Àíòàðêòèêà è Àðêòèêà ñà íåïîçíàòè ðàéîíè. Ðàçñòîÿíèÿòà ìåæäó äâàòà ïîëþñà è çåëåíèÿ ñâÿò íà ÷îâåêà ñà ãîëåìè è çàòîâà õîðàòà ìèñëÿò, ÷å íå å íåîáõîäèìî äà ñå èçâúðøâà íàó÷íà åêñïåäèöèÿ òàì. Ôàêòè÷åñêè, Àíòàðêòèêà è Àðêòèêà ñà ñâúðçàíè òÿñíî ñúñ ñúùåñòâóâàíåòî è ïðîìÿíàòà íà ïëàíåòàòà êàòî öÿëî. Åòî çàùî, â ïðîäúëæåíèå íà ìíîãî ãîäèíè äâàòà ïîëþñà ïðèâëè÷àò âíèìàíèåòî íà èçñëåäîâàòåëè îò öåëèÿ ñâÿò.
Ïðåç îñåìäåñåòòå ãîäèíè íà ìèíàëèÿ âåê, Êèòàé çàïî÷íà äà èçïðàùà íàó÷íè åêñïåäèöèè â äâàòà ïîëþñà. Êèòàéñêèòå èçñëåäîâàòåëè èçñëåäâàò ãëàâíî Àðêòèêà. Ïðåç ïîñëåäíèòå ãîäèíè, Àíòàðêòèêà ñúùî å â öåíòúðà íà èçñëåäâàíèÿòà íà êèòàéñêèòå ó÷åíè.
Ïðåä 90-òå ãîäèíè íà 20-òè âåê, ïîðàäè Ñòóäåíàòà âîéíà è ãîëåìèòå ðàçñòîÿíèÿ ìåæäó Êèòàé è äâàòà ïîëþñà, êèòàéñêèòå ó÷åíè íå ìîãàò äà ïðîâåæäàò èçñëåäâàíèÿ òàì. ×àê ñëåä Ñòóäåíàòà âîéíà, òå çàïî÷íàõà íàó÷íè åêñïåäèöèè â Àíòàðêòèêà è Àðêòèêà. Ïðåäñåäàòåëÿò íà îòäåë „Åêñïåäèöèÿ â äâàòà ïîëþñà" êúì Äúðæàâíîòî ìîðñêî óïðàâëåíèå ãîñïîäèí ×ó Òàíäæîó êàçà, ÷å íàó÷íèòå èçñëåäâàíèÿ â Àðêòèêà èìàò ãîëÿìî çíà÷åíèå.
„×îâå÷åñòâîòî òðÿáâà äà îáúðíå ãîëÿìî âíèìàíèå íà âúïðîñà, êàêâî å âëèÿíèåòî íà ïðîìåíèòå â Ñåâåðíèÿ ïîëþñ âúðõó ÷îâåøêàòà äåéíîñò è êàêâî å âëèÿíèåòî íà ÷îâåøêàòà äåéíîñò âúðõó Ñåâåðíèÿ ïîëþñ. Êèòàé å ãîëÿìà äúðæàâà â ñåâåðíîòî ïîëóãúëáî íà ïëàíåòàòà, ÷èéòî êëèìàò å ïîäëîæåí íà ïðÿêîòî âëèÿíèå íà Ñåâåðíèÿ ïîëþñ, çàòîâà ïðèäàâà îñîáåíî ãîëÿìî çíà÷åíèå íà ïðîìåíèòå íà òàìîøíèÿ êëèìàò."
Ïðåç 1999 è 2003 ãîäèíà Êèòàé èçâúðøâà äâå íàó÷íè åêñïåäèöèè â Àðêòèêà. Ñ ïîìîùòà íà èçñëåäîâàòåëñêèÿ êîðàá „Ñþåëóí /Ñíåæåí äðàêîí/", êèòàéñêèòå èçñëåäîâàòåëè íàïðàâèõà ñòåðåî íàáëþäåíèå íà àêâàòîðèÿòà íà Ñåâåðíèÿ ëåäîâèò îêåàí. Êàòî ðåçóëòàò íà òåçè åêñïåäèöèè, ñà ñúáðàíè ãîëÿìî êîëè÷åñòâî âàæíè äàííè è îáðàçöè, êàòî íàïðèìåð íàòðóïàíèòå âåùåñòâà îò 3 êèëîìåòðà ïîä ìîðåòî è ïðîáè îò âúçäóõà îò 3.1 êèëîìåòðà íàä Ñåâåðíèÿ ïîëþñ è äðóãè. Ó÷åíèòå ñúùî íàó÷èõà, ÷å òðîïîñôåðàòà íàä Àðêòèêàòà å ïî-âèñîêà îò äðóãèòå ðàéîíè íà ñâåòà. Òîâà îòêðèòèå å ìíîãî âàæíî çà èçñëåäâàíå íà ïðîìåíèòå íà êëèìàòà â Êèòàé.
Êîðàáúò íå äàâà âúçìîæíîñò çà äúëãîñðî÷íî èçñëåäâàíå â Ñåâåðíèÿ ïîëþñ, çàòîâà ïðåç 2003 ãîäèíà, Êèòàé ñúçäàäå ïúðâàòà ñè èçñëåäîâàòåëñêà ñòàíöèÿ òàì. Îòãîâîðíèêúò íà ñòðîèòåëñòâîòî íà ñòàíöèÿòà ãîñïîäèí Ëè ×óíñÿí êàçà:
„Ïúðâàòà èçñëåäîâàòåëñêà ñòàíöèÿ íà Êèòàé â Ñåâåðíèÿ ïîëþñ å èìåíóâàíà „Æúëòà ðåêà" è ñå íàìèðà â îáùèíà Íþ Àëñúíä â íîðâåæêèÿ àðõèïåëàã „Ñïèöáúðãåí"."
Ñúçäàâàíåòî íà ñòàíöèÿòà å çíà÷èòåëåí íàïðåäúê íà íàó÷íàòà åêñïåäèöèÿ íà Êèòàé â Ñåâåðíèÿ ïîëþñ.  ñðîê îò åäíà ãîäèíà, äåñåòèíà êèòàéñêè ó÷åíè ñà ðàáîòèëè òàì ïî ðàçëè÷íè çàäà÷è.  åêñïåäèöèÿòà ñà ñå èçïîëçâàëè õåëèêîïòåðè, êîëè çà ëåä, êàêòî è äèñòàíöèîííîòî ñïúòíèêîâî óïðàâëåíèå è äðóãè ñúâðåìåííè òåõíîëîãèè.
Ñïåöèàëèñòè êàçâàò, ÷å â áúäåùå öåëèòå íà íàó÷íàòà åêñïåäèöèÿ íà Êèòàé íà Ñåâåðíèÿ ïîëþñ ùå ñà äâå: ïúðâî, èçñëåäâàíå íà ðåàêöèÿòà íà Ñåâåðíèÿ ïîëþñ íà ïðîìåíèòå íà ñâåòîâíèÿ êëèìàò è ñúçäàâàíå íà ñèñòåìà çà íàáëþäåíèå íà îêåàíèòå è êëèìàòà, è âòîðî, èçñëåäâàíå íà âëèÿíèåòî íà Ñåâåðíèÿ ïîëþñ âúðõó êëèìàòà â Êèòàé.
Èçñëåäâàíèÿòà íà íàó÷íàòà ñòàíöèÿ „Æúëòà ðåêà" ïîêàçâàò, ÷å â ðåçóëòàò íà ðàçðàáîòêàòà íà êàìåííè âúãëèùà è äðóãè äåéíîñòè íà õîðàòà â îêîëíîñòèòå íà ñòàíöèÿòà ïðåç èçìèíàëèòå ñòî ãîäèíè, ïòèöèòå â ðàéîíà ñà íàìàëåëè äðàñòè÷íî.
Çà öåëèòå íà íàó÷íàòà åêñïåäèöèÿ â Ñåâåðíèÿ ïîëþñ, Êèòàé ùå ïîäîáðÿâà óñëîâèÿòà çà èçñëåäâàíèÿ, êàòî äîáàâÿíå íà íîâî ñúâðåìåííî îáîðóäâàíå – àâòîìîáèëè, ñíåæíè ñêóëòåðè, ÿõòè è äðóãè, è ùå ïîäîáðÿâà óñëîâèÿòà çà ðàáîòà è áèòà, êàêòî è ñúîáùèòåëíèòå ñúîðúæåíèÿ.
Îò òîãàâà, Êèòàé âñÿêà ãîäèíà ùå ïðîâåæäà íàó÷íà åêñïåäèöèÿ â Ñåâåðíèÿ ïîëþñ. Íåîòäàâíà ñòàðòèðà îôèöèàëíî íàó÷íàòà åêñïåäèöèÿ 2005. /Õú/
|