Ðîäèíàòà íà êàéñèÿòà å Àðìåíèÿ.  Åâðîïà áèëà äîíåñåíà îò âîéñêèòå íà Àëåêñàíäúð Ìàêåäîíñêè. Ïîëó÷èëà øèðîêî ðàçïðîñòðàíåíèå ïî Ñðåäèçåìíîìîðèåòî, Þæíà Åâðîïà, Áëèçêèÿ è Ñðåäåí Èçòîê ïîä èìåòî Àðìåíñêà ÿáúëêà.
Ïëîäîâåòå íà êàéñèÿòà ñúäúðæàò îðãàíè÷íè êèñåëèíè, âèòàìèí Â1, Â2, Â15, Ñ, êàðîòèí, ôîëèåâà êèñåëèíà, êàëèåâè, êàëöèåâè, æåëåçíè, ìåäíè, éîäíè, êîáàëòîâè è öèíêîâè ñîëè.
Óñòàíîâåíî å, ÷å 100 ã ïëîäîâå ñà íåçàìåíèìè çà õîðà, ñòðàäàùè îò ìàëîêðúâèå.
Ñîêúò îò êàéñèè è ñóøåíèòå ïëîäîâå ñà ïîëåçíè çà áðåìåííè æåíè çà õîðà ñ áúáðå÷íè ïðîáëåìè è ñúðäå÷íîñúäîâè çàáîëÿâàíèÿ.
Ñèñòåìíàòà óïîòðåáà íà êàéñèè ïðåäïàçâà îò çàáîëÿâàíèÿ íà ùèòîâèäíàòà æëåçà.
Ìíîãî äîáðå å êàéñèèòå äà ñå âêëþ÷âàò â äåòñêîòî ìåíþ çàðàäè âèñîêîòî ñúäúðæàíèå íà êàðîòèí, êîéòî å îñîáåíî âàæåí çà ïîäðàñòâàùèÿ îðãàíèçúì.
Êàïðèçíèòå êàéñèè ìîãàò äà ñå ñúõðàíÿâàò 2-3 äíè ïðè ñòàéíà òåìïåðàòóðà, à â ñóõî, ñòóäåíî è òúìíî ïîìåùåíèå - äî Ç ñåäìèöè.
Õóáàâèòå êàéñèè ñà ñ èíòåíçèâåí æúëò èëè îðàíæåâ öâÿò, áåç êàôÿâè ïåòíà è âäëúáíàòèíè.
ßäêèòå èì ñúùî ñà ìíîãî âêóñíè è ìíîãî äîìàêèíè ïðè ïðàâåíåòî íà êàéñèåâè êîìïîòè, ïóñêàò ïî 3-1 4 ÿäêè çà àðîìàò.
Ðåöåïòè ñ êàéñèè:
Ïþðå îò êàéñèè
Ïþðåòî îò êàéñèè ñå èçïîëçóâà ïðè ïðèãîòâÿíåòî íà ðàçëè÷íè äåñåðòè.
Ïîäíàñÿ ñå êàòî äåñåðò, ïîäïðàâåíî ñ îðåõîâè, áàäåìîâè èëè ëåøíèêîâè ÿäêè, èëè êàòî ïèòèå, ðàçðåäåíî íàïîëîâèíà ñúñ ñèðîï.
Ïðÿñíî íàáðàíè íàïúëíî óçðåëè è çäðàâè êàéñèè ñå èçìèâàò, ïîòîïÿâàò ñå çà ìèíóòà âúâ âðÿùà âîäà è áúðçî ñå èçñòóäÿâàò â ñòóäåíà âîäà, çà äà ñå îáåëè êîæèöàòà èì ëåñíî ñ ðúêà.
Ñëåä îáåëâàíåòî ñå ñìèëàò â ìåñîìåëà÷êà (ìîæå äà ñå ñìåëÿò è íåîáåëåíè).
Ïîëó÷åíîòî ïþðå ñå èçìåðâà è ñå ïîäñëàæäà íà âêóñ (ñúñ 100-200 ã çàõàð íà 1 ëèòúð ïþðå), íàñèïâà ñå â áóòèëêè èëè áóðêàíè, êîèòî ñå çàòâàðÿò õåðìåòè÷åñêè, è ñå ñòåðèëèçèðà 15 ìèíóòè.
Ïþðåòî ìîæå äà ñå çàïàçè, êàòî ñå çàãðåå â ãîëÿì ñúä è âðÿùî ñå íàëåå â áóòèëêè.
Áóòèëêèòå ñå ïúëíÿò äîãîðå, çàòâàðÿò ñå ñ êðîíåíêîðêîâè êàïà÷åòà, îáâèâàò ñå âúâ âåñòíèê è ñå îñòàâÿò ñ óñòèåòî íàäîëó äî ïúëíî èçñòèâàíå.
Êîìïîò îò êàéñèè
• Ïîäáèðàò ñå íàïúëíî óçðåëè êàéñèè ñ òâúðäà è çäðàâà ìåñåñòà ÷àñò.
• Èçìèâàò ñå, ðàçðÿçâàò ñå ïî ïëîäîâàòà áðàçäè÷êà íà ïîëîâèíêè è ñëåä îòñòðàíÿâàíåòî íà êîñòèëêèòå èì ñå íàðåæäàò ïëúòíî â áóðêàíè, êàòî âúâ âñåêè ñå ïîñòàâÿò ïî 3 - 4 ÿäêè îò êîñòèëêèòå çà àðîìàò.
• Çàëèâàò ñå ñ âðÿù ñèðîï, ïðèãîòâåí îò 1 ë âîäà è 800 ã çàõàð çà îêîëî 6 áóðêàíà.
• Áóðêàíèòå ñå çàòâàðÿò íåçàáàâíî, ïîñòàâÿò ñå â ñúä ñ ãîðåùà (80°Ñ) âîäà è ñå ñòåðèëèçèðàò 15 ìèíóòè.
Ñëàäêî îò êàéñèè
• Ïîäáèðàò ñå íåìíîãî åäðè ïëîäîâå, åäíàêâè ïî ãîëåìèíà è çðåëîñò.
• Èçìèâàò ñå, îáåëâàò ñå ñ îñòðî íåðúæäÿñâàùî íîæ÷å è ñå îñòàâÿò â ïðîäúëæåíèå íà 1- 2 ÷àñà â áèñòðà âàðíà âîäà, çà äà äîáèÿò ïî-ãîëÿìà òâúðäîñò è íå ñå ðàçâàðÿò ïðè âàðåíåòî.
• Ñëåä òîâà ñå èçìèâàò â íÿêîëêî ÷èñòè âîäè, îòöåæäàò ñå äîáðå è ñå ïóñêàò â ãîðåù ñèðîï, ïðèãîòâåí îò 1 êã çàõàð è 0,5 ë âîäà çà 1,500 êã , ïëîä.
•  ñèðîïà, áåç äà ñå âàðÿò, ïëîäîâåòå ïðåñòîÿâàò 5 äî 8 ÷àñà, çà äà ñå íàïîÿò äîáðå, ñëåä êîåòî ñå èçâàæäàò ñ ðåøåòåñòà ëúæèöà.
• Êúì ñèðîïà ñå ïðèáàâÿ îùå 250 ã çàõàð è òîé ñå âàðè 8—10 ìèíóòè.
• Â íåãî îòíîâî ñå ïóñêàò îòäåëåíèòå ïëîäîâå è ñúäúò ñå îòäðúïâà îò îãúíÿ.
• Ñëåä 8 ÷àñà ñúäúò îòíîâî ñå ïîñòàâÿ íà îãúíÿ è êúì ñèðîïà ñå ïðèáàâÿò îùå 250 ã çàõàð.
• Ñëàäêîòî ñå âàðè, äîêàòî êàïêà îò íåãî, ïóñíàòà â ÷àøà ñúñ ñòóäåíà âîäà, äîñòèãíå äúíîòî é è ïðè ëåêî ðàçáúðêâàíå ñå ðàçìèå.
• Íÿêîëêî ìèíóòè ïðåäè òîçè ìîìåíò êúì ñëàäêîòî ñå ïðèáàâÿ 1 1/2 ëúæè÷êà ëèìîíåíà êèñåëèíà.
• Ãîòîâîòî ñëàäêî ñå íàñèïâà â áóðêàíè, êàòî ïëîäîâåòå è ñèðîïúò ñå ðàçïðåäåëÿò ïî ðàâíî.
• Ïî æåëàíèå âúâ âñåêè ïëîä ïðåäè âàðåíåòî ñå ïîñòàâÿ ïðåïå÷åí áàäåì èëè ñëàäêà ÿäêà îò êàéñèÿ.
• Êîãàòî ñëàäêîòî ùå ñå íàñèïâà â áóðêàíè, êîèòî ùå ñå çàòâàðÿò õåðìåòè÷åñêè, ñèðîïúò ìîæå äà áúäå ïî-ìàëêî ñãúñòåí.
• Áóðêàíèòå òðÿáâà äà áúäàò ñóõè è çàòîïëåíè, à êàïàöèòå — èçâàðåíè.
• Áóðêàíèòå ñå ïúëíÿò äîãîðå. Ñëåä çàòâàðÿíåòî èì ñ êàïàöèòå òå ñå îáðúùàò ñ óñòèåòî íàäîëó è ñå îñòàâÿò òàêà äî ïúëíî èçñòèâàíå.
Rozali
|