Çäðàâåéòå, ñêúïè ñëóøàòåëè! Àç ñúì Òåÿ è çà ìåí å óäîâîëñòâèå äíåñ ïàê äà ñìå çàåäíî "Ó äîìà"!
Ñàìî ñëåä äâà äåíà íàâëèçàìå â ñåäìèöàòà íà êîëåäíèòå è íîâîãîäèøíèòå ïðàçíèöè, êîèòî íîñÿò ìíîãî ðàäîñò.  Ïåêèí ñúùî öàðè ïðàçíè÷íà àòìîñôåðà, ìàêàð òåçè ïðàçíèöè äà ñà ïî-ñêîðî íîâî ÿâëåíèå è çà ìíîãî êèòàéöè âñå îùå íÿìàò îñîáåí ñìèñúë.
Äíåñ ùå âè ðàçêàæà çà åäíà èíòåðåñíà òðàäèöèÿ â Òèáåò. Òèáåòöèòå èìàò îáè÷àÿ äà îáèêàëÿò îêîëî ïëàíèíè â ãîäèíàòà íà êîíÿ, îêîëî åçåðà â ãîäèíàòà íà îâöàòà è îêîëî ãîðè â ãîäèíàòà íà ìàéìóíàòà.
 Òèáåò èìà òðè ñâåùåííè ãîëåìè åçåðà- Ìàïàì, ßìäæî è Íàìêî. Íà âñåêè äâàíàäåñåò ãîäèíè, â ãîäèíàòà íà îâöàòà òèáåòöèòå ñå ñúáèðàò îêîëî òåçè åçåðà è ãè îáõîæäàò ïî ïîñîêàòà íà ÷àñîâíèêîâàòà ñòðåëêà.
Äíåñ ùå ãîâîðèì çà ñúáèðàíåòî ïðè åçåðîòî Íàìêî, ÷èåòî èìå îçíà÷àâà "Íåáåñíî åçåðî". Òî å ðàçïîëîæåíî íà âèñî÷èíà 4718 ì. íàäì.âèñ. è ñå ïðîñòèðà íà ïëîù îò áëèçî 2000 êâ.êì. Òîâà ãî ïðàâè íàé-ãîëÿìîòî åçåðî â Òèáåò è âòîðîòî ïî ãîëåìèíà ñîëåíî åçåðî â Êèòàé.
Íàìêî å èçâåñòíî ñ ïðåêðàñíèòå ñè ïåéçàæè è ïðîìåíÿùè ñå èçãëåäè, ñ áîãàòèÿ ñè äèâ ðàñòèòåëåí è æèâîòèíñêè ñâÿò. Ãîäèøíèÿò óëîâ íà ðèáà äîñòèãà 350 000 êã., íî ñåãà âå÷å å çàáðàíåí çà äà ìîæå äà ñå îïàçè áèîðàçíîîáðàçèåòî òàì.
Íàìêî å è ñâåùåíî ìÿñòî çà òèáåòñêèÿ áóäèçúì, êàòî çà òèáåòöèòå òî å ïàçèòåë íà ðåëèãèÿòà Áîí. Äî íåãî å èçãðàäåí õðàì, â êîéòî ñå ñòè÷àò ãîëÿìî êîëè÷åñòâî ïèëèãðèìè è ïîêëîíèöè, êîèòî ñà îñîáåíî ìíîãî â ãîäèíàòà íà îâöàòà.
Ñïîðåä ïðåäàíèåòî, êúì êðàÿ íà Õ²² â. èçâåñòåí òèáåòñêè ìîíàõ èäâà ïðè åçåðîòî è ãî íàìèðà çà ïîäõîäÿùî êàòî ìÿñòî çà èçâúðøâàíå íà áóäèñòêè ðèòóàëè. Èìåííî òîé ïîñòàâÿ íà÷àëîòî íà îáèêàëÿíåòî íà åçåðîòî âåäíúæ íà 12 ãîäèíè.
Ïîñòåïåííî, â ðàéîíà ñå ïîÿâÿâà öÿëà "ãîðà" îò ìàíàñòèðè, â êîèòî èäâàò ïèëèãðèìè è èçâåñòíè ìîíàñè, êîèòî ñå ñòðåìÿò êúì ïðîñâåòëåíèå è ðàçâèâàíå íà áóäèçìà. Äíåñ íà ÷åòèðèòå ñòðàíè íà åçåðîòî ñà îñòàíàëè ïî åäèí ìàíàñòèð, â êîèòî ïðîäúëæàâàò äà æèâåÿò ìîíàñè, êîèòî âîäÿò ïðîñò íà÷èí íà æèâîò. Òå ñ óäîâîëñòâèå ðàçêàçâàò ëåãåíäè è èñòîðèè, ñâúðçàíè ñ åçåðîòî è áóäèçìà.
Ñïîðåä ëåãåíäàòà, ïðè îáèêàëÿíåòî ïðèñúñòâàò ñàìèÿ Áóäà è äðóãè áóäèñàòâè è âàéðè, êîèòî äúðæàò ñïåöèàëåí ñúâåò. Çàòîâà, àêî ÷îâåêúò ïðàâè îáèêîëêàòà ñ ÷èñòî ñúðöå è ïîâòàðÿ íåïðåêúñíàòî – àêî ìîæå 100 000 ïúòè – ñóòðèòå, òî òîé ùå ñòàíå îáðàçîâàí ÷îâåê, ùå óñïåå äà ñè èçãðàäè ñúâúðøåí õàðàêòåð è äîáðîäåòåëè è åâåíòóàëíî ùå äîñòèãíå ïðîñâåòëåíèå è ùå ñòàíå Áóäà. Îñâåí òîâà, îáèêîëêàòà îêîëî åçåðîòî â ïðàâèëíèÿ ìîìåíò å ðàâíà íà 100 000 îáèêîëêè â äðóãî âðåìå.
Òîâà å ïðè÷èíàòà âñÿêà ãîäèíà íà îâöàòà òóê äà ñå ñòè÷àò ïîòîöè îò õîðà, êàòî àòìîñôåðàòà ñòàâà íàé-îæèâåíà ïî âðåìå íà ïåòèÿ è øåñòèÿ ìåñåö îò òèáåòñêèÿ êàëåíäàð. Ïîñëåäíèÿò çàñåãà ïðàçíèê òàì áåøå ïðåç 2003 ã. Òîãàâà îêîëî åçåðîòî ñå ñúáðàõà ìíîãî õîðà, íÿêîè îò òÿõ âîäåõà öÿëîòî ñè ñåìåéñòâî, âêëþ÷èòåëíî è íîâîðîäåíè äåöà. Òå äîéäîõà ñ àâòîáóñè, êàìèîíè, êîëè è ìîòîöèêëåòè, äàæå è íà êîíå. Öÿëîòî êðàéáðåæèå áåøå îñåÿíî ñ ïàëàòêè è êèïåøå îò äåéíîñòè. Õîðàòà èçäèãàõà äîíåñåíèòå ñúñ ñåáå ñè áîðîâè ñòúáëà çà äà ñå ìîëÿò çà áëàãîñëîâèÿòà íà áîæåñòâàòà è çà ìèð.
Íà äâàòà âèñîêè êàìåííè ñòúëáà ñå âååõà îãðîìíè êîëè÷åñòâà ðàçíîöâåòíè òÿñíè çíàìåíà ñúñ ñóòðè. Âñåêè îò òîçè ñòúëá å âèñîê ïî 30 ì., à ïîìåæäó èì èìà 8 ì. Òå ñà òîëêîâà øèðîêè, ÷å âúòðå ìîæå äà ñå ïîáåðå ïî åäèí ÷îâåê. Íÿêîè òèáåòöè âÿðâàò, ÷å òàì îáèòàâà áîæåñòâîòî íà åçåðîòî.
Ñàìàòà îáèêîëêà îòíåìà îêîëî ñåäìèöà. Âÿðâàùèòå ïàëÿò àðîìàòíè ðàñòåíèÿ íà Ùàñòëèâèÿ îñòðîâ, çà äà ïðåäèçâèêàò áëàãîïîæåëàíèÿòà íà áîæåñòâàòà. Ñëåä òîâà, òå õâúðëÿò áåëîñíåæíà õàäà (âèä øàë, êîéòî ñå èçïîëçâà îò òèáåòöèòå êàòî èçðàç íà ãîñòîïðèåìñòâî è ÷èñòîòà íà íàìåðåíèÿòà – á.à.) â åçåðîòî, çà äà ðàçáåðàò, äàëè æåëàíèÿòà èì ùå áúäàò èçïúëíåíè. Àêî øàëúò ïîòúíå, òî æåëàíèåòî å áèëî ïðèåòî îò Áóäà; à àêî îñòàíå äà ïëàâà íà ïîâúðõîñòòà èëè ïîòúíå ñàìî íàïîëîâèíà, òîâà îçíà÷àâà, ÷å ìîëåùèÿò ñå íå å èñêðåí è ãî î÷àêâà íÿêàêâî íåùàñòèå.
Çà äðóãî áîæåñòâî íà èìå Ëó, ìîëåùèòå ñå ïðèãîòâÿò ò.íàð. "ñêúïîöåííà áóòèëêà", â êîÿòî èìà ñóòðè è äàðîâå êàòî æèòíè ðàñòåíèÿ è ëå÷åáíè áèëêè. Òå õâúðëÿò òàçè áóòèëêà â åçåðîòî êàòî æåðòâîïðèíîøåíèå çà âåçäåñúùîòî áîæåñòâî, êîåòî íîñè êúñìåò è ïàçè îò áîëåñòè.
Ïî âðåìå íà îáèêîëêàòà, õîðàòà ñå ìîëÿò íà ðàçëè÷íè áîæåñòâà, îòãîâàðÿùè çà îïðåäåëåíî íåùî. Òèáåòöèòå ñìÿòàò, ÷å äàæå â ìàëêà äóïêà, ãîëÿìà åäâà êîëêîòî ñëåäà îò êîíñêî êîïèòî, ìîæå äà èìà íÿêîëêî íåâèäèìè áîæåñòâà.
Õîðàòà ñå ìîëÿò ïîîòäåëíî è íà ïåòòå îñòðîâà íà åçåðîòî, êîèòî ñå ñìÿòàò çà âúïëúùåíèå íà Áóäàòà íà Ïåòòå ïîñîêè. Òåçè îñòðîâè ñà ìíîãî èíòåðåñíè êàòî òîïîãðàôèÿ è ñà ïîêðèòè ñúñ ñòðàííè öâåòíè êàìúíè.
Äðóãîòî èíòåðåñíî ïðåäàíèå, ñâúðçàíî ñ åçåðîòî Íàìêî, å çà õèëÿäîëåòíàòà ðèáà, ãîëÿìà êàòî êðàâà, è çà ò.íàð. "åçåðíè îâöè", êîèòî ïðèëè÷àò íà äðàêîíè. Òåçè åçåðíè îâöè ÷åñòî èçñêà÷àò îò åçåðîòî íà ãðóïè îò 3 äî 5 è ñå âÿðâà, ÷å òîçè, êîèòî ãè âèäè, öÿë æèâîò ùå ìó ñå èçïúëíÿâàò æåëàíèÿòà.
Íàìêî èìà îãðîìíî çíà÷åíèå â æèâîòà íà òèáåòöèòå. Ïðè ïðåêàðâàíåòî íà Öèíõàé-òèáåòñêàòà æï ëèíèÿ, ïðàâèòåëñòâîòî âçå ñåðèîçíè ìåðêè è åçåðîòî áå îòãðàäåíî ñúñ ñïåöèàëíà ïðåãðàäà îò òîðáè ñ ïÿñúê çà äà íå ñå íàðóøè ïî íèêàêúâ íà÷èí åêîëîãè÷åñêàòà è ðåëèãèîçíàòà àòìîñôåðà òàì.
Òîâà áåøå ìîÿ êðàòúê ðàçêàç çà åäèí îæèâåí òèáåòñêè ïðàçíèê, â êîèòî õîðàòà ñå ìîëÿò çà çäðàâå è ùàñòèå.
Àç, Òåÿ, âè æåëàÿ îò ñúðöå äà ïðåêàðàòå åäíè ÷óäåñíè è âåñåëè ïðàçíèöè! Äî íîâè ñðåùè!
|