Ðàæäàíåòî íà äåöà çàåìà âàæíî ìÿñòî â òðàäèöèîííèÿ ìèðîãëåä íà âñÿêà åäíà íàöèÿ.  Êèòàé òî ñå å ñâúðçâàëî íåðàçðèâíî ñ ïîíÿòèåòî çà ïðîäúëæåíèåòî íà ðîäà, çàòîâà ðàæäàíåòî íà ìúæêà ðîæáà å èìàëî ãîëÿìî çíà÷åíèå.
Íàé-íàïðåä, îùå ïðåäè ðàæäàíåòî, ñà ñå èçïúëíÿâàëè ðàçëè÷íè ðèòóàëè çà èçìîëâàíå íà ñèí. Òóê âëèçàò ìîëèòâà ïðåä "îòãîâàðÿùèòå" çà ðàæäàíåòî áóäèñàòâà Ãóàíèí, Áîæåñòâîòî íà Ñòîòå öâåòÿ, Áîæåñòâîòî îò ïëàíèíàòà Íè è äð.; ïðèíàñÿíå íà 3 æåðòâåíè äàðà, êàêòî è çàêè÷âàíå ñ ÷åðâåíà íàìåòêà íà ñòàòóÿòà íà áîæåñòâîòî è çàêà÷àíå íà ñïåöèàëíà òàáåëà ñ íàäïèñè; ÿäåíå íà "ùàñòëèâè" ÿéöà, "ùàñòëèâè" òèêâè, ìàðóëÿ, òàðî (âèä êîðåíîïëîäíî ðàñòåíèå – á.ïð.) – âÿðâàëî ñå å, ÷å êîëêîòî ïîâå÷å ñå ÿäå îò òåçè õðàíè, òîëêîâà å ïî-ëåñíî äà ñå çàáðåìåíåå; èëè ñúùî îáè÷àÿ çà ïîäíàñÿíå íà äàðîâå êàòî ôåíåðè, òóõëè, ãëèíåíè êóêëè, ãúðíåòà ñ èçîáðàæåíèå íà ÷èëèí (ìèòè÷íî æèâîòíî – á.ïð.) – ïðåäàâàíåòî íà ïîäîáíè ïðåäìåòè ñúùî ñå ñìÿòàëî çà çíàê çà çà÷åâàíå íà ìîì÷å.
Êîãàòî ìîëåíåòî áèëî ðåçóëòàòíî è æåíàòà çàáðåìåíÿâàëà, ñå ïðèñòúïâàëî êúì îáè÷àè çà îïàçâàíåòî íà çàðîäèøà. Äðåâíèòå êèòàéöè îáðúùàëè ãîëÿìî âíèìàíèå íà õðàíåíåòî è îáó÷åíèåòî íà çàðîäèøà, ñúùî å èìàëî îáè÷àé è çà "óñêîðÿâàíå íà ðàæäàíåòî".  õðàíåíåòî å áèòóâàëà èäåÿòà çà "åäèí ÿäå çà äâàìà", äàâàëî ñå ïîâå÷å ìåñíè ñóïè, îðèç ñ ìàçíèíà, ïðåñíè çåëåí÷óöè è ïëîäîâå; çàáðàíÿâàëî ñå çàåøêî (çà äà íå å äåòåòî ñúñ "çàåøêà óñòà" – ëèöåâ äåôåêò), ïðåñåí äæèíäæèôèë (çà äà íå å äåòåòî ñ øåñò ïðúñò÷åòà íà ðúêàòà), âðàá÷åòà (çà äà íå ñòàíå ðàçâðàòåí) è äðóãè ñâèðåïè è ãðîçíè æèâîòíè (çà äà íå ïîðàñòå ñ èçáóõëèâ íðàâ). Ïî îòíîøåíèå íà îáó÷åíèåòî íà çàðîäèøà, ñå èçèñêâàëî áðåìåííàòà äà ñåäè âèíàãè èçïðàâåíà, äà ñëóøà ïîâå÷å ïðèÿòíè äóìè, äàæå èìàëî õîðà, êîèòî ñïåöèàëíî çà íåÿ äåêëàìèðàëè ñòèõîòâîðåíèÿ è ñâèðåëè ñïåöèàëíà ìóçèêà. Çà óñêîðÿâàíåòî íà ðàæäàíåòî å èìàëî ñúùî ðåäèöà íåùà. Êàêòî ñå êàçâà â äðåâíîòî ïðîèçâåäåíèå "Ìúíëÿí": " Õàíäæîó, êîãàòî æåíà çàáðåìåíÿâà ñ ìîì÷å è íàáëèæàâà äà ðîäè, ìàéêà è âçèìà ñðåáúðíà èëè ïîðöåëàíîâà êóïà è èçñèïâà âúòðå êåñòåíè è ñòúáëà è ÿ ïîêðèâà ñ ïàìó÷åí ïëàò èëè õàðòèÿ, îòãîðå ñëàãà áóêåò öâåòÿ, ñëàìà, çàëåïâà êàðòèíêè, òîâà îçíà÷àâà 5 ìîì÷åòà è 2 ìîìè÷åòà, èìà è íàðèñóâàíè çàñïàëè àãíåòà è åëåíè, ñúùî 120 ãúøè ÿéöà, õóáàâè ÿñòèÿ, ñóðîâè (êèòàéñêè) ôóðìè, êåñòåíè è êðàñèâè äåòñêè äðåõè, âñè÷êî òîâà ñå èçïðàùà äî êúùàòà íà çåòÿ è ñå íàðè÷à 'ïîäàðúöè çà óñêîðÿâàíå íà ðàæäàíåòî' ".
Ñëåä ðàæäàíåòî íà ìîì÷åòî, òðÿáâà äà ñå ïîçäðàâè ñåìåéñòâîòî ñ ïðèáàâÿíåòî íà ìúæêà ðîæáà. Ðîäíèíèòå è ïðèÿòåëèòå äîíàñÿò êîêîøêè, ÿéöà, ñâèíñêè êðàêà, îðèçîâî âèíî, ëåïêàâ îðèç, ÷åðâåíà çàõàð, à ñåìåéñòâîòî íà ðîäèëêàòà îòäåëíî ïðàçíóâà "òúðæåñòâî íà òå÷àùàòà âîäà". Êîãàòî ñå èçïúëíè åäèí ìåñåö îò ðàæäàíåòî, áàùà ìó ïðèãîòâÿ ñëàäêè ïèòêè è ïîêàíâà ïî-âúçðàñòíèòå äà äàäàò èìå íà íîâîðîäåíîòî (òîâà ñå íàðè÷à "ðèòóàë íà èìåòî"), äàðÿâà ñ âåùè ìàéñòîðà ïî áðúñíåíåòî íà êîñàòà íà äåòåòî ("ðèòóàë çà áðúñíåíåòî íà ãëàâàòà"), íàé-íàêðàÿ ïðåäñòàâÿò äåòåòî íà ðîäíèíèòå è ïðèÿòåëèòå è ïðàâÿò òúðæåñòâî. Ãîñòèòå çàäúëæèòåëíî òðÿáâà äà ïîäíåñàò "êàòèíàð íà äúëãîëåòèåòî" (óêðàøåíèå çà áåáåòî –á.ïð.); äåöàòà òðÿáâà äà ñå çàâåäàò â ñåìåéñòâîòî íà ìàéêàòà è äà ñå çàïîçíàÿò ñ âóé÷î ñè; ñòîòå ëþ (äðåâíè êèòàéñêè ìîíåòè – á.ïð.) ñà ñèìâîëèçèðàëè ïîæåëàíèåòî çà äúëãîëåòèå, êàòî ïî ïðèíöèï ïðè ïîäàðúöèòå ñå ïðèäúðæàëè êúì öèôðàòà 100, ÿéöàòà, ïèòêèòå, ðèòóàëíèòå õëåá÷åòà íà ïàðà, êàðòèíêèòå çà çàêà÷àíå, âñè÷êî òîâà ñèìâîëèçèðàëî "ñòîòå ëþ" è "ñòîòå ùàñòèÿ". Êàòî äåòåòî ñòàâàëî íà åäíà ãîäèíêà, ñå ïðàâåëè äðóãè íàðîäíè îáðåäè çà äà ñå ïðåäñêàæåëè õàðàêòåðà, èíòåðåñèòå, áúäåùåòî è çàíàÿòà íà ìîì÷åòî. Ðîäíèíèòå è ïðèÿòåëèòå ïàê áèëè ïîêàíâàíè íà òúðæåñòâî â äîìà íà äåòåòî è ñå î÷àêâàëî îò òÿõ äà äîíåñàò ïîäàðúöè çà äà ïðåäñòàâÿò ïîæåëàíèÿòà ñè çà ùàñòèå è áîãàòñòâî íà äîìà. Íà òðàïåçàòà çàäúëæèòåëíî ïðèñúñòâàëè íÿêîëêî îïðåäåëåíè âèäà ÿñòèÿ çà äà ïîæåëàÿò äúëãîëåòèå íà äåòåòî, êàòî íàïðèìåð ñïàãåòèòå íà äúëãîëåòèåòî. Îñâåí òîâà ñàìèòå èìåíà íà ÿñòèÿòà çâó÷àëè êàòî áëàãîïîæåëàíèå, íàïðèìåð "ñòî ãîäèíè äúëúã æèâîò", "áîãàòñòâî è çäðàâå" è äð.
 íàøè äíè, ðàçáèðà ñå, âå÷å íå ñå ñïàçâàò òåçè òðàäèöèè, ñ èçêëþ÷åíèå íà ïîäàðÿâàíåòî íà ÷åðâåíè ÿéöà íà ðîäèëêàòà è áåáåòî. Ñúùî òàêà, îïðåäåëåíî âðåìå ñëåä ðàæäàíåòî, êîãàòî âå÷å å áåçîïàñíî çà äåòåòî, ñå ïðàâè ñúáèðàíå çà áëèçêè è ïðèÿòåëè.
 ìîìåíòà Êèòàé ïðîâåæäà ïîëèòèêàòà íà êîíòðîëèðàíàòà ðàæäàåìîñò è åäíî ñåìåéñòâî ìîæå äà èìà ïî çàêîí ñàìî åäíî äåòå. Ðàçõîäèòå ïî îòãëåæäàíåòî íà áåáåòî ñà òîëêîâà çàâèøåíè îùå íåïîñðåäñòâåíî ñëåä ðàæäàíåòî ìó, ÷å ñåãà áèòóâà ìíåíèå, ÷å äíåøíèòå áåáåòà ñå îòãëåæäàò ñúñ çëàòî. Òóê íå ñòàâà äóìà ñàìî çà äðåõèòå, èãðà÷êèòå, ëåêàðñòâàòà è äðóãèòå íåîáõîäèìè àêñåñóàðè.  óñëîâèÿòà íà âñå ïî-îæåñòî÷åíà êîíêóðåíöèÿ çà ïîñòúïâàíå â ðåíîìèðàíè ó÷èëèùà, êîåòî ïúê å ïðåäèìñòâî ïî-êúñíî ïðè òúðñåíåòî íà ðàáîòà, âúçïèòàíèåòî è îáó÷åíèåòî íà äåöàòà â Êèòàé îáõâàùà âå÷å ïåðèîäà íåïîñðåäñòâåíî ñëåä ðàæäàíåòî. Îùå ïðè ïðåìèíàâàíåòî íà èçêóñòâåíî ìëÿêî, ðîäèòåëèòå âå÷å ïîäáèðàò ïî âúçìîæíîñò ìàðêè ìëåêà, êîèòî ñúäúðæàò ñúñòàâêè, ñòèìóëèðàùè óìñòâåíîòî ðàçâèòèå íà áåáåòî. Îñâåí òîâà, èìà è ñïåöèàëíè ïðîãðàìè çà íîâîðîäåíè, ïàê â òàçè íàñîêà, âêëþ÷èòåëíî è çà èçó÷àâàíåòî íà ÷óæä åçèê. Ãðèæèòå çà çäðàâåòî ìó îáõâàùàò íå ñàìî ðåäîâíèòå ïðåãëåäè, íî è íàïðèìåð êóðñîâå ïî ïëóâàíå (âæ. ñíèìêàòà).
|