Íà íÿêîè êèòàéñêè èçîáðàæåíèÿ ìîæåòå äà âèäèòå, íàïðèìåð, èçîáðàæåíèå íà äåòå, ãëåäàùî ïðèëåïè, ëåòÿùè âèñîêî â íåáåòî â íåáåòî, êîåòî èçîáðàæåíèå ñå íàðè÷à: "Ãëåäàì ñ âäèãíàòà ãëàâà ñ íàäåæäà çà äîáðà íîâèíà".
Ìîæå áè ùå ñå çàïèòàòå, çàùî òîâà èçîáðàæåíèå íîñè ïîäîáíî èìå? Îòãîâîðúò å â ñèìâîëèêàòà íà ïðèëåïà çà êèòàéöèòå, êîåòî å ìíîãî òà÷åíî æèâîòíî.
Àêî ñå âúðíåì â ñòàðèÿ Ïåêèí ïðåç ëÿòîòî, â îíåçè òåñíè óëè÷êè è äîìîâî Ñúõúþàí, ñ äâîð÷å, îãðàäåíî îò âñè÷êè ñòðàíè, êúäåòî õîðàòà ñà èçëåçëè ïðèâå÷åð äà ïèÿò ÷àé è äà ñè ïîáúáðÿò ñúñ ñúñåäèòå . Âñåêè íîñè âåòðèëî çà äà ñå îñâåæàâà è äà ïðîãîíâà êîìàðèòå.  òèøèíàòà íà òàçè âå÷åð, ïðèëåïè áðàçäÿò íåáåòî. Âúïðåêè æåãàòà, ìàë÷óãàíè òè÷àò ñëåä ïðèëåïèòå è õâúðëÿò ïî òÿõ îáóâêè ñ íàäåæäàòà äà ïðèâëåêàò íÿêîèïðèëåï âúòðå. Ïðèëåïèòå ñÿêàø ðàçáèðàò ñìèñúëà íà òàçè èãðà è ñå âòóðâàò ñëåä îáóâêèòå.
Òàçè ñöåíà, çà ñúæàëåíèå, å âå÷å ïî-ñêîðî ñïîìåí. Ñ ðàçâèòèåòî íà ãðàäà, ïðèëåïèòå âå÷å íÿìà êúäå äà ñå ïðèþòÿò è ìîãàò äà ñå âèäÿò ñàìî èçâúí Ïåêèí. Ìíîãî îò ìëàäîòî ïîêîëåíèå íèêîãà íå ñà âèæäàëè ïðèëåï íà æèâî.
À ïðèëåïúò, âñúùíîñò, âèíàãè å áèë íà îñîáåíà ïî÷èò â òðàäèöèîíåí Êèòàé.
Îòíà÷àëî, õîðàòà ñà ñå îòíàñÿëè ñ íåïðèÿçúí êúì òîâà ïîëåçíî æèâîòíî. Ñïîðåä åäíà ïðèêàçêà, ïðèëåïúò ñå ïîÿâèë ñëåä êàòî åäíà ìèøêà ñå íàÿëà ñ ìíîãî ñîë èëè ñ îëèî. Ñïîðåä ïðîèçâåäåíèåòî íà âåëèêèÿ ïîåò Öàî Äæú (220-280 ã.) îò åïîõàòà íà Òðèöàðñòâèåòî, ïðèëåïúò å õèòðî è ëîøî æèâîòíî.
Âñúùíîñò, ïðèëåïúò å ìíîãî ïîëåçíî æèâîòíî ñúñ ñúâñåì ïðÿêî âëèÿíèå âúðõó æèâîòà íà õîðàòà, îñîáåíî â çåìåäåëñêèòå ðàéîíè, òúé êàòî ñå õðàíè ñ âðåäíè íàñåêîìè. Çà ùàñòèå, ëîøàòà ìó ñëàâà â íà÷àëîòî ãî å ïðåäïàçèëà îò èçòðåáâàíå.
Ïðåäè íÿêîëêî âåêà, ìîæå áè íÿêîé, êîéòî ñè å äàâàë ñìåòêà çà ïîëåçíîñòòà íà ïðèëåïèòå, ðåøàâà äà ïðîìåíè òîâà îòíîøåíèå êúì òÿõ è çàïî÷âà äà èçïîëçâà ïðèëåïà êàòî ñèìâîë íà ùàñòèåòî, òúé êàòî äóìàòà "ïðèëåï" ('áèåíôó') íà êèòàéñêè çâó÷è åäíàêâî ñ äóìàòà "ùàñòèå" – 'ôó'.
Îò òîãàâà, èçîáðàæåíèåòî íà ïðèëåïà çà êèòàéöèòå ñå ñìÿòà êàòî ñèìâîë íà ùàñòèåòî. Òîçè ìîòèâ ïðèäîáèâà øèðîêà ïîïóëÿðíîñò êúì ÕV²² â., îñîáåíî â ñðåäàòà è êðàÿ íà äèíàñòèÿ Öèí. Òîé çàïî÷âà äà ñå èçïîëçâà ìàñîâî â àðõèòåêòóðàòà, îáëåêëîòî, áðîäåðèÿòà, õóäîæåñòâåíèòå èçêóñòâà, ïîðöåëàíà, ãðàâþðà âúðõó äúðâî è êåðåìèäè. Çà íåîïèòíî îêî ìîæå áè íÿìà äà å ëåñíî äà ðàçïîçíàå îò ðàç ïðèëåïè â òÿõíîòî ãðàôè÷íî èçîáðàæåíèå, êîèòî ïî-ñêîðî èçãëåæäàò êàòî íàêúäðåíè êúñè âúëíè÷êè.
Òîçè ìîòèâ ìîæå äà ñå èçïîëçâà ñàìîñòîÿòåëíî èëè â ñú÷åòàíèå ñ äðóãè ìîòèâè ñ äîáðî çíà÷åíèå. Íàïðèìåð, èçîáðàæåíèåòî íà 5 ïðèëåïà ñèìâîëèçèðà ïåòòå áëàãîñëîâåíè íåùà: äúëãîëåòèåòî, áîãàòñòâîòî, çäðàâåòî, ñïîêîéíèÿ è ùàñòëèâ æèâîò, âèñîêèÿ ìîðàë è óâàæåíèå. Ò.íàð. "Ïåò ïðèëåïà îêîëî äúëãîëåòèåòî" ïðåäñòàâëÿâà èçîáðàæåíèå íà ïåò ïðèëåïà îêîëî éåðîãëèôà íà äúëãîëåòèåòî, êîåòî å ïîæåëàíèå çà ùàñòèå è äúëãîëåòèå. Ñúùîòî çíà÷åíèå èìà èçîáðàæåíèåòî íà ïðèëåïè è ïðàñêîâè. Ïðèëåï ñ åëåí ïúê çíà÷è, ÷å ùàñòèåòî è áîãàòñòâîòî ùå äîéäàò ðúêà çà ðúêà; ïðèëåï è êèòàéñêà áðîíçîâà ìîíåòà ñ äóïêà â ñðåäàòà ñå íàðè÷à "ùàñòèåòî âå÷å ñå âèæäà". Íîâîãîäèøíàòà êàðòèíêà "Äæóíêóåé âîäè ïðèëåïè" å ñúñ ñìèñúë íà ïðîãîíâàíå íà çëèòå ñèëè è äîâåæäàíå íà äîáðè ïðåäíàçíàìåíîâàíèÿ è ùàñòèå. À ÷åðâåíè ïðèëåïè ñèìâîëèçèðàò "áåçìåðíî ùàñòèå", òúé êàòî îòäåëíî ÷åðâåíèÿò öâÿò çà êèòàéöèòå ñèìâîëèçèðà ùàñòèåòî è äðóãè ïîëîæèòåëíè íåùà.
Òóê èñêàì äà ñïîìåíà çà îñîáåíîòî ïðåäïî÷èòàíèå íà êèòàéöèòå êúì èçïîëçâàíåòî íà îìîôîííè äóìè çà èçðàçÿâàíå íà äàäåíî çíà÷åíèå, çàèìñòâàéêè ïðåäìåò ñúñ ñúùîòî çâó÷åíå, êîåòî ñå äúëæè íà îñîáåíîñòèòå íà ñàìèÿ åçèê, â êîéòî èìà ñàìî 220 âèäîâå ôîíåòè÷íè ñú÷åòàíèÿ, êàòî âñÿêî ìîæå äà å ñ ðàçëè÷íè òîíîâå.
Ïðåäíèÿ ïúò âè ðàçêàçàõ çà ðàçëè÷íèòå ÿñòèÿ, êîèòî ñå ïîäíàñÿò ïðè îïðåäåëåíè ñúáèòèÿ, èìåííî ñ òàçè öåë äà èçðàçÿò íÿêàêâî ïîæåëàíèå ÷ðåç çâó÷åíåòî íà ïðîäóêòèòå èì. Äðóã ìíîãî ïîïóëÿðåí ïðèìåð îò ñúâðåìåíåí Êèòàé å èçïîëçâàíåòî íà öèôðàèòå 6 è 8, çâó÷àùè êàòî "âñè÷êî äà âúðâè ïî âîäà" è "çàáîãàòÿâàíå". Íàïðèìåð, íîìåðàòà íà êîëè èëè íà ìîáèëíè òåëåôîíè, êîèòî çàâúðøâàò íà åäíà èëè ïîâå÷å îò 6 è 8, ñà ìíîãî ïî-ñêúïè îò âñè÷êè äðóãè.
Íà ìíîãî ïðîçîðöè è âðàòè â Êèòàé ìîæåòå äà âèäèòå îáúðíàòèÿ éåðîãëèô "ôó" 'ùàñòèå', êàòî èäåÿòà å õîðàòà, êàòî ãî âèäÿò, äà ñè êàæàò:"Ôó äàî ëå.", ò.å. "Éåðîãëèôúò Ôó ñå å ïðåîáúðíàë", êîåòî å àáñîëþòíî åäíàêâî ïî çâó÷àíå ñ ôðàçàòà "Ùàñòèåòî äîéäå òóê."
Òîâà å è ìîåòî ïîæåëàíèå, íà ìåí, Òåÿ, êúì âñè÷êè âàñ – äà ñå ðàäâàòå íà ùàñòèå è áëàãîïîëó÷èå! Äî íîâè ñðåùè!
|