Ñèëíî çàðàçíî âèðóñíî çàáîëÿâàíå, êîåòî çàñÿãà ãëàâíî äåöà â ïðåäó÷èëèùíà âúçðàñò. Èíêóáàöèîííèÿò ïåðèîä å îêîëî 10 äíè, à ðàçïðîñòðàíåíèåòî ñòàâà ïî âúçäóøíî-êàïêîâ ïúò, ïðè êèõàíå è êàøëÿíå.
Âèðóñúò íà äðåáíàòà øàðêà ñå îòíàñÿ êúì ðîäà Morbillivirus. Òîé ïðîíèêâà â åïèòåëà íà äèõàòåëíèòå ïúòèùà è ñ êðúâîòîêà ñå ðàçíàñÿ ïî âñè÷êè îðãàíè è òúêàíè íà îðãàíèçìà. Ñèòíè êàïêè õðà÷êà, ñëóç è ñëþíêà îò áîëíèÿ, ñúäúðæàùè âèðóñà, ïðè êàøëèöà, êèõàíå, ðàçãîâîð ïîïàäàò âúâ âúçäóõà è òàì áúðçî ñå ðàçïðîñòðàíÿâàò. Çàðàçÿâàíå âúçíèêâà äîðè ïðè áåãúë êîíòàêò èëè âäèøâàíå íà ïðàõ, ñúäúðæàù ïðè÷èíèòåëèòå ìó.
Èíôåêöèÿòà ìîæå äà ñå "ïðèõâàíå", äîðè àêî ïúòóâàòå â àñàíñüîð, â êîéòî ñå å íàìèðàë áîëåí. Íå íàïðàçíî äðåáíàòà øàðêà íîñè íàçâàíèåòî "ïúòóâàùà" áîëåñò - êðàéíî ñëîæíî å äà áúäå "óäúðæàíà" â ãðàíèöèòå íà åäíî æèëèùå.
Ñèìïòîìè:
Íà÷àëíèòå ïðîÿâè ñà òåìïåðàòóðà, êàòàð (âúçïàëåíèå íà ëèãàâèöàòà ñ îòäåëÿíå íà ñåêðåò), êîíþíêòèâèò è êàøëèöà (êîÿòî ìîæå äà ïðîãðåñèðà äî êðóï), ïîñëåäâàíè îò ÷åðâåí îáðèâ, êîéòî çàïî÷âà çàä óøèòå è áúðçî ñå ðàçïðîñòðàíÿâà ïî òÿëîòî.
Ïðîòè÷àíå íà áîëåñòòà:
Áîëåñòòà ñå ðàçäåëÿ íà òðè ïåðèîäà.
1. Ïúðâèÿò - ñêðèò, èìà ïðîäúëæèòåëíîñò îò 6 äî 18 äíè, â òå÷åíèå íà êîèòî âèðóñúò, íàìèðàù ñå â îðãàíèçìà, íå ïðåäèçâèêâà íèêàêâè ïðîÿâè.
2. Âòîðèÿò ïåðèîä - ïðîäðîìàëåí - òðàå 3-4 äíè è ñå ñúïðîâîæäà îò ñèìïòîìè, õàðàêòåðíè çà âñÿêà îñòðà ðåñïèðàòîðíà èíôåêöèÿ -îáùî íåðàçïîëîæåíèå, õðåìà ñ îáèëíî îòäåëÿíå íà ñåêðåòè îò íîñà, êàøëèöà, âúçïàëåíèå íà êîíþíêòèâèòå ñúñ ñúëçåíå, âèñîêà òåìïåðàòóðà. Ïîñòåïåííî òåçè ÿâëåíèÿ ñå óñèëâàò - ìîãàò äà ñå ðàçâèÿò ôîòîôîáèÿ, ïîäïóõíàëîñò íà ëèöåòî, ìàãàðåøêà êàøëèöà; ïîíÿêîãà âúçíèêâà ïîðàçÿâàíå íà ãðúêëÿíà ñ ïîÿâà íà òåæêà ôîðìà íà çàäóøàâàíå. Íàáëþäàâà ñå ðàçäðàçíèòåëíîñò, ëîø ñúí. Ìîãàò äà ñå çàáåëåæàò ãëàâîáîëèå, ïîâðúùàíå, áîëêè â êîðåìà, ðàçâîäíåíè èçïðàæíåíèÿ. Çà òîçè ïåðèîä å õàðàêòåðíà ïîÿâàòà âúðõó ëèãàâèöàòà íà áóçèòå êúì äîëíèòå îñíîâíè çúáè íà ñèòíè áåëè ïåòúíöà, ñ ÷åðâåíè êðúã÷åòà îêîëî òÿõ.
Òîâà å ñèãóðåí ïðèçíàê çà äðåáíà øàðêà - ò. íàð. ïåòíà íà Ôèëàãîâ-Êîïëèê. Òå îáèêíîâåíî âúçíèêâàò 2-3 äíè ïðåäè ïîÿâàòà íà îáðèâà è èç÷åçâàò ïðåç ïúðâèÿ-âòîðèÿ äåí îò èçðèâà.
Äðóã òèïè÷åí ïðèçíàê ñà ÷åðâåíèòå ïåòúíöà âúðõó ëèãàâèöàòà íà ìåêîòî è òâúðäîòî íåáöå, íàðè÷àíè åâàíòåìè.
3. Òðåòèÿò ïåðèîä íà çàáîëÿâàíåòî - ïåðèîä íà èçðèâàíå: òîé ñå õàðàêòåðèçèðà ñ íîâî ïîâèøàâàíå íà òåìïåðàòóðàòà è âëîøàâàíå îáùîòî ñúñòîÿíèå íà áîëíèÿ. ×åðâåí åäðîïåòíèñò îáðèâ ñå ïîÿâÿâà ïúðâî çàä óøèòå, ïî áóçèòå, ïî ÷åëîòî, à ñëåä òîâà, ñòàâàéêè ïî- èíòåíçèâåí, ïîêðèâà öÿëîòî òÿëî è êðàéíèöèòå.
 òå÷åíèå íà 3-4 äíè îáðèâúò èçáëåäíÿâà è ñå ïðåâðúùà â ñâåòëîêàôÿâè ïåòíà. Êîæàòà ñòàâà ñóõà, çàïî÷âà äà ñå ëþùè.
Ïðåç öÿëîòî òîâà âðåìå ìîæå äà ñå óñåùà ñúðáåæ.
Ïîñëå òåìïåðàòóðàòà ñå ïîíèæàâà è ñúñòîÿíèåòî ïîñòåïåííî ñå ïîäîáðÿâà.
Êîé íå ìîæå äà ñå ðàçáîëåå?
Âúïðåêè èçêëþ÷èòåëíî âèñîêàòà êîíòàãèîçíîñò íà äðåáíàòà øàðêà, ñúùåñòâóâàò ãðóïè îò õîðà íåâúçïðèåì÷èâè êúì òîâà çàáîëÿâàíå. Íà ïúðâî ìÿñòî òîâà ñà äåöàòà â ïúðâèòå òðè ìåñåöà îò æèâîòà ñè, ÷èèòî ìàéêè ñà ïðåêàðàëè äðåáíà øàðêà., Ïðè òîâà ïîâå÷åòî îò òåçè äåöà çàïàçâàò ìàé÷èíñêèÿ èìóíèòåò äî 9-ìåñå÷íà âúçðàñò, çà êîåòî áåçóñëîâíî ñïîñîáñòâà êúðìåíåòî. Îïèñàíè ñà ñúùî îòäåëíè ñëó÷àè íà íåâúçïðèåì÷èâîñò êúì äðåáíà øàðêà ïðè õîðà, êàêòî èçãëåæäà ïðåêàðàëè çàáîëÿâàíåòî ñ áåçñèìïòîìíî ïðîòè÷àíå.
Ïðåáîëåäóâàëèòå äðåáíà øàðêà ïðèäî áèâàò ïîæèçíåí èìóíèòåò, îáà÷å äåöàòà, ïðåêàðàëè äðåáíà øàðêà â ðàííà âúçðàñò â ñêðèòà ôîðìà, ñëåä êàòî èçìèíàò íÿêîëêî ãîäèíè, ìîãàò äà ñå ðàçáîëåÿò îòíîâî.
Ïðîôèëàêòèêà:
Ïðîôèëàêòèêàòà íà äðåáíàòà øàðêà ñå çàêëþ÷àâà â ñâîåâðåìåííàòà èçîëàöèÿ íà áîëíèòå, êîÿòî ñå ïðåêðàòÿâà íå ïî-ðàíî îò 5-èÿ äåí ñëåä ïîÿâàòà íà îáðèâà. Îñâåí òîâà çà ïîòâúðäåíàòà äèàãíîçà äðåáíà øàðêà å íåîáõîäèìî íåçàáàâíî äà ñå ñúîáùè â äåòñêîòî çàâåäåíèå, êîåòî ïîñåùàâà äåòåòî.
Òîâà çàáîëÿâàíå å íàé-îïàñíî çà äåöàòà äî 2 ãîäèíè, çàòîâà, àêî ïî ñèëàòà íà ìåäèöèíñêè ïðîòèâîïîêàçàíèÿ äåòåòî íå å âàêñèíèðàíî, ñëåäâà îñîáåíî äà ãî ïàçèòå îò èíôåêöèÿòà.
Àêî íÿìà ïðîòèâîïîêàçàíèÿ çà âàêñèíèðàíå, ñëåä 15 ìåñåöà îò íà÷àëîòî îò æèâîòà ìó å íåîáõîäèìî äà ñå ïðîâåäå àêòèâíà èìóíèçàöèÿ.
Îò ðîçàëè
|