Äîáðå äîøëè â ðóáðèêàòà „Ñëóøàéòå Âåé" â åìèñèÿòà íà Ðàäèî Êèòàé çà ÷óæáèíà. Äíåñ ùå ïðîäúëæà äà âè çàïîçíàâàì ñ êèòàéñêèòå èäèîìè è ìúäðîñòè. 14-òèÿ èäèîì, êîéòî ùå âè ïðåäñòàâÿ äíåñ, å „×óúí Óàí ×ú Õàí".
„×óúí Óàí ×ú Õàí" îçíà÷àâà òÿñíàòà âðúçêà ìåæäó äâå äúðæàâè íå áèâà äà áúäå íàðóøåíà, çàùîòî òå íå ìîãàò äà ñúùåñòâóâàò åäíà áåç äðóãà. Ïúðâèÿò éåðîãëèô ×óúí å ñúùåñòâèòåëíî èìå – óñòíè, à òðåòèÿò ×ú å çúáè. Âòîðàòà äóìà Óàí å ãëàãîë, êîéòî îçíà÷àâà „óìèðà èëè íå ñúùåñòâóâà", à ïîñëåäíàòà äóìà å ïðèëàãàòåëíîòî èìå - „ñòóäåí". Çàòîâà áóêâàëíîòî çíà÷åíèå íà èäèîìà å „àêî íÿìà óñòíè, òî íà çúáèòå èì å ñòóäåíî".
Èäèîìúò å âúçíèêíàë ïðåç ïåðèîäà - 722ã. äî 481ã. ïð.í.å. Âëàäåòåëÿò íà öàðñòâîòî Äçèí – Ñèàí, æåëàåë äà ðàçøèðè ñâîÿòà òåðèòîðèÿ è ïîä ïðåäëîã, ÷å åäíî äðóãî öàðñòâî Ãóî ÷åñòî íàïàäà öàðñòâîòî ìó, ðåøàâà äà ãî óíèùîæè. Ìåæäó Äçèí è Ãóî èìàëî îùå åäíî ìàëêî öàðñòâî – Þ, çàòîâà òîé òðÿáâàëî äà íàìåðè íà÷èí äà ãî ïðåìèíå. Åäèí îò ÷èíîâíèöèòå ïðåäëîæèë íà âëàäåòåëÿ íà öàðñòâîòî Äçèí ñëåäíîòî: „Êðàëÿò íà öàðñòâî Ãóî å ìíîãî ïðîäàæåí è íåäàëíîâèäåí è çàòîâà àêî ìó ïîäàðèì ñêúïîöåííè êàìúíè è õóáàâè êîíå, ñèãóðíî ùå ñå ñúãëàñè äà ïðåìèíåì ïðåç íåãîâàòà çåìÿ." Ñëåä êàòî ÷óë òîâà, âëàäåòåëÿò íà öàðñòâîòî Äçèí ñëåä êàòî ðàçìèñëèë ìàëêî, ïðèåë ïðåäëîæåíèåòî íà ÷èíîâíèêà ñè.
Êàêòî êàçàë ÷èíîâíèêà, êàòî âèäÿë òåçè ïîäàðúöè, êðàëÿò íà öàðñòâîòî Ãóî îñòàíàë ìíîãî äîâîëåí è ïîçâîëèë íà àðìèÿòà íà Äçèí äà ïðåìèíå ïðåç íåãîâîòî öàðñòâî. Ñëåä êàòî íàó÷è çà ðåøåíèåòî íà êðàëÿ, ãëàâíèÿò ñúâåòíèê íà êðàëÿ Ãîí Äæú÷è îïðîâåðãàë ðåøåíèåòî ìó. „Íå êðàëþ! Òîâà å ãðåøêà! Öàðñòâî Þ å íàø áëèçúê ñúñåä è ñìå íåðàçäåëíè òî÷íî êàêòî çúáè è óñòíèòå. Òðÿáâà äà ñè ïîìàãàìå âçàèìíî. Àêî öàðñòâîòî Þ áúäå óíèùîæåíî îò Äçèí, òî íèå ñúùî íÿìà êàê äà îöåëååì. Êàêòî êàçâà ñòàðàòà ïîãîâîðêà – áåç óñòíè, íà çúáèòå ñúùî èì áúäå ñòóäåíî. Çàòîâà íå áèâà äà äàâàìå ïúò íà öàðñòâî Äçèí äà íàïàäíå Þ." Îáà÷å, êðàëÿò íå ãî ïîñëóøàë è ìó îòãîâîðèë: „Äçèí å ãîëÿìî öàðñòâî, íî íè öåíè è íè ìíîãî öåíè äàðîâå, íå å ó÷òèâî äà íå èì íàïðàâèì òàçè óñëóãà!"
Íàèñòèíà, ñëåä êàòî íàïàäíàëè öàðñòâîòî Ãóî, àðìèÿòà íà Äçèí çàëîâèëè êðàëÿ íà Þ çàâðúùàíåòî êúì ñâîåòî öàðñòâî. Ïî òîçè íà÷èí, Äçèí åäíîâðåìåííî óíèùîæèë äâå öàðñòâà è óñïåøíî ðàçøèðèë ñâîÿòà òåðèòîðèÿ.
Ñêúïè ïðèÿòåëè, â äíåøíàòà íè ðóáðèêà âè çàïîçíàõ ñ èäèîìà „×óúí Óàí ×ú Õàí", ÷èèòî ñìèñúë å „òÿñíàòà âðúçêà ìåæäó äâå ñòðàíè, êîÿòî íå ìîæå äà ñå ñúùåñòâóâàò åäíà áåç äðóãà."
|