Ãðàäèíñêàòà ñàëàòà å åäíî îò íàé-ðàííèòå çåëåí÷óêîâè ðàñòåíèÿ. Òÿ äîíàñÿ íà íàøàòà òðàïåçà ñâåæåñòòà íà ïðîëåòòà, çàòîâà å îáè÷àíà è æåëàíà îò âñè÷êè.
Èçâåñòíà å áèëà íà åãèïòÿíèòå, ãúðöèòå è ðèìëÿíèòå îùå ïðåäè 2000 ãîäèíè. Â Åâðîïà ñå ïîÿâÿâà â ñðåäàòà íà ÕV? âåê.
Ñàëàòà å èçòî÷íèê íà ìíîãî âèòàìèíè. Ñúäúðæà ñðåäíî 1,77 ìã% êàðîòèí, 0,07 ìã% âèòàìèí Â1, 0,08 ìã% âèòàìèí Â2, 0,20 ìã% âèòàìèí Â6, 19 ìã% àñêîðáèíîâà êèñåëèíà, 0,3 ìã% âèòàìèí ÐÐ, 0,4-0,8 ìã% âèòàìèí Å. Âèòàìèí Ñ ñå íàìèðà ïîâå÷å âúâ âúòðåøíèòå ëèñòà, à êàðîòèíà (ïðîâèòàìèí À) ñå ñúäúðæà (îêîëî 30 ïúòè ïîâå÷å) âúâ âúíøíèòå çåëåíè ëèñòà. Îñâåí òîâà çåëåíèòå ëèñòà ñúäúðæàò 1,5 ïúòè ïîâå÷å âèòàìèí Â1, îòêîëêîòî âúòðåøíèòå ïî ñâåòëè ëèñòà.
Ñàëàòà å áîãàòà è ñ ìíîãî öåííè çà îðãàíèçìà ìèíåðàëíè ñîëè – 408 ìã% êàëèé, 90 ìã% êàëöèé, 3,1 ìã% æåëÿçî, 35 ìã% ôîñôîð è äð.
Òÿ ñúäúðæà è ìíîãî ìèêðîåëåìåíòè, êàòî ñèëèöèé, ìåä, áàðèé, òèòàí, ñòðîíöèé, áîð, õðîì, ìîëèáäåí, áèñìóò, íèêåë, öèíê, óðàí è äð..
Ìèíåðàëíèòå è âåùåñòâà ñà ðàçïðåäåëåíè íåðàâíîìåðíî ìåæäó âúòðåøíèòå è âúíøíèòå ëèñòà.
Åòî çàùî âúíøíèòå ëèñòà íåòðÿáâà äà ñå èçõâúðëÿò.
Èìà ìíîãî ñîðòîâå ãðàäèíñêè ñàëàòè.
Ïðè åäíè ñîðòîâå ëèñòàòà îáðàçóâàò çàêðúãëåíè èëè ñëàáî ñïëåñíàòè ãëàâè êàòî ìàëêè çåëêè. Òúêìî òÿõ íàðè÷àìå ñàëàòè.
Ïðè äðóãè ëèñòàòà îáðàçóâàò ïðîäúëãîâàòè ãëàâè, îòâúí òúìíîçåëåíè, à âúòðå æúëòîçåëåíè äî êðåìàâè – òîâà ïúê ñà ìàðóëèòå.
À èìà è ñîðòîâå, ÷èéòî ëèñòà íå ñâèâàò ãëàâè, çàòîâà ñå íàðè÷àò ëèñòíè ñàëàòè.
Ãðàäèíñêàòà ñàëàòàòà òðÿáâà äà ñå êîíñóìèðà ñëåä ãðèæëèâî èçìèâàíå è ïî÷èñòâàíå ñàìî îò âúíøíèòå ïîâðåäåíè ëèñòà.
Âêóñîòèè ñ ãðàäèíñêà ñàëàòà
Çåëåíà ñàëàòà ñ ïðåñåí ëóê è ìàéîíåçà
5 ïîðöèè
Ïðîäóêòè:
500ã çåëåíà ñàëàòà
100ã ïðåñåí ëóê
70ã ïðåñåí ÷åñúí
100ã ìàéîíåçà
50ã êèñåëî ìëÿêî
1/2 âðúçêà ìàãäàíîç
ñîë íà âêóñ
Íà÷èí íà ïðèãîòâÿíå:
Çåëåíàòà ñàëàòà ÿ ïî÷èñòâàòå, èçìèâàòå è íàðÿçâàòå íà èâè÷êè. Ïðèáàâÿòå äðåáíî íàðÿçàíèÿ ëóê, ìàëêî ñèòíî íàðÿçàí ìàãäàíîç, ìàéîíåçà è êèñåëî ìëÿêî.
Ïîñîëÿâàòå ñìåñòà è ðàçáúðêâàòå.
Ñëàãàòå â ÷èíèÿ è ïîäíàñÿòå óêðàñåíî ñ ìàãäàíîç.
Çåëåíà ñàëàòà ñ êèñåëî ìëÿêî è íàñòúðãàíè ÿéöà
5 ïîðöèè
Ïðîäóêòè:
500ã çåëåíà ñàëàòà
3 ÿéöà
150ã êèñåëî ìëÿêî
15ã ãîð÷èöà
50ìë ðàñòèòåëíî ìàñëî
20ìë îöåò
1 âðúçêà ðåïè÷êè
1/2 âðúçêà ìàãäàíîç
ñîë íà âêóñ
Íà÷èí íà ïðèãîòâÿíå:
Èçìèòàòà, ïî÷èñòåíà è åäðî íàðÿçàíà ñàëàòà ÿ ðàçáúðêâàòå ñ äðåáíî íàðÿçàíèÿ ìàãäàíîç è çàëèâàòå ñúñ ñàëàòåíàòà çàëèâêà îò îöåòà, ðàñòèòåëíîòî ìàñëî, ãîð÷èöàòà è ñîë.
Ïîñòàâÿòå â ÷èíèÿ è çàëèâàòå ñ ðàçáèòîòî êèñåëî ìëÿêî.
Ïîðúñâàòå ñ íàñòúðãàíèòå íà äðåáíî ðåíäå òâúðäî ñâàðåíè ÿéöà.
Óêðàñÿâàòå ñ ðåïè÷êèòå è êëîíêè ìàãäàíîç.
Òàðàòîð îò ìàðóëÿ
5 ïîðöèè
Ïðîäóêòè:
500ã ìàðóëÿ (ìîæå è äð. âèä ñàëàòà)
500ã êèñåëî ìëÿêî
50ìë ðàñòèòåëíî ìàñëî
30ã îðåõîâè ÿäêè
2 ãëàâè ÷åñúí
1/2 êîïúð (ìàãäàíîç)
500ìë âîäà
ñîë íà âêóñ
Íà÷èí íà ïðèãîòâÿíå:
Ìàðóëÿòà (ñàëàòà) ÿ ïî÷èñòâàòå, èçìèâàòå è íàðÿçâàòå íà äðåáíî.
Êèñåëîòî ìëÿêî ãî ðàçáèâàòå ñ âîäàòà è êúì íåãî ïðèáàâÿòå ñ÷óêàíèÿ ÷åñúí, ñèòíî íàðÿçàíèÿ (ìàãäàíîç) êîïúð, ðàñòèòåëíî ìàñëî, íàðÿçàíàòà ñàëàòà è ñîëòà íà âêóñ.
Ïðèãîòâåíèÿ òàðàòîð ïðåäè äà ãî ïîäíåñåòå ïðèáàâåòå ñ÷óêàíèòå îðåõîâè ÿäêè.
|