Àìèíîêèñåëèíèòå ñà ñòðóêòóðíè åëåìåíòè íà ñëîæíèòå òúêàííè áåëòúöè. Áåëòú÷íèòå òåëà ó÷àñòâàò â èçãðàæäàíåòî íà âñè÷êè òúêàíè è âúâ âñè÷êè æèçíåíîâàæíè ïðîöåñè íà îðãàíèçìà. Îñíîâíèòå èì ôóíêöèè ñà: ñòðóêòóðíà, åíçèìíà, õîðìîíàëíà, èìóííà, òðàíñïîðòíà, åíåðãèéíà. Çà îïòèìàëíîòî ïðîòè÷àíå íà ïðîöåñèòå íà òúêàííà ïðîòåèíîâà áèîñèíòåçà å íåîáõîäèì áàëàíñ ìåæäó åñåíöèàëíèòå (æèçíåíîâàæíèòå, íåçàìåíèìè çà îðãàíèçìà) è çàìåíèìèòå (ò.å. òåçè, êîèòî îðãàíèçìúò ñàì ìîæå äà ñèíòåçèðà) àìèíîêèñåëèíè.
Ìåòèîíèíúò èìà ëèïîòðîïíà àêòèâíîñò, ïîäîáíà íà õîëèíà, ò.å. ïîäïîìàãà åëèìèíèðàíåòî íà ëèïèäèòå, êîèòî áèõà ìîãëè äà îáðàçóâàò òðîìáè â àðòåðèèòå. Îñâåí òîâà ïîäîáðÿâà è ñúñòîÿíèåòî íà êîæàòà, êîñàòà è íîêòèòå. Ñÿðàòà, êîÿòî ñå ñúäúðæà â ìåòèîíèíà, çàùèòàâà êëåòêèòå îò åêçîãåííè çàìúðñèòåëè (íàïð. ñìîã) è çàáàâÿ ïðîöåñà íà òÿõíîòî ñòàðååíå. Ìåòèîíèíúò èìà è õåëàòîîáðàçóâàùè ñâîéñòâà, ò.å. ïðèòåæàâà ñïîñîáíîñòòà äà ñâúðçâà è ïîäïîìàãà îòäåëÿíåòî íà òåæêè ìåòàëè, ïîïàäíàëè â îðãàíèçìà – îëîâî, êàäìèé, æèâàê. Ìîæå äà ñå èçïîëçâà è çà ïðåîäîëÿâàíå íà óìîðàòà, êàêòî è ïðè íÿêîè àëåðãè÷íè ñúñòîÿíèÿ, òúé êàòî ïîíèæàâà ñåêðåöèÿòà íà õèñòàìèí.
Ôåíèëàëàíèíúò å ïðåêóðñîð (ïðåäøåñòâåíèê) íà òèðîçèíà. Äâåòå àìèíîêèñåëèíè çàåäíî ó÷àñòâàò â ïðîèçâîäñòâîòî íà õîðìîíèòå íà ùèòîâèäíàòà æëåçà è íà íÿêîè íåâðîòðàíñìèòåðè, îòãîâîðíè çà ïàìåòòà, áîäúðñòâàíåòî, äîáðîòî íàñòðîåíèå è ïîòèñêàíåòî íà àïåòèòà.
Òðåîíèíúò ó÷àñòâà â èçãðàæäàíåòî íà ìíîãî ïðîòåèíè, íÿêîè îò êîèòî ñà: åìàéëà íà çúáèòå, åëàñòèíà, êîëàãåíà. Ó÷àñòâà â ñèíòåçàòà íà àìèíîêèñåëèíèòå – ãëèöèí è ñåðèí. Èìà è ëèïîòðîïíî äåéñòâèå, êàòî êîíòðîëèðà ìàñòíîòî îòëàãàíå â ÷åðíèÿ äðîá. Òîé å èìóíîñòèìóëàíò, ïîäïîìàãà ðàçâèòèåòî è àêòèâíîñòòà íà òèìóñíàòà æëåçà.
Òðèïòîôàíúò å íàé-îñêúäíî ñúäúðæàùàòà ñå â ïðîòåèíèòå àìèíîêèñåëèíà, êîÿòî ëåñíî ñå òðàíñôîðìèðà (ìåòàáîëèçèðà) â ÷åðíèÿ äðîá. Òðèïòîôàíúò å íåîáõîäèì çà ïðîäóêöèÿòà íà íÿêîè âèòàìèíè îò ãðóïà Â, â ÷àñòíîñò – íà íèàöèí, êîéòî ïúê å îòãîâîðåí çà ôîðìèðàíåòî íà ìîçú÷íèÿ íåâðîòðàíñìèòåð ñåðîòîíèí. Òàêà ñå êîíòðîëèðàò ñúñòîÿíèÿ íà ñâðúõâúçáóäèìîñò, ñòðåñ, ïîâèøåí àïåòèò, áåçñúíèå, àãðåñèâíî ïîâåäåíèå.
Âàëèíúò èìà ñòèìóëèðàùè ñâîéñòâà ïî îòíîøåíèå íà ðàñòåæà, ìóñêóëíàòà ìàñà, âúçñòàíîâÿâàíåòî íà òúêàíèòå. Âàëèíúò ìîæå äà ñëóæè êàòî èçòî÷íèê íà åíåðãèÿ, ñúñ ñúõðàíÿâàù ãëþêîçàòà åôåêò. Äåôèöèòúò ìó ìîæå äà óâðåäè ìèåëèíîâàòà îáâèâêà íà íåðâèòå. Ñúâðåìåííè ïðîó÷âàíèÿ óñòàíîâÿâàò, ÷å âàëèíúò, êàêòî è ëåâöèíúò è èçîëåâöèíúò èìàò áëàãîïðèÿòåí åôåêò ïðè ðàçëè÷íè óâðåæäàíèÿ íà öåíòðàëíàòà íåðâíà ñèñòåìà, ïðè÷èíåíè îò ÷åðíîäðîáíà íåäîñòàòú÷íîñò èëè çëîóïîòðåáà íà àëêîõîë.
Îò çåëåí÷óöè
|