• Ð Ð°Ð´Ð¸Ð¾ Китай за чужбина• Ð Ð°Ð´Ð¸Ð¾ Китай за чужбина
China Radio International
Íîâèíè îò
     ñòðàíàòà
Íîâèíè ïî ñâåòà
Èêîíîìèêà
Êóëòóðà
Íàóêà è Òåõíîëîãèè
Ñïîðò
Äðóãè
[Ñïîðòåí ñâÿò]
   -- Íîâèíè
   -- Àòëåòè
[Ñîöèàëåí æèâîò]
   -- Àêöåíòè íà ñåäìèöàòà
   -- Ñîöèàëíà èíôîðìàöèÿ
[Ïîãëåä êúì ñöåíàòà]
[Ñèíîâå è äúùåðè íà âåëèê Êèòàé]
   -- Ñèíîâå è äúùåðè íà âåëèê Êèòàé
[Çàáàâíè ìèíóòè]
   -- Çàáàâíè ìèíóòè
[Àðõèâ]
    -- Ñëóøàéòå Âåé
    --  Ïîãëåä êúì ñöåíàòà 
    -- Ñïîðò
    -- Ó äîìà
    --
Ïåêèí 2008
    -- Íà ôîêóñ
    -- 300 ñåêóíäè ñ Âåëèí
[Êàëåéäîñêîï]
[Õîíêîíã è Ìàêàî]
    -- Õîíêîíã è Ìàêàî
(GMT+08:00) 2006-03-30 09:17:21    
Êîïðèíàòà – åäíà îò íàé-äîáðå ïàçåíèòå òàéíè â äðåâíîñòòà

cri

Çäðàâåéòå, äðàãè ñëóøàòåëè! Àç ñúì Òåÿ è çà ìåí å ãîëÿìî óäîâîëñòâèå, ÷å äíåñ ïàê ñìå çàåäíî "Ó äîìà"!

Êîãàòî ãîâîðèì çà Êèòàé, â ñúçíàíèåòî íè èçïëóâàò âåäíàãà íÿêîëêî õàðàêòåðíè çà òàçè ñòðàíà íåùà, åäíî îò êîèòî å êîïðèíàòà.  äðåâíè âðåìåíà çà öåëè 30 âåêà òÿ å áèëà äîñòîÿíèå ñàìî íà êèòàéñêàòà íàöèÿ, êàòî äî òàêàâà ñòåïåí áèëà íåèçâåñòíà êàòî ïðîèçõîä íà åâðîïåéöèòå, ÷å ïðåç 70 ã.ïð.í.å. ðèìñêèÿò èñòîðèê Ïëèíèé ïèøå, ÷å "êîïðèíàòà ñå ïîëó÷àâà îò ìúõà íà ëèñòà ñ ïîìîùòà íà âîäà".

 òå÷åíèå íà ïîâå÷å îò 2600 ãîäèíè êèòàéöèòå ðåâíèâî ïàçÿò òàéíàòà íà ïðîèçâîäñòâîòî íà êîïðèíà, êîÿòî å åäíà îò íàé-äîáðå ïàçåíèòå òàéíè â ÷îâåøêàòà èñòîðèÿ.

Èìà ðàçëè÷íè ëåãåíäè çà ïðîèçõîäà íà áóáàðñòâîòî è òúêàíåòî íà êîïðèíà. Åäíà îò òÿõ å ñâúðçàíà ñ æåíàòà íà ïúðâèÿ îò ëåãåíäàðíèòå èìïåðàòîðè Õóàíäè – Ñè Ëèíøú, êîéòî å óïðàâëÿâàë Êèòàé ïðåäè îêîëî 5000 ãîäèíè. Ñïîðåä èñòîðè÷åñêèòå çàïèñêè, ïðåç 2640 ã.ïð.í.å. ìëàäàòà ñúïðóãà íà èìïåðàòîðà ñåäÿëà ïîä ÷åðíè÷åâî äúðâî è ïèåëà ÷àé, êîãàòî â êóïè÷êàòà è ïàäíàëà êîïðèíåíà áóáà. Òÿ çàáåëÿçàëà, ÷å îò ãîðåùàòà âîäà îò ïàøêóëà çàïî÷íàëè äà ñå ðàçìîòàâàò ôèíè íèøêè, îò êîèòî ìîãàò äà ñå ïðàâÿò êîíöè è äà ñå òú÷å ïëàò.

 äðóãà ïðèêàçêà ïúê ñå ðàçêàçâà çà áàùà è äúùåðÿ, êîèòî èìàëè âúëøåáåí êîí, êîéòî ìîæåë äà ëåòè è äà ðàçáèðà åçèêà íà õîðàòà. Åäèí äåí, áàùàòà ïîòåãëèë íà ïúò è íå ñå âúðíàë äúëãî âðåìå. Äúùåðÿ ìó áèëà òîëêîâà îò÷àÿíà, ÷å äàëà êëåòâà: àêî êîíÿò è ïîìîãíå äà íàìåðè áàùà è, òÿ ùå ñå îìúæè çà íåãî. Íàé-íàêðàÿ, êîíÿò äîâåë áàùàòà, êîéòî íå õàðåñàë êëåòâàòà íà äúùåðÿ ñè è óáèë êîíÿ è îäðàë êîæàòà ìó. Ñòàíàëî ÷óäî è êîæàòà îòíåñëà äúùåðÿòà âèñîêî â íåáåòî. Ñëåä èçâåñòíî âðåìå, òå ñïðÿëè ïîä åäíî äúðâî è â ìîìåíòà, â êîéòî ìîìè÷åòî äîêîñíàëî äúðâîòî, òî ñå ïðåâúðíàëî â êîïðèíåíà áóáà è çàïî÷íàëà äà òú÷å íèøêà, èçðàçÿâàéêè òàêà ëþáîâòà è ìèñëèòå ñè çà êîíÿ.

Íåçàâèñèìî, äàëè ëåãåíäàòà çà æåíàòà íà Õóàíäè å èñòèíà èëè íå, ôàêò å, ÷å ïðè àðõåîëîãè÷åñêè ðàçêîïêè ïðåç 1927 ã. å íàìåðåíà áóáà â ëüîñîâàòà ïî÷âà îêîëî Æúëòàòà ðåêà. Áóáåíèÿò ïàøêóë å äàòèðàí îêîëî 2600-2300 ã.ïð.í.å.. Ïðè ïî-íîâè ðàçêîïêè ñà íàìåðåíè ðèñóíêè íà áóáè è èíñòðóìåíòè çà òúêàíå íà êîïðèíà íà âúçðàñò 6000-7000 ãîäèíè, êîåòî îòäàëå÷àâà îùå ïî-ðàíî ïîÿâàòà íà ïðîèçâîäñòâîòî íà êîïðèíà âúâ âðåìåòî.

Èìà íÿêîëêî âèäà êîïðèíåíè áóáè, êàòî âèäúò, èçïîëçâàí îò äðåâíîñòòà â Êèòàé, äàâà ïî-ìåêà, ïî-ôèíà è ïî-êðúãëà íèøêà îò äðóãèòå. Îñâåí òîâà, êèòàéöèòå îò äðåâíîñòòà ñà ðàçãàäàëè äðóãèòå äâå çàäúëæèòåëíè óñëîâèÿ çà îòãëåæäàíåòî íà êîïðèíåíè áóáè – îïðåäåëåíà òåìïåðàòóðà íà ñúõðàíÿâàíå íà áóáèòå è îïðåäåëåíèòå óñëîâèÿ çà ðàñòåæà èì – òå òðÿáâà äà ñå ïðåäïàçâàò îò ñèëåí øóì, òå÷åíèå, ñèëíè ìèðèçìè êàòî òåçè íà ðèáà è ìåñî è äàæå íà ïîò.

Îò âñåêè ïàøêóë ñå ðàçìîòàâà íèøêà, äúëãà öåëè 600-900 ìåòðà! 111 ïàøêóëà ñà íóæíè çà ïðîèçâîäñòâîòî íà åäíà âðàòîâðúçêà, à 630 çà æåíñêà áëóçà.

 äðåâåí Êèòàé ïðîèçâîäñòâîòî íà êîïðèíà áèëî ÷èñòî æåíñêà ðàáîòà è ñàìàòà èìïåðàòðèöà âñÿêà ãîäèíà îòêðèâàëà îôèöèàëíî íîâèÿ ñåçîí â îòãëåæäàíåòî íà áóáè è ïðîèçâîäñòâîòî íà êîïðèíà, êîéòî òðàåë îêîëî 6 ìåñåöà. Òåõíèêàòà è ñàìèÿò ïðîöåñ íà îòãëåæäàíå íà áóáè áèëè ñòðîãî êîíòðîëèðàíè îò êèòàéñêèòå âëàñòè, êàòî çà òîçè, êîéòî ðàçêðèåë òàéíàòà èëè èçíåñÿë êîíòðàáàíäíî ÿéöà íà êîïðèíåíè áóáè èçâúí Êèòàé, ñå ïîëàãàëî ñìúðò.

 íà÷àëîòî, ñàìî âëàäåòåëÿò, íåãîâîòî ñåìåéñòâî è âèñøèòå ÷èíîâíèöè ìîæåëè äà ñè ãè ïîçâîëÿò. Ïîñòåïåííî, êîïðèíàòà ñòàíàëà äîñòîÿíèå è íà äðóãè îáùåñòâåíè ïðîñëîéêè, êàòî çàïî÷íàëà äà ñå èçïîëçâà è çà óêðàñà, çà ìóçèêàëíè èíñòðóìåíòè, âìåñòî õàðòèÿ çà ïèñàíå, çà âðúçâàíå, çà âúäèöè è äð.

Ïî âðåìå íà äèíàñòèÿ Õàí êîïðèíàòà ïðåñòàâà äà áúäå ïðîñòî ïðîäóêò, à ñå ïðåâðúùà â öåííà âåù. Ñåëÿíèòå ïëàùàëè äàíúöèòå ñè â çúðíî è êîïðèíà. Òÿ ñå äàâàëà âìåñòî çàïëàòà íà äúðæàâíèòå ÷èíîâíèöè è êàòî íàãðàäà çà çàñëóãè.

Èçâúí Êèòàé, êîïðèíàòà êàòî òåõíèêà íà ïðîèçâîäñòâî ïúðâî äîñòèãà äî Êîðåÿ êúì 200 ã.ïð.í.å. ñ ïúðâàòà âúëíà êèòàéñêè èìèãðàíòè òàì. Êúì ²²² â. òÿ ñòèãà è â Èíäèÿ è ßïîíèÿ. Ïðåç 440 ã. åäíà êèòàéñêà ïðèíöåñà, äàäåíà çà æåíà íà âëàäåòåëÿ íà öàðñòâî â ïîêðàéíèíèòå íà ïóñòèíÿòà Òàêëàìàêàí, ñêðèâà â ïðè÷åñêàòà ñè ÿéöà íà áóáè, íî òÿ îñòàâÿ òàçè òàéíà â ãðàíèöèòå íà öàðñòâîòî.

 òîâà âðåìå çàïî÷âà äà ïðîöúôòÿâà è èçâåñòíèÿò Ïúò íà êîïðèíàòà, ïî êîéòî çàïî÷âà äà ñå âîäè îæèâåíà òúðãîâèÿ â äâåòå ïîñîêè. Òîé ñëóæè è çà ïðîâîäíèê íà ðàçëè÷íî êóëòóðíî âëèÿíèå.

Ïðåç 550 ã. äâàìà íåñòîðèàíñêè ìîíàñè îòèâàò ïðè âèçàíòèéñêèÿ èìïåðàòîð Þñòèíèàí, êàòî ìó ïðåïîäíàñÿò ÿéöà íà êîïðèíåíè áóáè, ñêðèòè â áàìáóêîâèòå èì òîÿãè. Òàêà, Âèçàíòèÿ çàïî÷âà äà ïðîèçâåæäà êîïðèíà, ìîíîïîëèçèðàéêè òàçè òúðãîâèÿ è ïàçåéêè òàéíàòà. Âúïðåêè òîâà, âèñîêîêà÷åñòâåíàòà êèòàéñêà êîïðèíà ïðîäúëæàâà äà å âñå òàêà òúðñåíà â Ñðåäíèÿ èçòîê è Åâðîïà. ×àê ïðåç Õ²²² â. êîïðèíàòà ïîëó÷àâà øèðîêî ðàçïðîñòðàíåíèå â öÿëà Åâðîïà.

Äðåõèòå îò êîïðèíà ñà íå ñàìî êðàñèâè è ëåêè, íî è ïàçÿò òîïëî ïðåç çèìàòà è õëàäíî ïðåç ëÿòîòî. Òå ñà íåâåðîÿòíî èçäúðæëèâè, êàòî âëàêíîòî èì èìà ñúùàòà èçäúðæëèâîñò êàòî ñòîìàíåíî âëàêíî ñúñ ñúùàòà äåáåëèíà. Îñâåí òîâà, êîïðèíàòà èìà ïî-íèñêà ïëúòíîñò, êîåòî è ïîçâîëÿâà äà ïîãëúùà ïîâå÷å âëàãà, áåç äà îñòàâà óñåùàíåòî çà ìîêðîòà. Íåèí âðàã å ñèëíàòà ñëúí÷åâà ñâåòëèíà, çàòîâà íå å äîáðà èäåÿ äà ñå ïðàâÿò çàâåñè îò êîïðèíà.

Ïîðàäè îãðàíè÷åíèåòî íà âðåìåòî, ùå ñïðà äî òóê. Àêî æåëàåòå äà óçíàåòå ïîâå÷å ôàêòè, ñâúðçàíè ñ êîïðèíàòà, ïîñåòåòå äðóãàòà ìè ðóáðèêà â Èíòåðíåò ñòðàíèöàòà íè "Òðàäèöèîíåí Êèòàé".

Îò ìåí, Òåÿ, ïîæåëàíèÿ çà âñè÷êî íàé-äîáðî!