå êàê äà ñå îïðå, íå ìîæå äà áúäå ñâàëåí íà çåìÿòà."
Èäåÿòà íà òàéäçè÷þàí å ïîñòèãàíå íà Òàéäçè – „Âåëèêèÿ ïðåäåë", êîåòî ñàìî ïî ñåáå ñè èçêëþ÷âà âúçìîæíîñòòà çà îïèñâàíå êàòî ñúùíîñò. Îáùî âçåòî, Òàéäçè å ïðåäñòàâåí îò äâåòå ñèëè Èí è ßí â äèíàìè÷íî ðàâíîâåñèå. Àç âå÷å ñúì âè ãîâîðèëà çà òÿõ è ìÿñòîòî èì â öÿëàòà êèòàéñêà êóëòóðà. Ñàìî íàêðàòêî ïàê ùå ñïîìåíà, ÷å ñïîðåä êèòàéöèòå âñè÷êî âúâ Âñåëåíàòà è ÷îâåøêèÿ îðãàíèçúì êàòî ìèíèìîäåë íà Âñåëåíàòà ìîæå äà ñå îáÿñíè ñ âçàèìîäåéñòâèåòî íà òåçè äâå ñèëè. ×þàí ïúê áóêâàëíî îçíà÷àâà "þìðóê" è ñå èçïîëçâà çà îçíà÷àâàíå íà ðàçëè÷íè áîéíè èçêóñòâà.
Âñúùíîñò òàéäçè÷þàí íàèñòèíà ñú÷åòàâà åëåìåíòè îò ðàçëè÷íè áîéíè èçêóñòâà è äàæå ìîæå äà áúäå êëàñèôèöèðàí êàòî åäíà îò áîéíèòå øêîëè, íî òàêà èëè èíà÷å ñàìèÿò òîé å íàäõâúðëèë äàëå÷ ðàìêèòå íà Óøó, êàòî äàæå äîíÿêúäå ñå äîáëèæàâà äî èíäèéñêàòà éîãà. Ìåæäóâïðî÷åì, äî íà÷àëîòî íà ÕÕ â. òîé å áèë ïðåïîäàâàí ïî-ñêîðî êàòî áîéíî èçêóñòâî è óïðàæíåíèå çà äúëãîëåòèå. Ïîñòåïåííî ñå ïðåîêðèâàò íåîñïîðèìèòå ìó ëå÷åáíè êà÷åñòâà è ïðåïîäàâàíåòî ìó ñå îðèåíòèðà êúì êàòî íà÷èí çà ïîääúðæàíå íà äîáðî çäðàâå.
Àêî ðàçãåëäàìå öÿëàòà ñèñòåìà íà òàéäçè÷þàí, ÷àñò îò óïðàæíåíèÿòà èìàò ïîä÷åðòàí áîåí åôåêò, êàòî â ñúùîòî âðåìå ñú÷åòàâàò è îçäðàâèòåëåí åôåêò. Äðóãèòå óïðàæíåíèÿ ñà íàñî÷åíè çà òðåíèðîâêà íà ìèñúëòà è óìà ÷ðåç ìåäèòàòèâíè ïðàêòèêè, êàêòî è òðåíèðîâêà íà åíåðãèÿòà ÷ðåç ñú÷åòàâàíå íà äèøàíå è âêàðâàíå íà åíåðãèÿòà ïðåç êàíàëèòå äî åíåðãèéíèÿ öåíòúð.
Êèòàéñêàòà òðàäèöèîííà ìåäèöèíà ñìÿòà, ÷å âñè÷êî â ÷îâåøêèÿ îðãàíèçúì å ñâúðçàíî ïîñðåäñòâîì åíåðãèéíè êàíàëè, êàòî çàïóøâàíåòî èì âîäè äî ïðîáëåìè â ñúîòâåòíèÿ îðãàí. Òóê íà ïîìîù èäâàò ðàçëè÷íèòå âèäîâå êèòàéñêè ìàíóàëíè ëå÷åíèÿ, à çà îñèãóðÿâàíå íà íîðìàëåí ïîòîê íà åíåðãèÿòà å æåëàòåëíî äà ñå ïðàêòèêóâàò ãèìíàñòèêè îò ðîäà íà òàéäçè÷þàí.
Âñè÷êè òåçè îñîáåíîñòè, êîèòî ñïîìåíàõ äîñåãà, ïðàâÿò ïðàêòèêóâàíåòî íà òàéäçè÷þàí åäíî ñúâñåì îñúçíàòî äåéñòâèå, à íå ñàìî ìåõàíè÷íî ïîâòàðÿíå íà óïðàæíåíèÿ.  íåãî òðÿáâà äà ñå ñïàçâà äàîèñòêèÿ ïðèíöèï „â ïîêîÿ äà ñå òúðñè äâèæåíèå, â äâèæåíèåòî äà ñå ñúõðàíÿâà ïîêîé".
Êàòî äîêàçàòåëñòâî çà åôåêòèâíîñòòà íà òàéäçè÷þàí å ôàêòúò, ÷å êèòàéñêîòî ïðàâèòåëñòâî ïîëàãà óñèëèÿ çà ïðîïàãàíäèðàíåòî ìó ñ öåë ïîñòèãàíå íà äîáðî çäðàâå íà ãðàæäàíèòå.
Ðàçáèðà ñå, òðóäíî å ÷ðåç äóìè äà ñå îïèøå öÿëàòà ñúùíîñò íà òîëêîâà ñëîæíî îò ôèçè÷åñêà è ôèëîñîôñêà ãëåäíà òî÷êà ïðàêòèêà êàòî òàéäçè÷þàí – ÷îâåê òðÿáâà äà îïèòà è ñàì äà óñòàíîâè òàçè âúçìîæíîñò çà ëè÷íî óñúâúðøåíñòâàíå âúâ âñåêè åäèí àñïåêò. Âúïðåêè ÷å çà èçó÷àâàíåòî ìó íå ñå èçèñêâà äîáðà ôèçè÷åñêà ïîäãîòîâêà, ÷îâåê, êîéòî å ðåøèë äà ñå çàíèìàâà ñ íåãî, òðÿáâà äà èìà äîñòàòú÷íî òúðïåíèå è äà ïðàêòèêóâà ïîñòîÿííî çà äà ìîæå äà ïîñòèãíå ïîëçà. Íà òåçè, êîèòî íàèñòèíà ñå ðåøàò äà ïðàêòèêóâàò òàéäçè÷þàí ñåðèîçíî, èì æåëàÿ äà íå ñå ïëàøàò îò òðóäíîñòèòå, à äà ïîìíÿò êèòàéñêàòà ïîãîâîðêà "Ïúòåøåñòâèåòî îò 1000 ëè çàïî÷âà ñ åäíà ñòúïêà."
Àç, Òåÿ, æåëàÿ íà âñè÷êè âàñ äîáðî çäðàâå, êàêòî è ïîñòèãàíå íà çàìèñëåíèòå öåëè! Äî íîâè ñðåùè!
|