Òèáåòñêîòî ïëàòî êàòî âèñî÷èíà ñå íàìèðà íàé-áëèçî äî ñëúíöåòî. Òîâà ìó äàâà áîãàò ðåñóðñ îò ñëúí÷åâè åíåðãèè. ãîäèøíîòî âðåìå íà ñëúí÷åâà ñâåòëèíà å íàä 3000 ÷àñà. Ïðåäè äåñåòèíà ãîäèíè â Òèáåòñêèÿò àâòîíîìåí ðàéîí, íàìèðàù ñå íà Òèáåòñêîòî ïëàòî, çàïî÷âà äà ñå èçïîëçâà ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ. Ïîíàñòîÿùåì, êàêòî â ãðàäîâåòå, òàêà è â îòäàëå÷åíè ïëàíèíñêè ðàéîíè, ìîæå äà âèäèòå àïàðàòè è óñòðîéñòâà ñúñ ñëúí÷åâî çàõðàíâàíå.
Äâóåéíà å åäíî ñåëî â ðàéîíà Æèêàçú â þãîçàïàäåí Òèáåò. Òîâà ñåëî ñå íàìèðà íà 4500 ìåòðà âèñî÷èíà íàä ìîðñêîòî ðàâíèùå.  ñåëîòî æèâåÿò ïîâå÷å îò 2400 ôåðìåðè è ñêîòîâúäöè. Ïðåäè äâå ãîäèíè ñåëèùíîòî óïðàâëåíèå ñúçäàäå åëåêöåíòðàëà çà ïðîèçâîäñòâî íà åëåêòðîåíåðãèÿ îò ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ. Îòòîãàâà ñåëÿíèòå â ñåëîòî Äâóåéíà âå÷å íå ñè ñïîìíÿò çà äíèòå áåç åëåêòðè÷åñòâî.
Áàñàí Ñèæåí å ñåëÿíèí îò ñåëî Äâóåéíà. Òîé êàçà ,÷å îòêàêòî èìà åëåêòðè÷åñòâî, òåõíèÿò æèâîò ñòàíà ìíîãî ïî-ðàçíîîáðàçåí è áîãàò. Òå çàïî÷íàõà äà ãëåäàò òåëåâèçèÿ, äà èçïîëçâàò VCD-èòà è äðóãè åëåêòðè÷åñêè äîìàøíè óðåäè.
Æèâîòúò íà ñåëÿíèòå è ñêîòîâúäöèòå â ñåëîòî Äâóåéíà å áîãàò. Îò òåëåâèçèÿòà òå ïîëó÷àâàò èíôîðìàöèÿ çà ðàçâèòèåòî íà ñòîïàíñòâîòî, êîåòî èì ïîìàãà äà óâåëè÷àò äîõîäèòå ñè. Êìåòèöàòà íà ñåëî Äâóåéíà ã-æà Íèìàäæàãú çàÿâè, ÷å òåëåâèçèÿòà ïðèáëèæàâà ñêîòîâúäöèòå äî ñúâðåìåííèÿ æèâîò.
Çà òèáåòñêèòå ñêîòîâúäöè, æèâååùè â ïëàíèíñêèòå ðàéîíè, ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ ñúùî ïðîìåíèëà æèâîòà èì.  Òèáåò ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ ñå èçïîëçâà íå ñàìî çà îñâåòÿâàíå, ïðîèçâîäñòâî íà åëåêòðè÷åñòâî, íî è çà îòîïëåíèå, ãîòâåíå, êúïàíå è äðóãè. Âëèçàéêè â äîìà íà ñêîòîâúäåö, âèå ìîæåòå äà âèäèòå êóõíåíñêà ïå÷êà ñúñ ñëúí÷åâî çàõðàíâàíå, àïàðàò çà êúïàíå ñúñ ñëúí÷åâî çàõðàíâàíå è äðóãè ïîäîáíè àïàðàòè. Ñïîðåä ñòàòèñòè÷åñêè äàííè, äîñåãà â Òèáåò âå÷å ñà ñúçäàäåíè 7 öåíòðàëè çà ïðîèçâîäñòâî íà åëåêòðè÷åñòâî îò ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ ñ ìîùíîñò îò 10 äî 100 êèëîâàò÷àñà. Ñ òÿõ ñå ðàçðåøàâà âúïðîñà çà åëåêòðîñíàáäÿâàíåòî íà ïîâå÷å îò 200 õèëÿäè äóøè.  Òèáåò ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ ñå èçïîëçâà â ðàçëè÷íè îáëàñòè íà æèâîòà íà õîðàòà.
Ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ å ÷èñò è áåçîïàñåí íåîãðàíè÷åí ðåñóðñ. Øèðîêîòî ïðèëîæåíèå íà ñëúí÷åâèòå ðåñóðñè íå ñàìî ïîäîáðÿâà æèâîòà íà ñêîòîâúäöèòå, íî è îïàçâà åêîëîãè÷íàòà ñðåäà â Òèáåòñêîòî ïëàòî. Ïðåäè èçïîëçâàíåòî íà ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ, ôåðìåðèòå è ñêîòîâúäöèòå, æèâååùè â îòäàëå÷åíè âèñîêîïëàíèíñêè ðàéîíè, ñà èçïîëçâàëè çà áèòîâè íóæäè äúðâåòàòà è òðåâà, â ðåçóëòàò íà êîåòî åêîëîãè÷íàòà ñðåäà â Òèáåòñêî ïëàòî ïîñòðàäà. Îò 1995 ãîäèíà íàñàì àâòîíîìíîòî ïðàâèòåëñòâî âëîæè áëèçî 100 ìèëèîíà þàíà çà ñúçäàâàíå íà ðåçåðâàòà â ìî÷óðèùåòî Ëàðó. Çà ìåñòíèòå æèòåëè ìîíòèðàõà áîéëåð ñúñ ñëúí÷åâ ïàíåë, êóõíåíñêà ïå÷êà ñ ñëúí÷åâî çàõðàíâàíå è äðóãè áèòîâè ñúîðúæåíèÿ. Ïîíàñòîÿùåì ìî÷óëèùåòî Ëàðó îòíîâî îæèâÿâà.
67 ãîäèøíèÿò ×þäçèà, æèâååù â ãð. Ëõàñà, îáè÷à äà õîäè íà åêñêóðçèè è å áèë â ìíîãî ìåñòà â Òèáåò. Òîé êàçà, ÷å ïðåç òåçè ãîäèíè åêîëîãè÷íàòà ñðåäà â Òèáåò ñå ïîäîáðÿâà.
"Àç ñúì õîäèë íà ìíîãî ìåñòà â Òèáåò, íàïðèìåð Æèêàçú, Øàíàí, Äçèàíìåé, ×þøóåé, Íèìó è äðóãè. Â ìèíàëîòî â ïëàíèíèòå ñå âèæäàøå ìíîãî ìàëêî òðåâà è äúðâåòà. Çåìÿòà ñå ïðåâðúùàøå â ïóñòèíÿ. À ñåãà ïîëîæåíèåòî å ìíîãî ïî-äîáðî. Îò äâåòå ñòðàíè íà øîñåòà ñà äúðâåòàòà, â ïëàíèíèòå ñå âèæäàò ãîðè. Íà áðåãîâåòå íà ðåêèòå ëåòÿò ïòèöè. Òîâà ìíîãî çàðàäâà õîðàòà."
 Òèáåò èìà ãîëÿì ïîòåíöèàë çà ðàçâèòèå è åêñïëîàòàöèÿ íà ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ. Îò èçâåñòíî âðåìå â Òèáåò ñå ïðèçîâàâà äà ñå èçïîëçâà ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ. Íåîòäàâíà åäíà íàðîäíà îðãàíèçàöèÿ - Ôîíäàöèÿòà çà îêàçâàíå íà ïîìîù çà ðàçâèòèåòî íà Òèáåò ïðîâåäå åäíî ìåðîïðèÿòèå íà òåìà "Îáè÷àì Òèáåò, îêàçâàì ïîìîù íà Òèáåò", êîåòî îòïðàâÿ àïåë êúì äåéöè îò ðàçëè÷íè îáùåñòâåíè êðúãîâå äà äîïðèíåñàò çà ðàçâèòèåòî íà Òèáåò ñ ïîìîùòà íà ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ.
|