Ìèíàëàòà ñåäìèöà çàïî÷íàõ äà âè ðàçêàçâàì çà îñîáåíîñòèòå íà àëêîõîëíèòå íàïèòêè â Êèòàé, êàòî âè ñïîìåíàõ, ÷å èìåííî â Êèòàé å îòêðèòà íàé-äðåâíàòà àëêîõîëíà íàïèòêà â ñâåòà. Îñâåí òîâà, âè ðàçêàçàõ çà îñíîâíèòå âèäîâå ñïèðòíè íàïèòêè â ñòðàíàòà. Äíåñ ùå ïðîäúëæèì ñ ìÿñòîòî íà àëêîõîëà â êèòàéñêàòà êóëòóðà è åòèêåòà, ñâúðçàí ñ íåãî.
Àëêîõîëíèòå íàïèòêè â Êèòàé ñà âäúõíîâèëè íåìàëêî ïîåòè äà ïèøàò òâîðáè, â êîèòî ïðèñúñòâà îáðàçà íà "ìàãè÷åñêàòà òå÷íîñò". Âúïðåêè ÷å çíàåì, ÷å óïîòðåáàòà íà àëêîõîë å ïðåïîðú÷èòåëíà äà ñòàâà â îïðåäåëåíè äîçè, êàòî òàêà ìîæå äà èìà è áëàãîòâîðåí åôåêò, â Êèòàé ñ âäèãíàòà ÷àøà ñå å ïðàùàëà àðìèÿòà íà âîéíà ñ ìîëèòâàòà çà óñïåõ, çàêðåïâàò ñå äîãîâîðè è ñå îòïðàâÿ ïîæåëàíèå çà ùàñòèå è çäðàâå íà ðîäíèíè è ïðèÿòåëè.
Îùå â íàé-ðàííèòå ïèñìåíè êèòàéñêè îáðàçöè ñå ñïîìåíàâàò èñòîðèè, ñâúðçàíè ñ àëêîõîëà. Ïðåç ðàçëè÷íè ïåðèîäè, âëàñòíèöèòå ñà íàëàãàëè îãðàíè÷åíèÿ íà ïîòðåáëåíèåòî íà àëêîõîë ïîä ôîðìàòà íà çàâèøåíè òàêñè, çàêîíè, ãëîáè, êàòî òî ñå ðàçðåøàâà ñàìî çà ïðàçíèöè. Íà íÿêîëêî ïúòè àëêîõîëúò â Êèòàé å çàáðàíåí, à ïðåç ² â. ïðàâèòåëñòâîòî ñè ïðèñúæäà ìîíîïîëà íà ïðîèçâîäñòâîòî è ïðîäàæáàòà íà ñïèðòíè íàïèòêè. Âñÿêî íàðóøàâàíå íà òîçè ìîíîïîë ñå íàêàçâà ñúñ ñìúðò. Ïîñòåïåííî çàïî÷âàò äà ñå îòïóñêàò ëèöåíçèè íà ÷àñòíèöè. Íà áàçàòà íà ðàçâèòèåòî íà ðàçëè÷íèòå àñïåêòè íà êèòàéñêàòà êóëòóðà è èêîíîìèêà, äíåñ êèòàéöèòå ïèÿò ìíîãî ïî-ìàëêî â ñðàâíåíèå ñ äðóãè íàöèè.
 Êèòàé ñå êàçâà, ÷å "è õèëÿäè ÷àøè àëêîõîë íå ñà äîñòàòú÷íè, êîãàòî ñúðäå÷íè ïðèÿòåëè ñå ñðåùàò çàåäíî." Ñïîðåä äðóãà êðàñèâà ëåãåíäà, "ìå÷òàòà íà âñåêè å äà îïèòà ñëàäêîòî âèíî îò îñìàíòóñ, íàïðàâåíî îò ïðåêðàñíàòà áîãèíÿ ×àí'ú".
Èíòåðåñíà å ðîëÿòà íà àëêîõîëà â êèòàéñêàòà ëèòåðàòóðà, êàòî íå ìàëêî ïîåòè òâúðäÿò, ÷å ñà íàïèñàëè øåäüîâðèòå ñè èìåííî â ìîìåíò íà îïèÿíåíèå. Äà ñå íàïèåø è òàêà äà ñå îñâîáîäèø îò âñè÷êèòå ñè çàäðúæêè, å áèëî âàæåí íà÷èí çà êèòàéñêèòå òâîðöè äà îòïðèùÿò àðòèñòè÷íèÿ ñè è òâîð÷åñêè òàëàíò.
Àëêîõîëúò ïðèñúñòâà íà âñè÷êè îñíîâíè ïðàçíåíñòâà â Êèòàé, êàòî íàïðèìåð íà ïðàçíèêà íà Äâîéíàòà äåâÿòêà ñå ïèå ñïåöèàëåí àëêîõîë îò õðèçàíòåìè, ÷ðåç êîåòî ñå èçðàçÿâà ïîæåëàíèåòî êúì âúçðàñòíèòå çà äúëãîëåòèå.  þæåí Êèòàé ïúê, ïðè ðàæäàíå íà ìîìè÷åíöå, ðîäèòåëèòå è ïðèãîòâÿò àëêîõîë, êîéòî íàëèâàò â ñúäîâå è ãè çàðàâÿò â çåìÿòà; òîçè àëêîõîë ùå áúäå èçðîâåí ñàìî â äåíÿ íà ñâàòáàòà è, êàòî ïî ñúäà ùå ñå íàëåïÿò êàðòèíêè ñ áëàãîïîæåëàíèÿ.
Êîãàòî ñå ïèå àëêîõîë íà îôèöèàëíà òðàïåçà, è ãîñòèòå, è äîìàêèíèòå òðÿáâà äà ñïàçâàò îïðåäåëåíè ïðàâèëà. ×àøèòå âèíàãè òðÿáâà äà ñà ïúëíè, èíà÷å òàêà ñå ïîêàçâà íåçà÷èòàíå íà ãîñòà. Ïúðâî ñå ñåðâèðà íà ïî-âúçðàñòíèòå è âèñøåñòîÿùèòå. Íà ñâàòáèòå è äðóãè âàæíè ñúáèòèÿ, àêî ãîñòúò íå ìîæå äà ïèå ìíîãî, òîé òðÿáâà äà íàìåðè íÿêîé âìåñòî íåãî äà ïèå çà äà çàïàçè äîñòîéíñòâîòî ñè.
Âñè÷êè òðÿáâà äà ó÷àñòâàò âúâ âäèãàíåòî íà òîñò. Ïðè òîñòà âñè÷êè ñòàâàò è ëåêî ñè ÷óêâàò ÷àøêàòà ñ òàçè íà äðóãèòå èëè ïúê ïî÷óêâàò íà ìàñàòà ñ íåÿ. Êàòî ïðàâèëî, ÷àøàòà íà ïî-ìëàäèÿ èëè ïî-íèñøåñòîÿùèÿ òðÿáâà äà ñòîè ïî-íèñêî îò òàçè íà ÷îâåêà ñ ïî-âèñîêî ïîëîæåíèå.
Ñàìîòî ïîæåëàíèå "Íàçäðàâå" íà êèòàéñêè çâó÷è "Ãàíáåé!" è îçíà÷àâà áóêâàëíî "äà ïðåñóøèì ÷àøèòå", ò.å. ñå ïðåäïîëàãà, ÷å àëêîõîëúò òðÿáâà äà ñå èçïèå íàâåäíúæ, ñëåä êîåòî ÷àøàòà ñå îáðúùà íàäîëó çà äà ïîêàæå, ÷å òÿ å èçïðàçíåíà. Ðàçáèðà ñå, òðàäèöèîííèòå êèòàéñêè ÷àøêè ñà äîñòà ìèíèàòþðíè è ïîáèðàò íÿêúäå 20-30 ìë.
Åäèí îò óíèêàëíèòå àñïåêòè íà êèòàéñêàòà òðàäèöèÿ â ïèåíåòî íà àëêîõîë ñà ò.íàð. "àëêîõîëíè èãðè" – 'äçèóëèí'. Òå èìàò äîñòà äúëãà èñòîðèÿ, êàòî çà òÿõ ñå ñïîìåíàâà îùå ïî âðåìå íà äèíàñòèÿ Çàïàäíà Äæîó (Õ²-V²²² â.ïð.í.å.). Îòíà÷àëî òå ñà áèëè ÷àñò îò åòèêåòà, êàòî èäåÿòà áèëà äà ñå ïðåäïàçÿò ãîñòèòå îò ïðåêàëåíî íàïèâàíå. Ïîñòåïåííî òå ñòàâàò äîñòà ïî-ñëîæíè êàòî ñúäúðæàíèå, êàòî ñòàâàò äîñòà ìîäíè è äàæå àðòèñòè÷íè, ñú÷åòàâàéêè ñòèëà íà îáðàçîâàíèòå ñ ïðàêòèêèòå íà îáèêíîâåíèòå õîðà.
Öåëòà íà äçèóëèí å äà ñå èãðàå íà íåùî, êàòî ãóáåùèÿò òðÿáâà äà ïèå. Òåçè èãðè ìîæå äà ñà íà çàðîâå, íà ò.íàð. "îòãàòâàíå íà ÷èñëà ñ ïðúñòè", íà äóìè è äð. è îïðåäåëåíî ñå èçèñêâàò äîáðè ïîçíàíèÿ è ìàéñòîðñòâî.
Ùî ñå îòíàñÿ äî ñúäîâåòå çà àëêîõîë, íàé-õàðàêòåðíèÿò çà Êèòàé å áðîíçîâèÿ òðèïîä, êîéòî äíåñ âå÷å íå ñå èçïîëçâà, íî ìîæå äà ñå çàêóïè êàòî îðèãèíàëåí ñóâåíèð.
È íàé-íàêðàÿ ùå âè äàì íÿêîëêî êðàòêè îñîáåíîñòè íà ïèåíåòî íà àëêîõîëíè íàïèòêè â Êèòàé: êèòàéöèòå îáèêíîâåíî íå ïèÿò àëêîõîëà ñòóäåí, íèòî ïúê äîáàâÿò ëåä. Òå âÿðâàò, ÷å òîïëèÿò àëêîõîë ñïîìàãà çà êðúâîîáðúùåíèåòî è õðàíîñìèëàíåòî. Âúâ âèíîòî ïúê òå ìîãàò äà äîáàâÿò áåçàëêîõîëíè ãàçèðàíè íàïèòêè. Îñâåí òîâà, ñàìàòà èäåÿ çà ïèåíå íà àëêîõîë êàòî àïåðèòèâ îòñúñòâà êàòî öÿëî â Êèòàé – òîé âèíàãè ïðèäðóæàâà ñàìîòî ÿäåíå.
Ñ òîâà ïðèêëþ÷âàìå òåìàòà çà àëêîõîëíèòå íàïèòêè â Êèòàé. Íàäÿâàì ñå äà âè å áèëà èíòåðåñíà.
Îò ìåí, Òåÿ, ïîæåëàíèÿ çà âñè÷êî íàé-äîáðî è äî íîâè ñðåùè!
|